06.11.1951
Efri deild: 25. fundur, 71. löggjafarþing.
Sjá dálk 369 í C-deild Alþingistíðinda. (2957)
93. mál, skattfrelsi sparifjár
Flm. (Karl Kristjánsson):
Herra forseti. Ég hef ástæðu til að þakka hæstv. viðskmrh. fyrir, hvernig hann hefur tekið undir þetta mál. Ég sé enn fremur ástæðu til að lýsa því yfir strax, að ég hef lagt þetta frv. fram til að koma málinu inn á hv. Alþ. og öfgalaust. Einnig er ég fús til að ræða breyt. á frv. og ekki sízt til að gera það sterkara og áhrifameira fyrir þann tilgang, sem það á að þjóna.
Um það, sem hæstv. viðskmrh. sagði, að frv. bæri ekki með sér, hvort átt væri við það fé, sem einu sinni væri lagt inn í 6 mánuði, þá vil ég geta þess, að fyrir mér vakir, að það fé fái skattfrelsisréttinn, sem eitt sinn hefur verið lagt inn, og hann standi þann tíma, sem vaxtagreiðslur eiga sér stað.
2. og 3. gr. frv. virðast mér nauðsynlegar. Það væri of mikil skriffinnska, að hver innleggjandi afli sér skírteinis um innstæðu sína um hver áramót til að láta það ganga til skattanefndar. Hins vegar finnst mér það eðlilegast, að skattanefndirnar afli sér, þegar þær telja sér ástæðu til, upplýsinga um, hvort framtalið er byggt á sannindum, og séu þá forráðamenn viðkomandi stofnana skyldir að gefa upplýsingar. Það er nú dregið mjög í efa, að bankastjórar séu skyldugir að gefa upplýsingar um innstæður einstakra manna, og veit ég dæmi þess, að skattanefndir hafa ekki fengið svör við slíkum fyrirspurnum.
Þá er ég líka þakklátur hv. 4. þm. Reykv. (HG) fyrir hans undirtektir, og finn ég ekki betur en að hann sé mjög á þeirri sömu linu sem ég, en finnst aðeins of skammt gengið. Hann segir, að frv. sé aðeins léleg tilraun til að efla sparifjársöfnun. Ég held, að hann vanmeti sparifjáreigendur. Ég held, að þeir mundu virða slík réttindi sem frv. gerir ráð fyrir og þau mundu hafa nokkur áhrif til aukinnar sparifjársöfnunar. — En svo vil ég undirstrika það, sem ég var búinn að segja með öðrum orðum, að það er fleira og meira, sem vinnur gegn sparifjársöfnun en skattarnir. Hv. þm. sagði, að enginn óvitlaus maður legði nú fé á vöxtu af þeirri ástæðu, að hann ætti á hættu, að það rýrnaði vegna verðbólgu eða gengisfellingar. Margir vitlausir menn eru þá í landinu, og mér datt líka í hug, að forstjóri Tryggingastofnunarinnar, sem leggur mikla áherzlu á að safna fé í sjóði, væri þá ekki sjálfur langt frá þeim, sem fá þennan dóm.
Hv. 4. þm. Reykv. las upp úr niðurlagi grg. minnar. Það þótti mér vænt um. Þar hreyfi ég hugmynd, sem mér finnst að eigi að koma til framkvæmda á eftir. Mér finnst málið þannig, að ekki sé hægt að leggja það fram í tillöguformi nú, heldur aðeins vekja athygli á því. Það þarf að rannsaka, hvort hægt er að tryggja, að verðfall eigi sér ekki stað á innstæðum. Ef hv. 4. þm. Reykv. vill leggja vinnu í að rannsaka þessi efni, skal ekki á mér standa að gera það, sem ég get í því líka, að reyna að finna skynsamlegan grundvöll til þeirra aðgerða. Álítist framkvæmanlegt — eftir rækilega athugun — að taka upp þann hátt, er ég drap á í grg., svo að þeir, sem geyma þær ávísanir, sem gjaldmiðillinn er, geti gert það án þess, að þær rýrni í höndum þeirra, þá skal ekki á mér standa. Hann sagði, að ekki væri gott að vita, hvaðan ætti að fá fé til að tryggja innstæðurnar. En þar sem ég nefndi bæði innstæður og útistæður, finnst mér augljóst, hvaðan á að fá fé til að bæta sparisjóðsinnstæðurnar. Spariféð á að tryggja á þann hátt, að þeir, sem fá það að láni, skili jafnmiklu verðgildi og þeir fengu, þar er hægt að leita tryggingarinnar. Og það er satt að segja undarlegt og fjarstætt, að sá maður, sem fær fé að láni, skuli ekki eiga að skila jafnmiklu verðmæti og hann hefur tekið á móti og græða þannig á verðfallinu. —
Þeir, sem hafa hagað sér skynsamlega samanborið við normaltíma, hafa hreppt hlut hins óvitra, en þeir, sem hafa hagað sér glannalega í fjármálum borið saman við normaltíma, bera frá borði hlut þess, sem hefur hagað sér skynsamlega. — Ég veit vel, að þetta frv. leysir ekki allan vandann í þessum málum, en það er lagt fram í trausti þess, að mjór geti verið mikils vísir, og ég er þakklátur öllum, er vilja leggja lið til, að upp af þessu frv. spretti sem mest réttlæti fyrir þá, sem verið hafa olnbogabörn þjóðfélagsins í umræddum efnum.