22.10.1934
Neðri deild: 16. fundur, 48. löggjafarþing.
Sjá dálk 1719 í B-deild Alþingistíðinda. (2243)
67. mál, útflutningsgjald af síld til hlutaruppbótar sjómönnum
Garðar Þorsteinsson [óyfirl.]:
Út af því, sem hv. þm. Ísaf. sagði, að það hefði verið skráð á skip hér í Rvík á þann veg, að sjómönnum hafi verið lofað, að ef þessi tollur yrði ekki heimtur í ríkissjóð, þá skyldu þeir njóta hans. Ég verð að segja það, að ég hefi ekki vitað þetta fyrr. Það er víst, að hvað sem líður þeim loforðum, sem þarna er um að ræða, hefir Alþ. óbundnar hendur um að ákveða, með hvaða skilyrðum þessi tollur skuli endurgreiddur. Eins og hv. þm. jafnaðarmanna hafa tekið fram, þóttust þeir fyrir kosningarnar í vor vilja berjast fyrir afnámi þessa tolls. Vitanlega var þetta ekki annað en herbragð, og til þess að geta skreytt sig betur með þessum fjöðrum spurðu þeir aðra flokka um afstöðu þeirra til þessa máls. Framsfl. gaf loðin svör, en Sjálfstfl. kvaðst ekki mundi binda þm. sína í þessu máli. Af þessu er ljóst, að jafnaðarmenn höfðu enga réttmæta aðstöðu til þess að lofa slíkri endurgreiðslu fyrir kosningarnar í vor, sem bindandi væri fyrir meiri hl. Alþingis, jafnvel þó að Sjálfstfl. einn hefði verið á móti. Gera má líka ráð fyrir, að ef þetta hefði verið skoðað sem loforð, þá hefði verið skráð á skipin með sama hætti fyrir norðan og sunnan. Það var vitanlega ekkert réttlæti í því að bjóða mönnum fyrir norðan önnur kjör en hér syðra. En hvað sem þessum loforðum líður, er það auðvitað Alþingis að ákveða, hvort tollurinn skuli endurgreiddur og með hvaða skilyrðum. Spurningu hv. 2. þm. Árn. um það, hvort sjómenn gætu höfðað mál og krafizt greiðslu vegna skráningarinnar má því hiklaust svara á þá leið, að það geta þeir ekki, því að það er Alþ., sem að sjálfsögðu setur ákvæði um það, hvernig þessu skuli hagað. Hv. þm. Ísaf. hefir með því að lýsa afstöðu flokksins fyrir kosningarnar í vor slegið því föstu, að hann hafi ekki getað gefið sjómönnunum loforð um endurgreiðslu þessa tolls, og þar með hefir hann, kannske óafvitandi, afsannað það, sem hv. þm. V.-Ísf. sagði í þessa átt. Hv. þm. Ísaf. sagði, að það væri ekki rétt, að jafnan færi saman mestur afli og hæstur hlutur. Að vísu geta verið hér nokkrar undantekningar, eftir því hvernig gengur með sölu, en aðalreglan hlýtur þó jafnan að verða sú.
Hv. 9. landsk. ég man vel númer hans, því að hann er á eftir mér þar eins og í fleiru hélt hér langa ræðu, og eftir að hann hafði rætt málið í 15 20 mínútur komst hann að þeirri niðurstöðu, að deilan um endurgreiðslu eða styrk væri aðeins deila um orð. Sannaði hann ótvírætt með þessari löngu ræðu sinni, að hann hefir ekki hugmynd um, hvað það er, sem hér skiptir máli. En eins og hv. 2. þm. Árn. tók fram, er það einmitt höfuðatriði málsins, hvort hér er um að ræða endurgreiðslu eða styrk. Ef hér er um styrk að ræða, á ekki að miða við þá hluti, sem sjómennirnir hafa borið frá borði, heldur við fjárhagsafkomu þeirra. Hv. 9. landsk. sannaði, að hann er hér gersamlega úti á þekju, og er því ekki ástæða til að svara honum frekar.