20.02.1929
Neðri deild: 3. fundur, 41. löggjafarþing.
Sjá dálk 2066 í B-deild Alþingistíðinda. (908)
15. mál, laganefnd
Sigurður Eggerz:
Jeg vil þegar á þessu stigi málsins leyfa mjer að gera nokkrar aths. við frv. þetta.
Aðalmarkmið frv. virðist eiga að vera það, að veita ríkisstj., alþm. og þingnefndum aðstoð um samningu lagafrv. Forsrh. á að skipa n. í þessu skyni, og má búast við, sjerstaklega eftir þeim stjórnarpraksis, sem nú er myndaður, við skipun slíkrar nefndar, að nefndin verði rampólitísk.
Ýmislegt má sjálfsagt finna að lagaundirbúningnum, en batnar hann með þeim ráðstöfunum, sem gera á í þessu frv.? Að því er undirbúning stjórnarfrv. snertir, þá á stj. völ á margvíslegri aðstoð. Hún getur fengið sjer margvíslega faglega aðstoð; þannig getur hún snúið sjer til Búnaðarfjelagsins og Fiskifjel., hún getur snúið sjer til vegamálastjóra, vitamálastjóra, landlæknis o. s. frv. Og að því er snertir hið hreint lagalega, þá getur hún snúið sjer til prófessoranna við háskólann, sem mesta sjerþekkingu hafa.
Löggjafarstarfsemina er auðvitað ekki hægt að tryggja með neinni nefndarskipun, en hún er eingöngu undir því komin, að skipun þings og stj. takist vel.
Eitt sjerkennilegt verkefni þessarar n. er að gera áætlanir um, hvað löggefið skuli um á vissum tímabilum. Þar sem um pólitíska n. er að ræða, er auðsætt, hvernig það verkefni muni fara í höndum hennar. Auðvitað fylgir n. ákveðinni stjórnmálastefnu og byggir auðvitað till. sínar um löggjöfina á þeirri stefnu. Þannig t. d. ef einokunarstj. situr að völdum, eins og nú á sjer stað, þá verður verslunarlöggjöfin bygð upp á einokunargrundvelli. Komi svo ný stj., er fylgir öfugri stefnu, þá hrynur auðvitað alt tillöguhrófatildrið niður, sem n. var búin að byggja upp. Einn árangur verður væntanlega af nefndinni, að ungað verður út meiru af lögum en áður. En hver trúir á, að á því sje mikil nauðsyn?
Hvað snertir útgáfu lagasafnsins, þá er sýnilegt, að engin ástæða er til að skipa n. til þess að sjá um hana, þar sem altaf er völ á mörgum mjög vel hæfum mönnum til slíkra hluta hjer.
Þá liggur það í hlutarins eðli, að skipun slíkrar n. myndi fylgja mikill aukakostnaður fyrir ríkissjóð. Og ekki myndi ákvæði 6. gr. frv. draga úr kostnaðinum; þar segir svo: „Löggjafarnefnd er heimilt, með samþykki forsætisráðherra, að ráða sjer aðstoðarmenn við afgreiðslu einstakra mála, eftir því sem þörf krefur“. Það er því sýnilegt, að hjer er ekki aðeins um það eitt að ræða að skipa þessa n., heldur á að setja á stofn allmyndarl. skrifstofu, sem með tímanum getur orðið ríkissjóði allverulegum baggi. Það er engin knýjandi nauðsyn, er rjettlæti að setja þetta „litla þing“ á stofn, en gallarnir eru margvíslegir, eins og jeg hefi nú þegar tekið fram. Nei, aðalatriðið er að vandað sje til þingsins, þeir hæfustu kosnir, en ekki lögð áhersla á að fá þá kosna, sem hæverskastir eru í garð foringjanna, en missa strax trúna á sjálfa sig.