04.03.1944
Neðri deild: 25. fundur, 63. löggjafarþing.
Sjá dálk 919 í B-deild Alþingistíðinda. (1437)
62. mál, dýrtíðarráðstafanir
Frsm. (Jón Sigurðsson):
Herra forseti. — Frv. það, sem hér er flutt, er fram komið til skýringar á þeim l. um dýrtíðarráðstafanir, sem sett hafa verið.
Það hefur komið fram nokkur annar skilningur á till. sex manna n. en átti að vera og l. ekki svo skýr og fullkomin, að hægt sé að framkvæma þau á þann veg, sem almennt var hugsað. Sem sagt, það hefur komið fram sá skilningur, að samkv. till. sex manna n. bæri landbúnaðinum að fá það verð, sem n. ákvað, og mundi varla vera rétt að gera mun milli flokka sömu tegundar. Þannig ætti að borga jafnt fyrir 1. flokks og 4. flokks kjöt og 1% og 2% mjólk. Ef þessum l. væri þannig framfylgt, yrði það til þess að brjóta niður algerlega þá vöruvöndun, sem lögð hefur verið áherzla á undanfarna áratugi, ef bóndinn bæri það sama úr býtum, hvort sem varan væri góð eða vond.
Það hefur verið spurzt fyrir um þetta, og þessi frvgr., sem hér liggur fyrir, hefur verið borin undir sex manna n., þá nm., sem eru í bænum. Þeir hafa leyft að hafa eftir sér, að þetta væri í fullu samræmi við það, sem fyrir n. hefði vakað. — Til frekari skýringar skal ég lesa hér bréf frá formanni sex manna n. til hv. þm. Vestm. út af fyrirspurn hans varðandi þetta mál. Það hljóðar svo, með leyfi hæstv. forseta:
„Reykjavík, 2. marz 1944.
Út af fyrirspurn yðar, herra alþingismaður, í bréfi, dags. 28. f. m., skal ég leyfa mér að taka það fram, að verð það, sem landbúnaðarvísitölunefndin setti á íslenzkar afurðir, var byggt á þeim forsendum, að það svaraði til meðaltilkostnaðar á einingu á öllu landinu, og því meðalverð fyrir alla framleiðsluna (miðað við afhendingarstað). Hins vegar taldi nefndin það ekki sitt hlutverk að framkvæma neina verðjöfnun vegna mismunandi vörugæða né annars aðstöðumunar eða ákveða, hvaða verð hver einstakur bóndi skyldi fá fyrir sína framleiðslu, né yfirleitt gefa neinar reglur um verðlagningu varanna í einstökum atriðum, heldur yrði allt slíkt að fara algerlega eftir ákvörðunum þeirra aðila, sem að lögum eiga að ákveða vöruverðið og sjá um framkvæmd þess.
Þorsteinn Þorsteinsson.“
Þetta mun líka hafa verið borið undir sex manna n., þá nm., sem eru í bænum, og þeir tjá sig því samþykka. Í þessu felst því álit sex manna n. Hún telur, að þetta frv. sé nauðsynleg skýring, sem þurfi að koma fram. Ég skal taka það fram, að þessi atriði, sem hér um ræðir, eru ekki ríkissjóði á neinn hátt viðkomandi. Þetta er aðeins um skiptinguna milli framleiðenda sjálfra, að hér eftir eins og hingað til verður fylgt þeim sömu reglum um greiðslu til framleiðenda, þannig að gerður verður munur á því, hvort mjólkin er framleidd hér á bæjarlandinu við erfið framleiðsluskilyrði eða austur í sveitum, þar sem tilkostnaður er miklu minni. Á þessu hefur verið gerður nokkur munur. Enn fremur vil ég benda á, að hér eftir eins og hingað til verður gerður munur á því, hvort menn framleiða 1. flokks kjöt eða 4. flokks kjöt. Þá verður einnig, hvað verð snertir, gerður munur á því, hvort menn framleiða t.d. 21/2% feita mjólk eða 4% feita. Þessi verðhækkun, sem hér um ræðir og meiri hl. n. hefur lagt til, er þess vegna nauðsynleg til þess að koma í veg fyrir misskilning og jafnvel hugsanleg málaferli, og ég vil vænta þess, að menn geti allir, hvaða augum sem menn annars líta á dýrtíðarráðstafanir, orðið sammála um, að það er sjálfsagður hlutur, að slíkur mismunur verði gerður. Það er ástæðulaust að gera þeim mönnum, sem standa fyrir félagsskap framleiðenda, svo sem kaupfélögum og sláturhúsum, erfiðara fyrir með því að hafa þetta of óákveðið.
Það er aðeins meiri hl. n., sem flytur þetta, en mér hefur skilizt, að minni hl. hafi ekki neitt út af fyrir sig við þetta atriði að athuga, heldur vilji hann ekki skipta sér neitt af málinu, enda getur engum verið til hags að brjóta þetta niður, þar sem búið er að vinna að því að koma á sæmilegri vöruvöndun í landinu.