04.05.1933
Efri deild: 63. fundur, 46. löggjafarþing.
Sjá dálk 2267 í B-deild Alþingistíðinda. (3571)
77. mál, virkjun Sogsins
Guðrún Lárusdóttir:
Ég ætla mér ekki að blanda mér inn í deilur manna, en verð að láta álit mitt í ljós um þetta merkilega mál, sem ég vildi kalla mál ljóssins og ylsins. Ég vil segja, að ef það tekst að leiða þetta mál farsællega til lykta, þá er mikið unnið. Ég minnist þess, að 1930 sat ég á landsþingi kvenna með mörgum mætum konum þessa lands, og þar var til umr. meðal annara mála, sem fundurinn fjallaði um: Straumur unga fólksins úr sveitunum. Konur stóðu upp hver af annari og lýstu því, í hve miklum vanda þær væru staddar vegna vinnufólkseklu, og kenndu því um, að unga fólkið tyldi ekki í sveitunum og sækti til kaupstaðanna, þar sem þægindin væru, m. a. rafmagnið. Þá kom berlega í ljós, að þægindaleysið í sveitum ætti mikla sök á því, hve unga fólkið yndi illa heima, og sé ég enga ástæðu til að bera brigður á það mál. Ég tel þetta vera stórt atriði í gengi þjóðar vorrar, einmitt þetta, að vinnukrafturinn myndi með auknu þægindunum jafnast niður í landinu, svo að sumstaðar væri ekki yfirfullt af fólki, en annarsstaðar vantaði starfsfólk tilfinnanlega. Ég hygg því, að ef þetta mál, sem hér liggur fyrir, verður leyst heppilega og hægt verði sem fyrst að byrja á virkjuninni, þá sé stigið rétt spor í rétta átt og verið að greiða fyrir þjóðþrifum og þjóðmenningu Íslendinga. Það hefir verið sýnt hér fram á, að ekki er hér um neina fjárhagslega áhættu að ræða, þar sem fyrirtækið er arðvænlegt og gefur aftur það, sem í það er lagt. Ræður manna um það, sem liðið er, heyra fortíðinni til, en málið sjálft er framtíðarinnar og framfaranna mál. Og nú vil ég spyrja: Hvernig blasir framtíðin við þeim aragrúa atvinnulausra manna, sem er í þessu byggðarlagi og víða annarsstaðar á landi voru? Hvernig horfir hún við fyrir þeim, sem vantar allt til alls og ekkert hafa við að bjargast, nema tvær hendur tómar, og ekkert til að vinna með þessum tveim tómu höndum? Ég veit, að verkalýðurinn mænir eftir þessu máli, og það er hans heitasta ósk, að þetta mál leysist og að Alþingi sjái sóma sinn í því að leysa það á viðunandi hátt. Ég trúi því ekki fyrr en ég tek á því, að hv. alþm. sjái ekki ábyrgð þá, sem á þeim hvílir í því að ýta undir þetta mái og beita kröftum og hæfileikum til að koma því fram. Vér höfum ekki ráð á því að kasta á glæ voru unga og efnilega fólki. Vér höfum ekki efni á því að draga þetta mál lengur en það hefir þegar dregizt.