02.04.1937
Efri deild: 30. fundur, 51. löggjafarþing.
Sjá dálk 61 í B-deild Alþingistíðinda. (166)
13. mál, Kreppulánasjóður
Frsm. (Magnús Guðmundsson):
N. er sammála um að leggja til, að sú heimild, sem í þessu frv. felst, verði veitt, en vill gera dálitlar breyt. við frv., sem einkum eru í því fólgnar, að kreppulánasjóðsstjórn sé heimilt að breyta skuldum læknishéraða, sem þau standa í vegna kaupa og bygginga á læknisbústöðum og sjúkraskýlum. Þetta er til komið af því, að við, sem störfuðum í þessari lánanefnd, rákum okkur á, að það voru mörg af slíkum lánum, sem voru í vanskilum, og ríkið hefir orðið að hlaupa undir bagga með ýmsum af þessum héruðum, ég held meira fyrir það, að þarna er það enginn einn, sem á að standa skil á árlegum greiðslum, heldur almenningur í einu héraði. Ég veit til þess, að sumir af hreppunum hafa verið reiðubúnir til að greiða sinn hlut, en ekki gert það af því, að aðrir hreppar hafa ekki getað eða haft vilja til að greiða. Af þessu leiðir, að lánin hafa farið í vanskil og verið það árum saman. En til þess að fyrirbyggja, að þetta gangi svo, þá leggur n. til, að hlutaðeigandi sýslumanni verði falið að innheimta árgjöldin um leið og manntalsþingagjöldin ár hvert, eftir reglum, sem atvmrh. setur um niðurjöfnunina, sem er gert ráð fyrir, að verði eftir fólksfjölda í hreppunum. Fyrirhöfn fyrir sýslumennina við innheimtuna er ákaflega lítil, en hinsvegar fengin sú öruggasta trygging, sem hægt er að fá fyrir því, að lánin verði ekki trössuð.
Einn nm. hefir komið með brtt., sem við hinir getum ekki gengið inn á, þær eru á þskj. 157. Enda þótt ekki sé búið að mæla fyrir þeim, þá vil ég segja um þær örfá orð. Það er ekki mikið, sem á milli ber. Flm. vill breyta frestinum þannig að í staðinn fyrir 1. sept. komi 1. júlí, og að í staðinn fyrir 1. janúar komi 30. sept. 1937. Þessi stytting á frestinum virðist mér ekki vera til bóta, vegna þess að nú fara í hönd annatímar, nýjar kosningar, og held ég, að fresturinn verði of skammur til 1. júlí. Ég þykist vita, að ástæðan fyrir því, að þessi brtt. er fram komin, sé umhyggja fyrir því, að þeir kaupstaðir, sem til mála geta komið að fái lán, geti fengið þau fyrr en ella. En þar til er því að svara, að ég hygg, að þeir geti fengið að vita það mjög fljótt eftir 1. sept., hvort þeir hafa nokkra von.