18.01.1943
Efri deild: 35. fundur, 61. löggjafarþing.
Sjá dálk 920 í B-deild Alþingistíðinda. (1471)
12. mál, orlof
Gísli Jónsson:
Þótt ég sé ekki fyllilega samþykkur því, sem stendur í 16. gr., mun ég ekki gera það að ágreiningsefni. En þegar menn fara að kynnast þessum lögum og áhrifa þeirra fer að gæta í landinu, mun þeim skjótt verða breytt, t.d. í þá átt, að enginn fái laun á meðan hann er í sumarfríi sínu.
Við erum, að mínu áliti, allt of bjartsýnir á þessi mál, en þó þurfum við ekki að líta langt aftur til þess að sjá, að hópar atvinnuleysingja voru fyrir nokkrum árum á framfæri hins opinbera. En nú eru uppi kröfur um hátt kaup.
Því megum við ekki gleyma, að atvinnuleysið getur komið aftur. Ég vil því eindregið leggja til, að svo verði frá ákvæðum þessara laga gengið. að enginn fái tækifæri til að stunda atvinnu í sumarfríi sínu og keppa þannig við aðra.
Viðvíkjandi brtt. á þskj. 193 vil ég taka það fram, að ég er henni mjög fylgjandi, eins og ég tók fram á sumarþinginu. Ég tel það rétt, sem hv. flm. bar fram, en álít till. ekki eiga heima í þessu frv. og því ekki um að kenna óvilja þm., ef hún verður felld. Hv. þm. Str. hefur ekki tekizt að ganga svo frá brtt., að hún eigi heima í lögum þessum. Nú er það spurningin, hvort hún fellur ekki undir lög um hvíldartíma verkakvenna og húsmæðra.
Í þessum lagabálki er gert ráð fyrir, að ríkið greiði kostnað af orlofum þeirra manna, sem eru starfsmenn þess, eða einstaklinga. En brtt. gerir ráð fyrir, að ríkið greiði af orlofum sveitafólks kostnað, sem nemur 10 af hundraði af útborguðum jarðræktarstyrk það ár. Að mínu áliti ættu þeir menn, sem taka hlut, að fá orlof, og tæki útgerðin á sig nokkrar byrðar af þeim orsökum. En skv. frv. sé ég ekki annað en þeir verði afskiptir um orlof, og þykir mér það leitt. En þetta er einn af þeim agnúum, sem betur koma í ljós, þegar frv. er komið til framkvæmda. Mér virðist, að hv. þm. Str. telji aðeins bændur framleiðendur. Vildi ég mælast til þess, að hv. þm. athugaði það, hvort ekki gæti orðið samkomulag í málinu, hvort ekki væru tök á að samræma þetta og t.d. l. um styrkveitingu til húsmæðra og verkakvenna vegna hvíldartíma þeirra, en hann er þegar kominn á og verður að sjálfsögðu aukinn. Yfirleitt er ég viss um. að hægt verður að tryggja samkomulag um, að allir starfsmenn landsins fái orlof í einhverri mynd. En undanfarið hafa margir orðið mjög afskiptir í því efni.