03.05.1932
Neðri deild: 66. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 130 í D-deild Alþingistíðinda. (3650)
23. mál, milliþinganefndir um iðjumál og iðnað
Magnús Jónsson [óyfirl.]:
Mér tekst nú víst ekki að ganga svo frá hv. 1. þm. Rang., að hann geti fallizt á skilgreiningu mína á iðnaði og iðju, þó það sé satt, að það sé tvennt ólíkt. Ég vil þó enn benda honum á eitt atriði, sem skilur þetta sundur. Iðnaður er vinna, sem faglærðir menn leysa af hendi, en við iðju, t. d. í verksmiðju, vinna ófaglærðir verkamenn, sem ekkert þurfa að kunna, nema þá að stjórna vélunum. Ég skal taka til dæmis 3. lið upphaflegu till., það er hreint iðjumál, sem kemur ekkert við iðnaði. Þó menn leiði gufu að pottum eða kyndi undir þeim og bræði í þeim lifur og vinni svo á einhvern hátt að hreinsun lýsisins, þá á það ekkert skylt við iðnað, fremur en það er iðnaður að slá og raka. Það er alveg jafnóskylt iðnaði. Og það er mjög leiðinlegt, að þessi misskilningur skuli vera kominn fram, að blanda þessu tvennu saman.
Ég er alveg undrandi yfir því, að hv. 1. þm. Rang. skuli vera með þessari till. Ég er undrandi yfir því vegna þess, að hann er athafnamaður, og því hélt ég, að hann gæti skilið á milli þess, sem er humbug, sem er ekkert nema pappírsgagn, og þess, sem er raunverulegt. Ég álít, að það sé meira kaupsýsluvit, sem þarf á að halda í þessum málum, en að skrifa nál. Ég er ekki að ganga á móti kröfum iðnaðarins með því að vera á móti þessari till. En ég held, að þinginu væri nær að sinna kröfum iðnaðarins með því að afgr. það frv., sem ég hefi flutt á þessu þingi eftir tilmælum iðnráðsins, heldur en að leggjast á það mál, en koma svo með þessa till., sem ekkert er gagn í og er alveg út í loftið. Ég hefði viljað, að hv. 1. þm. Rang. vildi ýta undir það mál úr allshn., í stað þess að afgr. þetta pappírsgagn.
Það er alveg sama að bera saman till. stjórnar Iðnaðarmannafélagsins og iðnráðsins eins og að bera saman till. einhvers kaupfélags og svo Sambandsins. Iðnráðið er samsett af fulltrúum allra iðnfélaga hér í bæ, alveg eins og Sambandið af fulltrúum kaupfélaganna.
Það var spáný skýring fyrir mér, sem hv. 1. þm. Rang. gaf á því, hvernig kostnaðurinn af þessari nefndarskipun ætti að greiðast, sem sé að félögin, sem falið er að útnefna mennina, eigi að greiða þeim kaupið. Þetta hefi ég nú aldrei heyrt fyrr, að þó að það sé falið einhverjum vissum aðilum að útvega menn í nefnd, þá hvíli um leið á þeim sú skylda að borga þessum mönnum fyrir nefndarstarfið. En það er nú ekki farið fram á þetta í till., enda er það ekki hægt, því þó það væri gert, þá væri það engin skylda fyrir þessa aðila að greiða kostnaðinn. Þetta, að játa ýmis félög eða stofnanir útnefna menn í nefnd, það er aðeins til þess að tryggja nefndunum sérþekkingu á þeim málum, sem þær eiga að fjalla um, en hitt dettur engum í hug, að skylda þessa aðila til að borga kostnaðinn. Það gæti vel verið, að eitthvert félag gerði það, en trygging er engin fyrir því.
Ég skal fúslega játa það, að minn tilgangur með því að vilja vísa þessu máli til stj. er aðallega sá, að fresta málinu, því ég álít það ekki tímabært — álít málið ekki nógu vel undirbúið. Þess vegna vil ég losna við þennan hégóma. Ég er sannfærður um, að þegar einhver rekspölur kemst á þetta mál, þá verður það á allt annan hátt en með mþn. Það verður gert með því að finna út þá menn, sem áhuga hafa á þessum málum, og fela þeim tilraunir og framkvæmdir í þeim. En ég sé ekki, að mþn. vinni neitt annað í málinu en það, sem stj. getur gert, alveg án alls tillits til trausts eða vantrausts, því starf hennar yrði aðallega það, að safna umsögnum ýmsra manna og stofnana og öðrum gögnum um málið.