22.05.1942
Sameinað þing: 20. fundur, 59. löggjafarþing.
Sjá dálk 80 í D-deild Alþingistíðinda. (1257)
138. mál, verðlagsuppbætur á útflutningsafurðir landbúnaðarins
*Sigurður Kristjánsson:
Það stendur í nál., að ég hafi ekki greitt atkv., og skal ég nú gera grein fyrir því.
Nýlega hafa hér verið fram bornar tvær till. um að skipta upp tekjuafganginum frá 1911. Önnur er sú, er hér um ræðir. Gizkað r á 3–4 milljónir í þessu skyni. Hin till. er um að leggja til hliðar vegna tjóns af völdum mæðiveiki um 3 millj. kr.
Nú vita flestir, að fé þetta kemur frá sjávarútveginum. Sjávarútvegurinn hefur alltaf, jafnvel er hann gekk illa, lagt fram fé til styrktar landbúnaðinum. En þó þarf að athuga, hvort sjávarútvegurinn er nú ekki að færa fórnir, hvort það svið atvinnulífsins er ekki einnig hjálparþurfi. Það vill svo til, að mér er dálítið kunnugt um þetta mál. Ég hef í höndum skýrslur um það, að bátaútvegurinn á seinustu vertíð hefur víða verið rekinn með tapi. Einnig er mér kunnugt um, að útvegsmenn eiga mjög erfitt með að endurnýja báta sína. Meðalstór bátur, eða um 30–40 tonna, kostaði fyrir stríð 30–50 þúsund kr. Nú kostar sams konar bátur hátt á 3. hundrað þús. Nú mun hv. þm. kunnugt um, að skattheimta af þessum atvinnuvegi er svo mikil, að ekki er hægt að leggja fyrir þvílíkar upphæðir. Að þessu máli athuguðu, þótti mér sanngjarnt að leggja til, að eitthvað af þessu fé gengi til þess, að atvinnureksturinn við sjóinn gæti haldið áfram. Ég kom því með þá till. á þskj. 460, að stjórninni sé heimilað að auka stofnfé fiskveiðasjóðs um 2 milljónir og aðrar 2 milljónir séu lagðar fyrir til endurnýjunar á fiskveiðiflotanum. Ég fór fram á það í fjvn., að þessi aðstoð við atvinnuvegina yrði látin fylgjast að. En n. brást ekki vel við. Hún afgreiddi till. á þskj. 424, en alls ekki mína till. Þetta er að sönnu í góðu samræmi við meðferð annarra sjávarútvegsmála hér í þinginu. Ég hef áður borið fram till. í fjvn. til eflingar og viðreisnar útveginum, og ég bar hana fram í annað og þriðja sinn, en hún var alltaf drepin. Það er alltaf sama svarta höndin, er drepur þessi mál. Það er eins og viss flokkur hér megi ekki finna saltlykt af nokkru máli, þá drepur hann það. Er ég sá þetta misrétti í fjvn., taldi ég mér ekki bera að greiða atkv. um þetta mál.
Það er út af fyrir sig ekki nema sanngjarnt, að landbúnaðurinn fái sína aðstoð, ef sannað er, að hann þurfi á aðstoð að halda. En þetta mál er óundirbúið. Sala afurðanna verður að fara fram, áður en hægt er að ákveða uppbæturnar, eða ríkið að kaupa þær, og álít ég það réttast, ef bændur þurfa á fénu strax að halda.
Ég sé, að till. mín hefur verið tekin á dagskrá, en ég hef góð orð um það, að hún komist ekki að. Það eru einkennileg samtök hér um að sinna ekki málum sjávarútvegsins, og það þyrfti að breyta þessari samkundu á þá leið, að þau yrðu jafn rétthá og önnur mál. — Ætla ég þetta svo nægilegt frá minni hálfu.