31.10.1945
Neðri deild: 19. fundur, 64. löggjafarþing.
Sjá dálk 162 í C-deild Alþingistíðinda. (4569)
56. mál, ræktunarsjóður Íslands
Flm. (Páll Zóphóníasson) :
Herra forseti. Þetta frv., sem hér liggur fyrir og miðar að því að breyta fyrirkomulagi Ræktunarsjóðs, er nátengt öðrum frv., sem munu verða lögð fram hér síðar. Öll miða þau að því að gera lán til umbóta á húsakynnum landsmanna til sjávar og sveita léttari og lántakanda hægara að standa undir þeim.
Aðalbreyt. er sú, að ætlazt er til, að Ræktunarsjóður veiti ekki lán til bygginga á íbúðarhúsum. Það hefur verið svo, að þeir, sem ekki hafa byggt úr steini, hafa orðið að leita til Ræktunarsjóðs. Ef frv. þetta verður að lögum, lánar Ræktunarsjóður ekki til íbúðarhúsabygginga, heldur til jarðabóta alls konar, byggingar útihúsa, hvaða tegundar sem þau eru, rafstöðva á einstökum heimilum, byggingar ýmissa félagsbygginga, svo sem sláturhúsa, þvottahúsa, skinnaverksmiðja o. s. frv. Í þessu eru nokkrar framkvæmdir, sem áður hefur hvergi verið mögulegt að fá lán til, nema þá víxillán með ábyrgð einstakra manna.
Enn fremur er kveðið svo á, að til þess að hægt sé að lána út úr Ræktunarsjóðnum, leggi ríkissjóður til 5 millj. kr. á 5 árum, eða 1 millj. kr. á ári í 5 ár, svo að hægt verði að koma vöxtunum úr 4% niður í 3%.
Aðrar breyt. eru smávægilegar. Samkv. frv. þessu er leyfilegt að lána til vélakaupa, sem er ekki í hinum eldri lögum. Verður lánað til misjafnlega langs tíma í hlutfalli við dýrleika og gæði vélanna, allt til 15 ára. Er þetta að vísu óvenjulegt í lögum, en því er treyst, að bankastjórar samræmi á hverjum tíma lánstímann og stytzta endingartíma vélanna.
Þetta frv. er nátengt öðru frv., sem verður lagt hér fram og miðar að því að breyta l. um byggingar- og landnámssjóð, sem nú lánar aðeins til steinhúsabygginga, en á samkv. því frv. að geta lánað einnig til annarra bygginga í sveitum. Er þetta gert til að bæta úr lánsþörf bænda.
Legg ég svo til, að frv. verði vísað til 2. umr. og til landbn.