06.09.1943
Efri deild: 11. fundur, 62. löggjafarþing.
Sjá dálk 365 í B-deild Alþingistíðinda. (277)
30. mál, einkasala á tóbaki
Bernharð Stefánsson:
Ég er þremur meðnm. mínum sammála um að leggja til, að þetta frv. verið samþ., en sökum þess, að ég er ekki algerlega sammála rökstuðningnum fyrir afstöðu þeirra, hef ég skrifað undir nál. með fyrirvara. Mér er ómögulegt að sjá, eftir því sem fram hefur komið enn, að á þessu frv. og öðrum slíkum frv., sem áður hafa legið fyrir Alþ. og farið hafa fram á tekjuauka fyrir ríkissjóð, sé nokkur meginmunur. En það hefur ekki verið venja hingað til að setja það í skattaukal. nema þá einstöku sinnum, hvernig verja skuli fénu. Nú er að vísu engin uppástunga um það í þetta sinn, að sett verði í frv., hvernig þessum tekjuauka verði varið, en meðnm. mínir geta ekki fallizt á að samþ. frv., nema yfirlýsing komi frá hæstv. stj. um það, hvernig það skuli gert. Það var kunnugt, áður en þetta frv, var lagt fyrir þingið opinberlega, að hæstv. stj. taldi sig þurfa að fá slíka heimild til að standast kostnað vegna þeirra dýrtíðarráðstafana, sem kynni að þurfa að geta, og ég fyrir mitt leyti læt mér það nægja. Ég er að vísu þakklátur fyrir þá yfirlýsingu, sem fram hefur komið frá hæstv. fjmrh. um það, að þessum tekjuauka verði ekki varið öðruvísi en í samráði við þingið, þó að ég telji ekki beinlínis þörf á því, því að það, sem ég vil undirstrika með þessum fyrirvara mínum, er það, að ég tel, að ekki geti verið nein hætta á því, að hæstv. stj., sem ber ábyrgð fyrir Alþ., verji fé, svo að neinu nemi, úr ríkissjóði til annars en þess, sem þingið samþ., þegar stj. óskar þess, eða hefur áður samþ. M. ö. o., ég tel, að ekki komi til mála, að hæstv. stj. án sérstakrar heimildar frá þinginu verji þessum tekjauauka til annars en þess, sem fjárl. ákveða eða þá önnur sérstök l. Mér finnst ekki skipta miklu máli, hvort þessir peningar, sem koma með hækkun á verði á tóbaki, verða teknir til einhverra ákveðinna framkvæmda eða einhverjir aðrir peningar úr ríkissjóði, sem ríkisstj. hefur fulla heimild til að greiða út.
Ég geri ráð fyrir, að margir setji þetta frv. í samband við 4. gr. l. um dýrtíðarráðstafanir, þar sem ekki er aðeins heimilt að greiða verðuppbætur á kjöt fram til 15. sept., heldur einnig heimilt, ef n. sú, sem sett var til að finna vísitölu fyrir framleiðslukostnaði landbúnaðarafurða, yrði sammála, að ákveða lægra verð á einstökum vörutegundum en n. ákveður með því að greiða mismuninn úr ríkissjóði.
En þó að það væri bundið af einhverjum loforðum hæstv. ríkisstj. nú í dag, að hún mætti ekki taka það fé, sem fæst samkvæmt þessum l., til þeirra nota, þá hefur hún eigi að síður skýlausa lagaheimild til að taka eitthvert annað fé úr ríkissjóði til þess. Því sé ég ekki, að fyrirvari meiri hl. n. um fylgi sitt við frv. og þessi yfirlýsing hæstv. ráðh. skipti miklu máli. Mín afstaða sem nm. er því sú, að ég get vel búizt við því vegna núverandi ástands í landinu, að ríkissjóður þurfi auknar tekjur til að standast þau útgjöld, sem þ. og stj. kynnu að vilja stofna til, og þótt ég viðurkenni, að þessi skattur leggst á vöru, sem er ekki þannig, að allir telji sig geta verið án hennar, þó að hún verði að vísu að teljast munaðarvara, mun ég greiða frv. atkv. mitt með tilliti til þeirra yfirlýsinga, sem fram hafa komið.