12.04.1937
Neðri deild: 36. fundur, 51. löggjafarþing.
Sjá dálk 612 í C-deild Alþingistíðinda. (1892)
102. mál, félagsdómur
Flm. (Gísli Guðmundsson):
Herra forseti! Ég mun nota mér 7 mínútur, sem ég hefi til umráða, til þess að gera smáaths. við það, sem að mér hefir verið beint.
Um ræður hv. síðasta ræðumanns vil ég segja það eitt, að ég teldi æskilegt að hann gæfi upplýsingar um það, hvort hann sé með eða móti frv.
Skal ég þá fyrst snúa mér að ræðu hv. 1. landsk. Hann gerði að umræðuefni störf n. þeirrar, sem skipuð var í vetur til þess að athuga þessi mál, og ég held, að hann hafi sagt þar heldur meira en hann vissi. Það var t. d. ekki rétt, að frv. það, sem hér er til umr., sé samið af Ragnari Ólafssyni eða okkur framsóknarmönnum út af fyrir okkur, heldur var það svo, að samvinna var í n., og málið var rætt þar sameiginlega. Hinsvegar er það rétt, að frv. var ekki borið formlega upp til samþykktar í n.
Þá var það og heldur ekki rétt hjá þessum hv. þm., sem hann sagði um hinar erlendu upplýsingar, sem n. höfðu borizt, og því til sönnunar skal ég geta þess, að nokkrum dögum eftir nýjár lá fyrir útdráttur, sem n. hafði gert úr allri aðalvinnulöggjöf Norðurlanda. — Ég mun svo láta þetta nægja um þetta atriði, því að ég vil ekki fara að draga störf þessarar n. meira inn í umræður að svo stöddu.
Hv. 1. landsk. og hv. 2. þm. Reykv. töldu sig vera á móti því, að frv. um þetta efni kæmi fram nú. Um þetta var mér kunnugt, en ég vildi óska, að þeir gerðu grein fyrir, hvað það er í frv., sem þeir raunverulega eru mótfallnir. Enda þótt ekkert sé í frv., sem samherjar þeirra, sósíalistar á Norðurlöndum. hafa ekki tekið inn í sína löggjöf.
Ég hjó eftir einu atriði hjá hv. 2. þm. Reykv. Það var að heyra svo, að hann hefði eitthvað að athuga við vinnudóm. er dæmdi um ágreining út af gerðum samningum, en ég vil þá spyrja hann: Hvernig stóð á því, að öll verklýðsfélögin játuðust undir úrskurð gerðardóms í Sogsdeilunni í fyrra, og var þó meirihluti dómendanna frá vinnuveitendum eða 3 af 5? Hv. þm. hlýtur að sjá, að með tilliti til afstöðu sinnar til þessa Sogsmáls, er það fjarstæða fyrir hann, að vera á móti félagsdómi. Ég læt svo þetta nægja til fulltrúa Alþýðuflokksins.
Út af ræðum hv. sjálfstæðismanna, hv. þm. Snæf. og hv. 8. landsk., vil ég taka þetta fram. Þeir vildu báðir gera mikið úr ófullkomleika frv., því að ekki væri tekið upp í það allt, sem fælist í löggjöf Norðurlanda um þessi efni. Það vantaði ýms atriði, og voru þeir með hinar og þessar upptalningar. Mér kemur þetta ekkert á óvart; ég gat þess, að ýmsu hefði verið sleppt af því, sem gildir á Norðurlöndum, um vinnustöðvanir almennt og um rétt verkamannafélaga og vinnuveitendafélaga og samningagerðir þeirra á milli. Ég álit, að síðar eigi að koma löggjöf um þetta efni. En það er sannarlega engin goðgá að bera fram frv. um þessi efni, þótt allt sé ekki tekið með í einu. Vinnulöggjöfin á Norðurlöndum kom smátt og smátt eftir eðlilegri þróun. Fyrst þau ákvæði, er þetta frv. hefir að geyma, en önnur atriði ekki fyrr en á eftir. Það er sannarlega svo mikill vandi að setja lög um þetta viðkvæma efni, að það er ekki rétt, að setja öll atriði í lög í einu, heldur byrja gætilega og haga sér síðan eftir reynslunni. En ef hv. sjálfstæðismenn vilja segja, að ýmislegt vanti í þetta frv., sem búið sé að lögleiða á Norðurlöndum, þá vil ég spyrja þá: Vantar ekki einnig í þeirra frv. ákvæði, sem gilda á Norðurlöndum? Hvernig er t. d. um ýms refsiákvæði?
Annars vil ég segja það út af þeirri drýldni hv. sjálfstæðismanna, sem kemur fram í þeirra ræðum, eins og þeir einir sitji yfir allri þekkingu um það, hvað gildi á Norðurlöndum í þessum efnum, að það virðist svo, sem þeim sé ekki svo kunnugt sem ætla mætti um öll atriði í vinnulöggjöf Norðurlanda. Í grg. með frv. þeirra, sem þeir hafa flutt á tveim þingum, er skýrt rangt frá um þetta efni. Ég ætla ekki, að hér sé um fölsun að ræða, heldur stafi þetta af vantandi þekkingu. Og ég get nefnt rétt sem dæmi um þetta, að þeir sögðu í grg. í fyrra frá sérstökum ákvæðum, sem giltu í Noregi um miðlunarstarf sáttasemjara í vinnudeilum. En þessi ákvæði var búið að afnema nokkru áður en þeir létu frá sér þessa grg. Og þeir virðast heldur ekki vita, að í Svíþjóð hefir verið gerð viðbót við sáttasemjaralögin þar í landi, áður en þeir bera fram frv. sitt nú.
Ég hefi ekki tíma til að segja meira. Ég vona, að hv. þdm. og hlustendum sé það ljóst, að þessu frv. er mjög í hóf stillt og að við framsóknarmenn erum ákveðnir í því, að hrapa ekki að neinu í þessum efnum. En vinnudeilurnar, þessi alvarlegu vandamál þjóðanna, eru komnar til okkar Íslendinga, og hjá því verður ekki komizt hér fremur en annarsstaðar, að athuga með festu og gætni, hvernig þær eigi að leysa.