08.04.1932
Neðri deild: 46. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 244 í B-deild Alþingistíðinda. (57)
1. mál, fjárlög 1933
Magnús Jónsson [óyfirl.]:
Ég er hér meðflm. að tveimur till. Sú fyrri er á þskj. 352, 1. till. á því þskj. Er hún um það, að veita Gísla Andréssyni 1200 kr. sjúkrastyrk. Flyt ég hana ásamt hv. þm. Mýr. — Ég býst við því, að ég geti ekki upplýst þetta mál með öðru betur en því, að lesa kafla upp úr umsókninni. Þar segir svo, með leyfi hæstv. forseta:
„Veturinn 1928 varð ég fyrir þeirri óhamingju að fá heilablóðfall. Var áfall þetta svo mikið, að ég varð alveg lamaður á annari hlið. Þegar þetta skeði hafði ég, að nýloknu margra ára námi við verzlunarstörf, fyrst hér, en síðan á verzlunarskóla í Kaupmannahöfn, öðlazt mjög álitlega stöðu hér í bænum. Var ég þá nýgiftur og átti eitt barn, þá á fyrsta ári. En eftir áfallið hefi ég, eins og vænta má, verið ómegnugur þess að vinna fyrir konu minni og barni.
Ég hefi leitað mér allra þeirra lækninga, sem völ er á, en eins og kunnugt er, standa læknavísindin ráðþrota gegn þessum hörmulega sjúkdómi, og er mér því sennilega kveðinn sá skapadómur að vera um aldur og ævi að miklu leyti sviptur þeirri aðstöðu, sem flestir hafa til sjálfsbjargar.
Heilsu minni er þannig farið nú, að ég er máttlítill í vinstri hlið, en alveg máttlaus í vinstri handlegg. Ég get þó gengið um við staf. Að áliti annara mun ég hafa því nær óskerta sálarkrafta, en þreytist fljótt í höfðinu við aðra vinnu en afskriftir. Ég hefi brennandi löngun til að vinna og óska einskis framar en að nota þá krafta, sem mér hafa verið skildir eftir, mér og öðrum til gagns. En nú um langt skeið hafa mér verið allar bjargir bannaðar til slíks“. — ég þarf varla að rökstyðja þetta frekar. Konan vinnur eftir megni fyrir heimilinu, en hefir gengið erfiðlega með að fá atvinnu. Hv. þdm. munu sjá, að hér er mikil þörf á hjálp. Er líka heldur von um, að þessi maður verði færari um að vinna fyrir sér eftir því, sem frá líður, og geti þá ásamt konu sinni bjargað heimili sínu. — ég legg svo þetta mál undir meðferð velviljaðra dm.
Þá er ég einnig flm. að II. brtt. á þskj. 360, ásamt hv. þm. Dal. og hv. 3. þm. Reykv. Aðaltill. er um það, að veita Guðmundi Karli Péturssyni lækni styrk til framhaldsnáms í handlækningum erlendis, 2000 kr., en til vara 1500 kr. Þessi læknir, sem hér um ræðir, er nýlega útskrifaður, og gekk honum námið á þann veg, að hann hlaut hæstu einkunn, ágætiseinkunn, sem veitt hefir verið í háskólanum hér. Og ég held, að ekki hafi nema einn læknir áður hér fengið ágætiseinkunn. Hefir hann því sýnt, að hann hefir alveg óvenjulega miklar gáfur. Að vísu eru stundum annað góðar gáfur og miklir hæfileikar. En það sest ljóslega á ummælum þeirra, er veitt hafa honum meðmæli, að hjá honum fara saman góðar gáfur og miklir hæfileikar. Þessi ummæli eru frá yfirlæknum landsspítalans. þeim Guðmundi Thoroddsen, yfirlækni handlækningadeildar, og Jóni Hjaltalín, yfirlækni lyflækningadeildar. Þeir gefa honum hinn bezta vitnisburð um fyrirtaks hæfileika. Umsagnir þeirra, sérstaklega yfirlæknis handlækningadeildar, bera honum vitni um mikinn dugnað, mikla namshæfileika og góðar gáfur. Þá eru einnig meðmæli eins kennara hans, Guðm. Hannessonar prófessors. Ljúka þeir allir upp einum munni um það, hverjum hæfileikum hann sé búinn, og hvetja allir til þess, að honum verði gefinn kostur á því að stunda þetta framhaldsnám. Guðmundur Karl er fátækur og hefir engu úr að spila. Það mætti reyndar segja, að þar sem hann hefir nú lokið námi í læknisfræði, þá gæti hann starfað hér að því, og þannig unnið sér inn fé til framhaldsnáms. En því er til að svara, að það er gott fyrir alla að fara utan, sem vilja afla sér frekari menntunar, og þá ekki sízt fyrir lækna. Það er erfitt að læra þá fræðigrein á bók. Það þarf að sjá hin ýmsu tilfelli með eigin augum, og það er hægast á hinum stóru sjúkrahúsum erlendis. Ég bjóst þó við, an þess að ég geti þó fyllilega um það dæmt, þar sem ég er ekki læknir sjálfur, að þetta eigi þó sérstaklega við um handlækningar, að þær sé erfitt að læra á bók. Í hinum stóru sjúkrahúsum sjá menn hundruð tilfella, er fyrir geta komið, og geta lært af þeim.
Ég þarf ekki að útskýra hvers virði góðir skurðlæknar eru. Í smáum þjóðfélögum, eins og okkar, er stór hætta á því, að þau tímabil geti komið, að við eigum engan góðan skurðlækni. Það orkar sízt tvímælis um aðgerðir slíkra góðlækna, að þeir bjarga lífi og heilsu fjölda manna. Ég held, að hv. fjvn., sem vitanlega vill spara, gæti varið það fyrir sjálfri sér og þjóðinni, þótt nokkru væri kostað af ríkisfé í tilraunir til þess að koma upp verulega góðum skurðlækni. Öllum þeim, sem bezt eru færir um það að dæma, ber saman um, að þarna sé frábært efni, sem með meira námi gæti orðið hjálparhella sjúkra og líðandi manna um langt árabil.
Þó kreppan sé mikil nú, þá trúi ég varla því, að neitað verði um þennan styrk. Ég skal til gamans geta þess, að auk ágætra andlegra hæfileika, er Guðmundur Karl líka ágætur íþrótttamaður. Var hann fararstjóri íþróttaflokksins, sem fór til Kiel. Hann er og líka hinn mesti reglumaður, eins og íþróttamenn þurfa að vera. Ég segi þetta ekki vegna þess, að ég leggi mjög mikið upp úr því, en góðum skurðlækni er þó vissulega þörf á sterkum líkama, því að hinum miklu og margvíslegu störfum þeirra fylgir oft mikil áreynsla. Þótt okkur kunni að sýnast, að þeir gangi að verki sínu með köldu blóði. Þá er þó enginn vafi á því, að starfi þeirra fylgir oft bæði mikil líkamleg og andleg áreynsla. Vona ég, að hv. deild taki þessari till. líka með velvild.