15.04.1930
Efri deild: 78. fundur, 42. löggjafarþing.
Sjá dálk 357 í D-deild Alþingistíðinda. (3687)
278. mál, landsspítalinn
Jón Þorláksson:
Hæstv. dómsmrh. var að tyggja upp þá furðulegu hugsun sína, að samningurinn frá 1925 sé ógildur, vegna þess að annar samningsaðilinn hafi ekki haft umboð til að setja nein skilyrði. Til að hnekkja þessu, skal ég lesa þrjár línur úr niðurlagsatriði þessa samnings, sem skera úr um þetta:
„Ríkisstjórnin samþykkir framanskráða ráðstöfun á fé landsspítalasjóðsins, tekur umgetnu boði stjórnar hans og gengur að þeim skilyrðum, er sett eru af hálfu gefendanna“.
Það er ómögulegt fyrir neinn heilvita mann að halda því fram, að þessi gerningur stjórnarinnar sé ógildur.
Hvað sem umboði hins aðilans líður, þá hefir stj. samþykkt þau skilyrði, sem hann setti, og skuldbundið sig til að framfylgja þeim, og frá því loforði getur engin ríkisstj. gengið.
Hæstv. ráðh. er nú ekki farinn að geta slitið hugann frá landskjörinu, sem varla er von. Í sambandi við eldra landskjörið minntist hann á það, að fyrrverandi stj. hefði keypt hv. 2. landsk. til fylgis við sig með samningnum um landsspítalann. Ég skoða þetta sem ámæli, sem ég hefi fullan rétt til að bera af mér og fyrrverandi stj. í heild. Það þurfti ekkert slíkt til að fá fyrrv. stj. til að gera þennan samning. Eins og menn vita, var Jón heitinn Magnússon óvenjulega mikill mannúðarmaður, og hafði hann því sérstakan áhuga á landsspítalamálinu. Að því er snertir hitt, að tryggja okkur fylgi hv. 2. landsk., þá hefir hæstv. dómsmrh. bezt séð fyrir því, eins og hann yfirleitt hefir verið einn af mestu stuðningsmönnum andstæðinga sinna á síðari árum. Eins og allir framsóknarmenn vita, þá hafa margir heiðvirðir menn, sem hefðu getað aðhyllzt stefnu Framsóknarflokksins, flúið hann vegna framkomu núverandi dómsmrh.
Þá var hæstv. dómsmrh. að tala um blaðagrein, sem ég skrifaði um áramótin. Hér þarf ég ekki að segja um það annað en það, að ummælin, sem hann hafði eftir mér, voru ekki rétt með farin, fremur en búast mátti við af honum. Annars munu fleiri en ég vænta þess, að hátíðargestirnir muni skilja hér eftir nokkurt fé. Það eru ekki nema einir 2 sólarhringar síðan framkvæmdarstjóri hátíðarnefndarinnar, sem hæstv. ráðh. á sæti í, lét í ljós hér á þingmannafundi, að hann vonaðist eftir, að tekjur af hátíðahöldunum mundu nema 750 þús. kr. í ríkissjóð. Og hvaðan er ætlazt til, að þær tekjur komi? Að miklu leyti frá hátíðargestunum. Geti hæstv. ráðh. borið minnkunina af þessu, mun ég engan kinnroða bera fyrir mín ummæli.
Ég hefi stundum, þegar farið hefir fyrir hæstv. dómsmrh. eins og nú, vikið orðum mínum til flokksbræðra hans. En ég ætla að nota mér niðurlagsorðin úr ræðu hæstv. ráðh. sjálfs og segja bara hv. Framsóknarflokk það, eða hv. þm. hans hér í hv. d., að ég ætla ekki oftar að snúa ámæli mínu fyrir framferði hæstv. ráðh., sem þeir bera ábyrgð á, að þeim, því að ég má sannarlega segja um þá framsóknarmenn, að „ég skil nú, hvað þú hefir að bera, Pétur“.