10.01.1951
Sameinað þing: 30. fundur, 70. löggjafarþing.
Sjá dálk 46 í D-deild Alþingistíðinda. (3868)
112. mál, jöfnunarverð á olíu og benzíni
Viðskmrh. (Björn Ólafsson) :
Herra forseti. Þetta er ekki nýtt mál hér í þinginu, krafan um að jafna verð um allt land á brennsluolíu. Og það má segja, að þetta sé ekkert ósanngirnismál í sjálfu sér, að þeir staðir, sem verst séu settir, fái eitthvað betri aðstöðu en er í þessum efnum, þó að þeir fái ekki við jöfnuðinn á verðinu þá aðstöðu eins og þeir staðir nú hafa, sem bezt eru settir. En þetta hefur samt sem áður ekki verið neitt áhlaupamál, því að eðlilegra er mönnum, sem búa við lægsta olíuverðið, ekki neitt laust í hendi með að missa þá aðstöðu, sem þeir hafa til lága verðsins. Og ég hygg nú, að frá öndverðu hafi þetta mál strandað á því. Benzínverðið í landinu er ekki verðjafnað, nema þá að einhverju mjög litlu leyti, því að ég hygg, að flutningskostnaður á benzíni sé yfirleitt lagður á verðið eftir því, hver kostnaðurinn er við flutninginn til hvers staðar. Fyrir olíufélögin er þetta hins vegar ekki annað en reikningsdæmi, þannig að þetta er jöfnuður á verðinu hjá landsmönnum sjálfum. En mótstaðan verður hjá þeim olíunotendum, sem eru þar, sem dreifingarkostnaðurinn er minnstur, og þeir vilja eðlilega mega sitja að þeim fríðindum að þurfa ekki að greiða nema þann dreifingarkostnað, sem er á þessum vörum á þeim stöðum, þar sem þeir eru.
Þetta mál er náttúrlega sjálfsagt að athuga gaumgæfilega, og þá hverju þetta kann að muna. Ég man ekki, hvort gerð hefur verið ýtarleg rannsókn í þessu efni, hvað olíuverðið þyrfti að vera, ef það væri jafnað alls staðar á landinu. En mér finnst sjálfsagt, að það sé í eitt skipti fyrir öll reynt að skoða þetta mál alveg niður í kjölinn og sjá, hvert jafnaðarverðið. þyrfti að vera á olíu í landinu, þannig að allir byggju við sama verð. Og þetta ættu þeir að geta athugað, sem fá þetta mál til athugunar.
Út af því, sem hv. þm. Vestm. varpaði hér fram nú, hvort ég áliti, að olíuálagningin væri hæfileg, þá vil ég svara því, að ég er, satt að segja, ekki kunnugur álagningu þessari í einstökum atriðum. En ég hygg, að álagning olíufélaganna hafi mjög lengi verið sú sama. Þeim var leyft að hafa 5% álagningu. Ég skal ekkert segja um, hvort álagningin er sanngjörn eða ekki. Það sýnir náttúrlega bezt rekstrarútkoma félaganna. En hún virðist oftast nær hafa verið mjög góð. Hins vegar hafa félögin greitt föstum viðskiptamönnum vissan afslátt, eftir úttekt þeirra á árinu, og kemur það þá til greina viðkomandi verðinu, sem borgað er fyrir olíuna. Og má þá segja, að með þessu séu félögin að dreifa þeirri álagningu, sent þeim er heimilað að hafa. — Ég þori þess vegna ekkert að segja af eða á um það, hvort þessi álagning sé sanngjörn. Þetta er ákaflega umfangsmikil og margbrotin verzlun. Og ég veit, að einu sinni var gerð gangskör að því að athuga þetta, og að það er ákaflega erfitt að komast til botns í því, þannig að hægt sé að gera sér fulla grein fyrir þessu efni.
Ég tel, að ekki sé nauðsyn við þessa umr. að ræða þetta mál ýtarlega, en það gefst þá vitanlega tækifæri til að ræða það nánar, þegar það kemur úr nefnd.