07.06.1941
Neðri deild: 73. fundur, 56. löggjafarþing.
Sjá dálk 93 í D-deild Alþingistíðinda. (3587)
118. mál, síldarmjölsbirgðir til fóðurtryggingar
*Finnur Jónsson:
Þessi þáltill. hefur tekið nokkrum breyt. í því formi, sem hún er nú. Og eins og hv. frsm. tók fram, stafar það af því, að sennilega er búið að flytja út það síldarmjöl, sem upphaflega þáltill. var miðuð við.
Það er sjálfsagt gott og nauðsynlegt að veita ríkisstj. nokkurt aðhald í þessu efni. En fari nú svo, að það sé ekki hægt að gera þessar ráðstafanir nema það kosti ríkissjóð eitthvert fé, Þá vildi ég benda á, að heimild til þessa vantar í þessa þáltill. Ef svo færi, að ekki yrðu almennar síldveiðar í sumar, er ekki víst, að hægt sé að tryggja nægilegt síldarmjöl nema því aðeins að verja til þess einhverju fé úr ríkissjóði. Ársnotkun af síldarmjöli mun vera hér á landi um 6 þús. tonn, eða hefur verið það á síðasta ári, um 5–6 þús. tonn, en nær 6 þús. tonn. Og það þarf mjög mikið síldarmagn til þess að þetta fáist. Fari nú svo, að síldveiðarnar færust af einhverjum ástæðum fyrir, þá þyrfti líklega samt sem áður að gera sérstakar ráðstafanir til þess að tryggja þetta síldarmjöl í landinu. Nú, ef það yrði ekki gert nema með sérstökum ráðstöfunum af hálfu ríkisstj., þá virðist mér, að það vanti heimild til þess að veita þetta fé úr ríkissjóði í þessu skyni.
Það er tekið fram, að síldarmjöl til skepnufóðurs eigi að vera með hóflegu verði. En ég ætla, að ekki sé hægt að skylda þá, sem veiða síldina, útgerðarmennina, til þess að selja síldina á innlendum markaði undir verði. Það er búið að taka upp þá reglu, að menn leggja síldina inn til vinnslu í síldarverksmiðjurnar og eiga að fá, samkvæmt l., það verð, sem afurðirnar seljast fyrir, að frádregnum kostnaði. Og það sýnist óeðlilegt, ef það er ætlun flm., sem ég reyndar geri ekki ráð fyrir, að þeir, sem veiða og leggja inn síldina til vinnslu, eigi að selja síldarmjöl undir verði. Og ef það er rétt, að það þurfi í vissum einstökum tilfellum, sem ég geri ekki að neinum ágreiningi, að tryggja bændum, að þeir geti fengið síldarmjöl við lægra verði heldur en það selst fyrir á erlendum markaði og ríkisstj. er falið að sjá um það, þá tel ég, að hún verði að hafa einhverjar heimildir til þess að greiða mismuninn á erlendu markaðsverði og því verði, sem síldarmjölið selst innanlands, sem getur þá orðið undir verði. Þetta ákvæði um heimild til ríkisstj. vantar inn, í þáltill., til þess að hún geti náð tilgangi sínum.