04.11.1935
Efri deild: 60. fundur, 49. löggjafarþing.
Sjá dálk 854 í C-deild Alþingistíðinda. (4593)
128. mál, eyðing svartbaks
Frsm. (Þorsteinn Briem) [óyfirl.]:
N. er sammála hv. flm. frv. um það, að nauðsyn sé á löggjöf í þá átt, sem hér er gert ráð fyrir, með því að svartbakur hefir, einkum á seinni árum, reynzt engu minni skaðsemdarskepna á ýmsum stöðum landsins heldur en tófan, sem bítur bóndans fé. Má heita, að æðarvarpið, sem er einhver beztu gæði jarðanna, sé að mestu leyti eyðilagt á mörgum jörðum af völdum svartbaks. Má einkum tilfæra mörg dæmi þess kringum Breiðafjörð. En þótt n. sé því mjög fylgjandi, að sett verði löggjöf um þessi efni og reynt verði að útrýma þessari skaðsemdarskepnu, þá hefir n. gert nokkrar breyt. á frv., og eru höfuðbrevt. aðallega tvær. Sú fyrri er viðvíkjandi þeirri drápsaðferð, sem gert er ráð fyrir í frv. og er, sem kunnugt er, eitrun. N. hefir ekki getað fallizt á, að þeirri aðferð væri einhliða beitt, og flytur hún brtt. í þá átt, að ekki sé leyfilegt að eitra fyrir þessa fugla í landi einstakra manna, nema samþykktir um það séu gerðar af viðkomandi sýslunefnd, og að í samþykktir þessar séu settar nauðsynlegar varúðarreglur gegn tjóni eða slysum af eitruninni. Þetta er önnur aðalbreyt., og svo leiðir aðrar smærri breyt. af henni. Aðrar breyt. á frv. eru sem sagt annaðhvort bein afleiðing af þessum tveim aðalbreyt., sem ég nefndi áðan, eða smábreyt., sem n. þótti betur fara á að gera á frv. Við 1. gr. frv. hefir n. gert þá breyt., að í stað þess, sem þar stendur, að eitrun sé heimil í landi annars manns, ef honum er tilkynnt það áður en eitrun fer fram, komi, að þetta sé því aðeins leyfilegt, að þar að lútandi samþykktir hafi verið gerðar, sem heimili þetta, enda verði settar varúðarreglur til varnar gegn tjóni. Við 2. gr. frv. eru gerðar tvær breyt. Önnur er sú, að samþykktir þær, sem gert er ráð fyrir, skuli verða staðfestar af atvmrh. Þetta þykir n. betur fara, vegna þess sérstaklega, að það getur verið nauðsynlegt, að sett séu nánari ákvæði til varnar því, að slys geti orsakazt af eitrun. En krafa um staðfestingu ráðh. hefir eðlilega það í för með sér, að þetta tekur nokkuð lengri tíma. Þess vegna hefir n. þótt ástæða til að stytta þann frest, sem sýslunefnd er ætlaður til þess að gera samþykkt úr garði, um 1/3, og þá er ætlazt til, að samþykktin geti orðið fullbúin til löggildingar ekki síðar fyrir það, þótt staðfestingar ráðh. sé krafizt.
Þá hefir n. lagt til, að bætt yrði inn í frv. tveimur greinum, 3. og 4. gr. Till. um 3. gr. er aðeins um fyrirkomulag og þarf því ekki að fara fleiri orðum um hana. En till. um 4. gr. fjallar um það, að ef ákveðið er að eyða svartbak með skotum, þá greiði ríkissjóður, sýslusjóður og sveitarsjóður kostnaðinn, að þriðjungi hver. Þetta er þó þeim takmörkunum bundið, að ríkissjóður er ekki skyldur til þess að greiða meira en 10 aura fyrir hvern skotinn svartbak. N. ætlast til, að nánari ákvæði séu samin um það, hvaða sönnunargögn skotmaður verður að færa fram fyrir því, að hann hafi eytt svartbaki með skoti.
Við núv. 3. gr. frv. hefir n. gert lítilsháttar breyt. Aðalbreyt. er sú, að eiturlyf skuli valin með ráði landlæknis, og er sú breyt. gerð með það fyrir augum sérstaklega, að landlækni gefist kostur á að gæta þess hvorstveggja, að þau eitrunarlyf séu valin, sem ekki eru mjög skaðleg mönnum og dýrum, og að þau eiturefni séu valin, sem minnstar kvalir hafa í för með sér fyrir varginn.
Þá eru nokkrar brtt. um smærri atriði, eins og ákvæði um það, hvernig kaup eitrunarmanna skuli verða, en það ákvæði vantar í frv. sjálft. Einnig er brtt. um það, að oddvitum sé skylt að auglýsa með nægum fyrirvara hvar og hvenær eitrun eigi fram að fara. Ég hygg, að öllum sé ljóst, hvers vegna nauðsynlegt er að setja ákvæði um það. Skal ég svo ekki fara fleiri orðum um þetta að sinni.