07.05.1949
Neðri deild: 103. fundur, 68. löggjafarþing.
Sjá dálk 574 í B-deild Alþingistíðinda. (935)
158. mál, ríkisreikningar 1945
Ingólfur Jónsson:
Herra forseti. Það var á þinginu 1943, sem ég flutti þáltill. ásamt hv. þm. N-Ísf. í sambandi við endurskoðun ríkisreikninganna, því að þegar ég var nýkominn á þing, þá undraði mig, að árið 1943 var borinn fram ríkisreikningurinn 1939, eða fjórum árum eftir að hann átti að vera fullgerður. Sú till., sem við bárum þá fram, var samþ., en í henni fólst, að endurskoðun ríkisreiknings skuli vera lokið einu ári eftir það ár, sem hann hljóðar upp á. Samkvæmt þessari till. ættum við nú að vera að samþ. ríkisreikninginn fyrir 1947. En hv. 1. þm. Árn., sem er einn af endurskoðendum ríkisreikninganna, hefur fært fram ýmsar ástæður fyrir, hvers vegna ekki hefur verið hægt að fara eftir þeim þingvilja og hvers vegna hefur ekki verið hægt að bæta neitt úr þessu þau 6 ár, sem liðin eru síðan till. var samþ. Kemur þar margt til greina samkvæmt því, sem hv. 1. þm. Árn. segir, að það standi ekki á ríkisbókara, því að allt sé þar í bezta lagi og ekkert á eftir tímanum, sem hann eigi að vinna, en hins vegar sé svo ástatt hjá ríkisstj., að hún loki reikningnum t.d. fyrir 1947 ekki fyrr en í október 1948, og fyrr en búið sé að loka reikningnum, þyki ekki tímabært að fara út í endurskoðunina. Þetta er rétt í öllum aðalatriðum og kannske í öllum atriðum. Þó mætti kannske endurskoða ýmsa liði, þó að reikningur væri ekki alveg fullbúinn. En samt sem áður hefðu endurskoðendur ríkisreikningsins getað byrjað á að endurskoða ríkisreikninginn fyrir 1947 á síðasta hausti, eftir að búið var að loka. Ég er ekki kunnugur, hvað mikil vinna felst í endurskoðun ríkisreiknings, en ég geri ráð fyrir, að hún sé mikil. En ef hægt hefur verið að hefja endurskoðunina í október, þá hefði ég látið mér detta í hug, að hægt hefði verið að hafa lokið þessari endurskoðun í apríl og leggja reikninginn fyrir til samþykktar á þessu þingi. En hvað dvelur ríkisreikninginn fyrir 1946, fyrst endurskoðun ríkisreikningsins fyrir 1947 er þegar hafin? Sennilega er endurskoðun ríkisreikningsins fyrir 1946 búin, og hvers vegna er hann þá ekki lagður fyrir þetta þing? Ég geri ráð fyrir, að þeir yfirskoðunarmenn ríkisreikningsins, sem eiga sæti í þessari d., geti gefið upplýsingar um það. Ég býst við, að hv. 1. þm. Árn., ef hann tekur hér til máls aftur, segi, að þeir hafi ekki getað byrjað að endurskoða ríkisreikninginn 1947 í október, vegna þess að það hafi verið eftir að prenta hann. Það er vísdómur, sem ég fæ ekki skilið, að það skuli verða að prenta reikninginn, áður en byrjað er á endurskoðun. Þetta á sér hvergi stað nema hjá ríkinu. Alls staðar fer endurskoðun reikninga fram, áður en reikningur er prentaður, en þegar endurskoðun er lokið, þá fyrst er hann prentaður.
Hvað sem um þetta allt má segja, þá býst ég við, að alþm. hafi enn sömu skoðun og 1943, þegar við samþ. þessa till., og þeir séu óánægðir með þetta. Það er ekki nema nafnið eitt að leggja ríkisreikning fram til samþykktar á Alþingi fjögurra ára gamlan. Það er ekkert hægt að gera nema samþ. hann. Ég held satt að segja, að það sé óhjákvæmilegt að finna hina raunverulegu ástæðu fyrir, hvers vegna þessi endalausi dráttur á sér stað, og reyna að kippa því í lag. Ég heyrði á hv. síðasta ræðumanni, að hann hefur fullan hug á því, en ég held, að þingið geti ekki sætt sig við það lengur, að það sé aðeins góður hugur. Þess verður að óska og þess verður að krefjast, að það sé farið eftir þeim vilja, sem fram kemur í fyrrnefndri þál., að úr þessu verði bætt og á þessu ári verði lagðir fram reikningarnir fyrir 1946 og 1947 og reikningurinn fyrir 1948 yrði lagður fram á þinginu 1950 eða á næsta ári. Þá er þetta komið í það horf, sem ætlazt er til, að það verði, og ég gæti vel unnað hv. 1. þm. Árn. að hafa heiðurinn af því að koma því í það horf.