16.11.1950
Neðri deild: 22. fundur, 70. löggjafarþing.
Sjá dálk 991 í B-deild Alþingistíðinda. (2120)
88. mál, aðstoð til útvegsmanna
Lúðvík Jósefsson:
Herra forseti. Ég vildi aðeins segja fáein orð í tilefni af því, sem fram kom í ræðu hæstv. atvmrh. Hann hefur hér tvisvar minnzt á sölu á frosnum fiski til Ungverjalands, er nýlega var gerð, í sambandi við umræður um það fyrirkomulag, sem nú gildir um sölu á íslenzkum sjávarafurðum. Og þegar hann minntist á þessa sölu, skýrði hann frá því, að ríkisstj. hafi samþ. að taka sem greiðslu hveiti, sem væri 44,8% hærra að verði en hveiti á frjálsum markaði. Ég tel nú rétt, að það komi fram, að ég heyrði ráðh. einnig minnast á þetta á fundi, sem við sátum báðir fyrir nokkrum dögum. En þá kom skýrar í ljós en í ræðum hæstv. ráðh. nú, hvernig í þessu liggur. Verðið á þessu hveiti er í rauninni nálega engu hærra en það hveitiverð, sem við verðum nú að greiða, en hins vegar talsvert hærra en það hveiti, sem hægt mundi vera að fá í Kanada, ef við gætum greitt í frjálsum dollurum. En við verzlum með Marshall-dollara, sem er bundinn gjaldeyrir og óhagstæður. Þessi staðreynd er nú dregin undan. Ég skal játa, að ég er ekki kunnugur þessu niður í kjölinn, en hæstv. ráðh. gerði að minnsta kosti engar athugasemdir við það, er þessar staðreyndir voru dregnar fram á fyrrnefndum fundi. — Þá er það önnur staðreynd í sambandi við þetta, sem líka er skotið undan algerlega, að verðið á þessum umrædda fiski er miklu hærra en það ábyrgðarverð, sem áður var greitt fyrir frystan fisk, þannig að hægt er að taka mismuninn og bæta upp undirsölu á þeim fiski, sem seldur er til Bandaríkjanna. Sé því dæmið gert upp rétt, þá er þarna um miklu hagstæðari sölu að ræða fyrir þjóðarheildina heldur en fisksöluna til Bandaríkjanna.
Þá vil ég leyfa mér að benda á í sambandi við ummæli hæstv. ráðh., að þó það séu að nokkru leyti starfandi frjáls félagssamtök framleiðenda, þá er það samt svo, að vald ríkisins yfir gerðum þeirra er svo mikið, að kalla má, að það hafi tögl og hagldir, og getur hindrað eðlileg viðskipti og bannað sölur hvert sem er, ef því býður svo við að horfa. Til dæmis eru hér nú aðilar, sem bjóðast til að kaupa saltfisk fyrir frjálsan gjaldeyri, eða sterlingspund, við miklu hærra verði en hann hefur verið seldur á vegum ríkisstj. Hér er nú staddur aðili, sem býður 2,70 kr. frítt um borð, í stað 2,40 kr., ef framleiðendur fengju aðeins heimild til að gera samninga um þessa sölu til Ítalíu. En heimildir virðist skorta, og þannig virðist gengið frá, að ekki megi selja meira af fiski til Ítalíu á þessu ári, og hinu hærra verðtilboði verður því að neita, hvað sem líður nú hag þjóðarinnar. Þannig stendur ríkisstj. í vegi fyrir því, að menn geti selt vöru sína nema eftir hennar eigin dintum. — Frelsinu er þannig ekki fyrir að fara. Þar með er ekki sagt, að ekki sé eðlilegt, að framleiðendur hafi sín samtök til að selja vöru sína; en þau eru aðeins svipt frelsi til þess, þegar ríkisvaldinu býður svo við að horfa.