26.04.1932
Neðri deild: 60. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 298 í C-deild Alþingistíðinda. (3093)
89. mál, ungmennaskóli með skylduvinnu nemenda
Bjarni Ásgeirsson:
Ég ætla aðeins að svara hv. þm. S.-Þ. nokkrum orðum. Hann vill rengja það, að meiningin með vinnuskyldunni sé að nokkru leyti sú að kenna unglingunum vinnubrögð. En eftir samtali mínu við þann mann, sem telja má höfund þessa máls, þá vakir fyrir honum, að um leið og vinnan yrði sýslufélögunum að gagni, væri unglingunum kennt að vinna á skipulegan hátt að hverju, sem er. Þó að ekki sé í þessari bók, sem hv. þm. S.-Þ. gerir sér svo títt að vitna í, minnzt á annað en vegavinnu, þá er það víst, að mörg fleiri störf myndu koma til greina.
Ég verð að segja það, að ég hefi alltaf haft trú á því, að þegnskylduvinna í svipuðu formi og hún var borin fram í á árunum gæti orðið þjóðinni til mikils gagns. Þótt herskylda annara þjóða sé ekki eftirsóknarverð, þá hefir hún marga kosti. Hún hefir menntað fólkið talsvert, kennt því hlýðni, stjórnsemi, reglusemi og ýmsar borgaralegar dygðir. Ég er ekki í vafa um, að þótt menn væru skyldaðir til þess að vinna vegavinnu ákveðinn tíma í þágu þjóðfélagsins, þá gæti ýmislegt gott af því leitt, ef það væri undir stjórn góðra manna.
Hv. þm. S.-Þ. var harðorður um það, hvað mikið ranglæti kvenfólkinu væri sýnt með þessu frv. Með því slær hann föstu, að hér sé um mikil hlunnindi að ræða fyrir karlmennina, annars væri það ekkert ranglæti gagnvart kvenfólkinu, að það er ekki tekið með. Nú hefir hv. frsm. látið í ljós, að hann væri fús til samvinnu um að breyta frv. í þá átt, að það nái einnig til kvenfólksins, og ég er það líka. Að ekki er farið lengra í frv. en það að láta vinnuskylduna og skólaréttindin ná til pilta aðeins, er vegna þess, að hugsunin var að prófa sig áfram, reyna þetta fyrst. Þessu er hægt að breyta strax, ef fylgi frv. veltur á því.
Það hafa fallið hér orð um það, að flm. frv. hafi lítið talað fyrir því. Ég játa það, að við flm. höfum talað miklu minna um þetta mál heldur en hægt hefði verið. Við hefðum eflaust getað flutt um það sinn fyrirlesturinn hver og hann langan. En það er nú svo um sum mál, að þau mæla með sér sjálf. Þetta er eitt af þeim, og þess vegna er því ofaukið að koma með meiri meðmæli með því heldur en þegar eru fram komin.