26.02.1941
Neðri deild: 8. fundur, 56. löggjafarþing.
Sjá dálk 83 í C-deild Alþingistíðinda. (3041)
31. mál, raforkusjóður
Flm. (Pétur Ottesen) :
Um þetta mál get ég að mestu eða öllu leyti vísað til grg., sem fylgir þessu frv. Þar er bæði gerð grein fyrir stefnu frv. og nauðsyn þess máls, sem það ræðir um, jafnframt því sem skýrt er frá gangi þessa máls hér á undanförnum þingum og þó sérstaklega á síðasta þingi. Þess vegna er óþarfi fyrir mig nú við 1. umr. málsins að fara nánar inn á þessi atriði. Ég skal þó aðeins geta þess hér, að í þessu frv. hef ég tekið upp þær till., sem ég flutti sem brtt. við fram komið frv. á síðasta þingi um þetta mál. Á þessum brtt. mínum voru þá gerðar nokkrar breyt. í þeirri n., sem fjallaði um málið hér í Nd., og gengu þær út á það að draga nokkuð úr þeim skatti, sem gert var ráð fyrir, að þau rafveitufyrirtæki, sem ákvæði frv. taka til, ættu að greiða.
Í því frv., sem hér var fyrr á dagskránni, eru hins vegar teknar upp þær till., eins og gengið var þá frá þeim í fjhn. Nd., og eins og það frv., sem þær voru teknar upp í, var afgr. þá frá Nd.
Þá breyt. hef ég gert í 2. gr. hins umgetna frv., er fyrir lá á síðasta þingi og afgr. var frá Nd., að ég hef hækkað ríkisframlagið um helming, úr 50 þús. kr. í 100 þús. kr. á ári, og auk þess fellt niður tímatakmarkið. Þetta hef ég gert með tilliti til þess, hve þetta er mikið nauðsynjamál. Þetta er því nauðsyn, að lagður verði grundvöllur að nokkuð örum vexti slíks sjóðs sem hér um ræðir.
Hv. flm. fyrra frv. á dagskr. hefur lagt til, að ekki verði ákveðin nein viss upphæð á ári frá ríkissjóði til sjóðmyndunar í þessu skyni, en að slíkt verði ákveðið á fjárl. Tók hann það réttilega fram, að ástæður ríkissjóðs til þessa eru mismunandi, og hefur á stundum orðið að grípa til þess að draga úr útgjöldum, sem lögbundin hafa verið. Mér þætti þó vænt um það, að það væri athugað vel, hvort samkomulag gæti ekki orðið um þá leið, sem í þessu frv. er lagt til að farin verði að þessu leyti, því að ég tel nokkuð meiri líkur til þess, að með þessum hætti, að slá einhverju föstu um upphæðina, sem ríkissjóður leggi sjóðnum til, mundi betur sækjast að byggja upp þennan sjóð heldur en með því að láta það vera óákveðið og eingöngu hlíta fjárlagaákvæðum, enda þótt eigi sé fyrir það að synja, að komið gæti fyrir, að draga þyrfti úr þessari upphæð um stundarsakir vegna ástæðna ríkissjóðs.
Viðvíkjandi 10 ára takmarkinu virðist mér, að hið sama eigi að gilda um báðar tekjuöflunarleiðirnar fyrir sjóðinn og þar eigi ekki að hafa neitt slíkt tímatakmark, heldur skuli tekjurnar eftir þessum báðum leiðum vera ákveðnar fyrir ótiltekinn tíma, því að verkefnin, sem bíða þjóðarinnar um hagnýtingu vatnsorkunnar hér á landi, eru mikil, — er þar um að ræða eitt af stærstu verkefnunum, sem fyrir liggja.
Ég vil mjög eindregið taka undir þá ósk hv. 1. flm. fyrra frv. á dagskr., að gott samkomulag geti tekizt um . afgr. þessa máls. Og því meiri eindrægni sem ríkir um afgr. þessa máls, því meiri árangurs má vænta af þessari sjóðstofnun.
Óska ég, að þessu frv., sem hinu fyrra frv. á dagskr., verði vísað til fjhn.