28.02.1950
Efri deild: 65. fundur, 69. löggjafarþing.
Sjá dálk 547 í B-deild Alþingistíðinda. (869)
53. mál, eignakönnun
Bernharð Stefánsson:
Virðulegi forseti. Ég ætla ekki að ræða brtt. fjhn. Hv. frsm. n. stendur fyrir því að svara þar til, og hv. .þd. mun síðar skera úr um einstakar till. og málið yfirleitt, þegar atkvgr. fer fram um frv. Ég get þó ekki lengur orða bundizt yfir þeim mikla misskilningi, sem kom í ljós í ræðu hæstv. atvmrh. og hv. þm. Barð., því að svo verður á það að líta, að um misskilning sé að ræða, en ekki að þeir vildu segja vitandi vits, að svart sé hvítt eða hvítt svart. Það er svo að heyra á þeim, að hér sé verið með refsiaðgerðir á ferðinni gagnvart þeim mönnum, sem dregið hafa undan í skattaframtali við eignakönnun. Þetta er misskilningur. Hér er ekki um neinar refsiaðgerðir að ræða. Menn verða að muna, að áður en þetta lagafrv., sem hér er verið að ræða, kom fram og áður en till. komu frá framtalsnefndinni, þá eru lögin til um þessi efni. En hvað segja þau? Þau segja, að eign, sem kemur í ljós við eignakönnunarframtal, sleppi, sé hún 15 þús. kr., og af 15–45 þús. kr. eign sé greiddur ákveðinn skattur. Með öðrum orðum: Lögin segja, að ef eignin fari fram yfir 45 þús. kr., þá skuli það vera rannsakað og ákvarðað miðað við það ár, sem skattsvikin fóru fram, og heimilt sé að leggja á viðbótarskatt í þeim tilfellum samkvæmt skattalöggjöfinni. Ég held, að í flestum tilfellum mundu menn lenda í hærri skatti samkv. l. óbreyttum, heldur en samkv. þessu frv. Á því held ég, að sé lítill vafi. Samkvæmt till. fjhn. og samkv. því, sem er í frv., þá er hverjum manni heimilt að láta hafa þær aðferðir áfram, ef hagsmunir eigandans eða eiganda hníga í þá átt á því ákveðna ári, sem skattálagningin átti að eiga sér stað. Getur hann því, ef honum sýnist svo, fengið skattinn reiknaðan samkvæmt því. Hér er aðeins um það að ræða, að þegar ekki liggur fyrir, á hvaða ári skattsvikin hafi farið fram, hvort sem það er afsakanlegt eða ekki, þá hefur n. fundizt eðlilegt að leggja hærri skatt á eign, sem er yfir 45 þús. kr., og ég held, að það sé jafnt því, sem gert var ráð fyrir í frv. upphaflega. Brtt. n. eru því í samræmi við frv. sjálft. En hvað gerir svo stjfrv. sjálft? Það ákveður að vísu jafna hundraðstölu af því fé, sem fer yfir 45 þús., en brtt. gera ráð fyrir stighækkandi skatti, sem er í fullu samræmi við lögin, og er því ekki farið harkalega í sakirnar, og eftir að eign hefur náð 60 þús., sem skotið hefur verið undan, kemur það ekki til greina. Ég mótmæli því algerlega þessum skilningi, að með frv. nú og till. fjhn. sé verið að refsa fólki. Þar er einmitt ekki um neinar skattsektir að ræða. Hv. þm. Barð. vék að því, að það samkomulag, sem orðið hefði á milli rn. og framtalsnefndarinnar í þessu máli, væri nú verið að rjúfa, en ég veit ekki til, að þessir aðilar hafi löggjafarvald. Ég veit ekki heldur annað, en að ráðstafanir framtalsnefndar komi í bága við gildandi l., því að ef ekki fannst, á hvaða ári undandrátturinn átti sér stað, þá er rétti skilningurinn, að hann hafi komið á síðasta árinu. Það er því alveg fjarstæða að vera að tala um í sambandi við þetta frv., að með því sé verið að refsa skattþegnunum, því að ef svo væri, hefði það verið gert með upphaflegu lögunum.
Hæstv. ráðh. talar um, að sú stefna, sem Alþingi hefur fylgt í skattamálum, hafi verið gereyðandi, en ég hygg, að hann hafi átt sinn þátt í því, með því að leggja fram og fá samþykkt lög um eignaframtal, hver áhrif sem það kann að hafa á sparnaðarvilja fólks.
Ég skal svo ekki frekar blanda mér í þessar umr., og ætla mér ekki að ræða einstakar brtt. Ég ætlaði aðeins að mótmæla þeim sökum, sem bornar hafa verið á fjhn., að hún hafi ætlað að refsa skattþegnunum. Ég vil einnig árétta það, að það er ekki mikill munur á brtt. n. og frv. sjálfu, og jafnvel þótt frv. yrði samþ. óbreytt, felur það ekki í sér refsingu, heldur raunverulega uppgjöf saka, ef einhverjar eru.