03.04.1939
Neðri deild: 35. fundur, 54. löggjafarþing.
Sjá dálk 155 í B-deild Alþingistíðinda. (306)
69. mál, gengisskráning og ráðstafanir í því sambandi
*Eiríkur Einarsson:
Það er ekki venja mín „að gera grein fyrir atkv. mínu“ sem kallað er. En nú tel ég, að um svo mikilvægt mál sé að ræða, að ég verði að breyta út af venju minni í þessum efnum. Afstaða mín í þessu máli er ekki mótuð af neinni sérstakri fyrirfram ákveðinni skoðun á þessum málum. Ég get tekið undir það, sem haft var einu sinni eftir merkum þingmanni, að hann væri yfirleitt á móti fátækt. Þannig mun og fleirum vera farið. Ég býst því við, að flestir séu á móti því, að krónan verði felld, því að það bendir á fátæki og úrræðaleysi hjá okkur. En úr því að svo er komið, að óumflýjanlegt telst að fella verðgildi hennar, sé ég mig knúðan til þess að fylgja frv., enda þótt ég sjái marga og mikla galla á því. Það er því hin knýandi nauðsyn, sem að þessu sinni ræður atkv. mínu, en ekki hitt, hver grundvallarskoðun mín er á þessum málum. Höfuðástæðan er sú, að þörf sjávarútvegsins krefst skjótra úrræða, ef ekki á illa að fara. Og þegar þetta er rætt, sem mun vera ágreiningslaust, að útvegurinn standi höllum fæti, ef honum er ekki rétt hjálparhönd, þá munu menn geta verið sammála um, að mikið sé í húfi um framtíð hans. Og ráð þau, sem bent hefir verið á hér, önnur en verðfelling krónunnar, virðast ekki hafa fengið svo ákveðinn hljómgrunn, að almenningur geti tekið undir um það, að þau geti orðið sjávarútveginum til bjargar. Því að þegar talað er um hvaðan eigi að taka fé til hjálpar sjávarútveginum, þá skiptast skoðanir, og ekkert einhlítt ráð hefir fundizt, sem fólk sé sammála um. Um skattaálögur hefir verið rætt í öðrum samböndum, og flestum kemur saman um, að þar hafi þegar verið harla langt gengið, svo að ekki sé þar á bætandi. Ef fara ætti að auka skattana meira, er ég viss um, að nógir staðir eru til fyrir það fé, m. a. til að mæta ýmsum afleiðingum þessa máls. Þeir staðir eru nógir, og mun það koma betur fram síðar. Þá er einnig ástand krónunnar sjálfrar þannig, að margt bendir í þá átt, að menn verði að spyrja: Er nokkuð annað gerlegt en þetta? Og svarið verður líklega hjá flestum svo, að hjá því verði ekki komizt. Og í þriðja lagi vil ég segja þetta: Úr því að þetta frv. er komið fram á Alþingi og krónan ekki sterkbyggðari en er, þolir þá Alþingi og íslenzka þjóðin annað en láta það koma til framkvæmda?
Ég veit, að af þessu leiðir, að ýmsir hljóta að eiga erfiðara en áður, sem hlífa þyrfti í þjóðfélaginu. Ég tek fúslega undir það. Margir, sem búa við lítil laun, munu verða fyrir nokkurri launaskerðingu. En á það ber að líta, að það eru ekki aðeins laun hinna láglaunuðu, sem skerðast. heldur einnig þeirra, sem hafa hærri laun.