13.05.1949
Efri deild: 107. fundur, 68. löggjafarþing.
Sjá dálk 1796 í B-deild Alþingistíðinda. (2784)
208. mál, áhrif kjötverðs á framfærsluvísitölu
Fjmrh. (Jóhann Jósefsson):
Herra forseti. Þetta mál, sem flutt var fyrir hönd ríkisstj. af hv. fjhn. Nd., gengur út á það að þrengja nokkuð aðgang að því að fá kjötniðurgreiðslur úr ríkissjóði. Eins og kunnugt er, er það orðinn ákaflega þungur baggi, niðurgreiðslurnar, bæði til neytenda og eins það, sem greitt er í þessar uppbætur til bænda, og þetta frv. má skoða sem nokkurs konar tekjuauka eða útgjaldasparnað fyrir ríkissjóð og að vissu leyti sem skatt á þá, sem við það missa niðurgreiðsluréttinn. Þó hefur verið farið þannig í þetta mál, að ekki er gengið lengst niður á við hvað tekjur áhrærir. Og þó að segja megi, að það sé slæmt að missa þessar niðurgreiðslur, þá er það þannig, að þeir, sem verstar hafa ástæðurnar, halda þeim eftir sem áður, og enda þótt þeir hafi ekki mjög slæmar ástæður. Ég lét reikna út í stjórnarráðinu, hvernig þetta kæmi út. Ég hef, því miður, skjalið ekki hér við höndina. Ég lánaði það í lok ræðu minnar, og hef ekki fengið það aftur. En ég held, að ég fari rétt með það, að fjölskylda með 2 börn megi hafa 24 þús. kr. í tekjur án þess að réttur hennar skerðist, þ.e.a.s. réttur hennar skerðist ekki ti1 kjötuppbóta, fyrr en tekjurnar eru komnar í 25 þús. kr. En viðkomandi barnlausum hjónum er miðað við allmiklu minna. Svo er miðað í þessu efni hjá einhleypingum við miklu lægri upphæð.
Það hefur oft kveðið við nú í seinni tíð, að þetta væri ákaflega kyndug leið til þess að jafna þessi lífskjaramet fólksins, og af mörgum veríð talið, að kjötuppbætur og styrki ætti með öllu að afnema. Í bréfum, sem rn. hafa borizt frá sýslumönnum, hefur verið á það bent, að uppbótagreiðslan væri mjög af handahófi, því að hún miðaðist ekkert við það, hvort nokkurs kjöts væri neytt eða ekki. Ég lít á þetta frv. og ber það fram sem till. um sparnað á ríkisútgjöldunum, en ekki sem tekjuaukningu, þó að það jafngildi að vísu nokkurri hækkun á skatti.
Ég man nú ekki fleiri tölur í sambandi við það, hvernig þessi niðurskurður á kjötuppbótinni kemur niður, en víst er, að fjögurra manna fjölskylda má hafa miklar tekjur til þess, að hún fái ekki bætur.
Svo er rétt að minnast á breyt. við 1. gr. l., þess efnis, að þeir, sem hafa landbúnað að atvinnu að einhverju leyti, fái ekki kjötuppbætur. Ég ætla, að þetta hafi komið einkennilega út, og hef reyndar dæmi um það í gegnum sýslumenn, þegar þeir, sem landbúnað stunda, þó að í smáum stíl hafi verið, hafa krafizt kjötuppbóta, og víst er, að þeir hafa ekki hirt sérstaklega um að hafa fé eða halda sauðfjárrækt sinni. Annars fer ég ekki nánar út í það.
Ég skal svo ekki fjölyrða um þetta frv. að svo komnu, en vil óska eftir, að því verði vísað til n. að lokinni þessari umr., og er sennilega. sanngjarnast, að fjhn. fái það til meðferðar.