17.07.1931
Neðri deild: 3. fundur, 44. löggjafarþing.
Sjá dálk 56 í B-deild Alþingistíðinda. (29)
1. mál, fjárlög 1932
Jóhann Jósefsson:
Hv. 3. þm. Reykv. talaði um bók nokkra, sem ég hefi ekki séð, en hinsvegar heyrt ýmsa minnast á, og almennt er kölluð: Verkin tala. Hefir þessari bók nú verið lýst hér af ýmsum, þ. á. m. hæstv. forsrh., sem sagði, að bókin hefði að geyma skýrslur um framkvæmdir ríkisins á síðasta kjörtímabili, og nefndi hann það sem hliðstæðu við það, að vitamálastjórnin og aðrar stofnanir innan ríkisins gæfu út skýrslur um framkvæmdir sínar. Mér er nú reyndar ekki kunnugt um það, að nokkur opinber stofnun gefi út slíkar skýrslur um störf sín, nema ef hæstv. ráðh. skyldi hér eiga við minningarrit vitamálanna, og er þá ólíku saman að jafna, ef þessi bók stj. er sem henni hefir verið lýst, og ég hefi enga ástæðu til að efast um, að rétt sé. Efast ég og ekki um það, að vitamálastjóri hafi haft leyfi stj. til að gefa út þetta rit, en mér er hinsvegar ekki kunnugt um, að yfirboðarar landsstj., Alþingi, hafi gefið stj. heimild til að gefa út nokkra slíka bók sem þá, er hæstv. ráðh. drap á. Ef hæstv. ráðh. hefir tekið fé ríkisins og eytt því heimildarlaust í þessu skyni, er því ekki ofmælt, þó að sagt sé, að stj. hafi gripið það úr ríkisfjárhirzlunni á óleyfilegan hátt, með þeim hætti, sem er talinn hegningarverður, ef það er gert í almennum viðskiptum. — Annars er það merkilegt, hvað núv. stj. virðist haldin megnri ástríðu til að gefa út bækur á ríkissjóðs kostnað. Á síðasta þingi var einni slíkri bók útbýtt, þar sem var heljarmikið rit um framkvæmdir eins af kaupfélögum landsins. Og þriðja framsóknarbiblían er til prentuð, þó að hún sé að mestu hulin undir yfirborðinu, „bláa bókin“ svokallaða, sem fyrrv. hæstv. dómsmrh. á sínum tíma hampaði svo mjög framan í þingheim. Allar þessar bækur hefir stj. látið prenta, án þess að þingið hafi gefið nokkra heimild til þess, og þó að þetta sé gert til að draga fram hlut núv. stj., hljóta þó stuðningsmenn stj. að sjá, hve hér er um óskaplegt fordæmi að ræða, þar sem stj. leyfir sér að gefa út hvert ritið á fætur öðru, án þess að fram komi nokkur ósk í þá átt frá landsmönnum, eða þingið hafi að nokkru leyti óskað eftir slíku. — Það hefir verið skýrt svo frá, að þetta umrædda rit hafi aðeins verið sent út um sveitir landsins, en ekki í kaupstaðina, en ég get upplýst það, að mér er kunnugt um, að bókin hefir komizt í nokkrar hendur í Vestmannaeyjum, þ. e. a. s. verið send þeim mönnum þar, sem fylgja stj. að málum. Sjálfur hefi ég ekki séð þessa bók, og því fer fjarri, að mig langi til að sjá hana.
Þá hefir verið minnzt á það, að hér skuli vera lagt fram nýtt fjárlagafrv., án þess að því fylgi nokkur grg. um fjárhag ríkisins, svo sem venja hefir verið. Vil ég taka undir þá áskorun til hæstv. fjmrh., að hann brjóti ekki þessa venju, heldur gefi þinginu yfirlit yfir fjárhag ríkisins, eins og honum nú er komið. Það hefir flogið fyrir, að stj. hafi orðið að taka bráðabirgðalán og herða á gjaldheimtumönnum ríkisins úti um land vegna fjárskorts, og væri gott að fá vitneskju um, hvað hæft er í þessu. Ég fæ ekki heldur séð, hvaða ástæða getur verið til þess fyrir hæstv. fjmrh. að taka þm. það illa upp, þó að þeir vilji fá að vita um þetta. Það virðist vera óþarfi að vera að dylja þingið einhvers í þessu efni, því að það hlýtur allt að koma í ljós, þó að síðar verði. Og hinsvegar er það fyrsta skilyrðið til þess, að unnt sé að gera nauðsynlegar ráðstafanir á krepputímum, að hægt sé að horfast í augu við sannleikann. Það er því hreint og beint skylda stj. að gera allt, sem í hennar valdi stendur, til þess að þingið fái sem bezta og gleggsta mynd af ástandinu í landinu eins og það er.