29.04.1936
Neðri deild: 59. fundur, 50. löggjafarþing.
Sjá dálk 140 í D-deild Alþingistíðinda. (3159)
130. mál, símaleynd
Stefán Jóh. Stefánsson:
Ég afhenti forseta samstundis till. að rökst. dagskrá, sem lesin var upp, og till. er frá mér. Ég hafði við umr. málsins í dag fært rök fyrir því sama, sem liggur í þessari rökst. dagskrá, sem nú liggur fyrir til atkv. Þarf ég í raun og veru engu við það að bæta. En úr því að ég er staðinn upp, skal ég leyfa mér að gera aths. út af því, sem fram kom í umr. viðkomandi minni ræðu í dag, að einn þm., 6. þm. Reykv., mun hafa sagt — ég var ekki sjálfur viðstaddur —, að það mundu engin landslög fyrir því finnast, að hægt væri að hlusta á símtöl manna, og þar af leiðandi mundi það ekki vera löglegt. Nú er það svo í stjskr., að gert er ráð fyrir því, að friðhelgi heimilisins og bréfa sé rofin. En hvergi er að vísu minnzt á símann, en ekki er heldur í íslenzkri löggjöf neinstaðar, að heimilt sé með dómsúrskurði að loka símum einstakra manna. En ég ætla, að það verði ekki véfengt, að 1921 var kveðinn upp af þáv. dómara í Rvík, Jóhannesi Jóhannessyni, úrskurður um að loka tveimur eða fleiri númerum, þó að ekki séu sérstök jákvæð fyrirmæli til um slíka athöfn. En það liggur í hinum almennu ákvæðum í stjskr. og landslögum, að þeim, sem fara með rannsóknarvaldið í landinu, sé heimilt að gera þær ráðstafanir, sem þeim virðist þurfa til þess að upplýsu afbrot. þar á meðal að rjúfa helgi heimilisins og að skoða bréf og önnur skjöl Það er hvergi heldur nefnt í landslögum, að það megi skoða símskeyti. En það hefir verið talið öldungis víst, að þetta mætti þó gera með dómsúrskurði, og margsinnis gert, að skoða símskeyti, sem farið hafa milli manna og stofnana, í því skyni að upplýsa um lögbrot og annað þess háttar. Þess vegna er engum vafa bundið, að slíkt er heimilt eftir íslenzkum l., en hefir verið metið í hvert sinn af dómstólum, hvort ástæða væri að grípa til slíks úrskurðar. Þess vegna liggur úrskurður lögreglustjóra einungis undir íhugun æðra dóms, sem er hæstiréttur. En hvorki Alþingi né framkvæmdarvaldið getur á nokkurn hátt raskað þeim úrskurði. — Ég leyfi mér þess vegna að mæla með því, að mín rökst. dagskrá, sem ég hefi nú borið fram og gert grein fyrir áður í þessum umr., verði samþ. og málið þann veg afgr. úr deildinni.