29.01.1953
Efri deild: 58. fundur, 72. löggjafarþing.
Sjá dálk 1031 í B-deild Alþingistíðinda. (1111)
199. mál, almannatryggingar
Frsm. 1. minni hl. (Finnbogi R. Valdimarsson):
Út af orðum hæstv. félmrh. vil ég aðeins segja það, að mér kom að vísu ekki á óvart eftir afstöðu hans, sem kom fram á fundi heilbr.- og félmn. við 2. umr. þessa máls, að nú milli funda hafði hann alls ekki reynt að ná sambandi við eða leita álits þeirra nefnda, sem störfuðu að lausn vinnudeilunnar af hálfu deiluaðila, heldur aðeins spurt sáttanefndina, sáttanefnd ríkisstjórnarinnar sjálfrar í þessari deilu, sem ekki hafði umboð frá neinum nema ríkisstj. sjálfri, þó að það hefði áreiðanlega verið jafnauðvelt að ná sambandi við meiri hluta samninganefndanna, bæði af hálfu verkalýðsfélaganna og atvinnurekenda, en þær eru skipaðar mönnum, sem flestir eru hér í bænum eða í nágrenni hans. Ég heyrði formann samninganefndar verkalýðsfélaganna í þessari deilu, hv. þm. Ísaf., lýsa því yfir í ræðu hér í Sþ. fyrir nokkrum dögum, að samninganefnd verkalýðsfélaganna hefði áreiðanlega verið eins ljúft að fallast á þá tilhögun á greiðslu fjölskyldubótanna, sem lagt er til með þeim brtt., sem við hv. þm. Barð. og ég höfum staðið að, og mundi það koma fram, ef leitað væri til nefndarinnar.
Um þá till., sem nú liggur fyrir af okkar hálfu, hef ég það sama að segja og ég tók greinilega fram við 2. umr. þessa máls, að ég hefði kosið, að skerðingarmarkið yrði sett nokkru hærra, t.d. við sjöfaldan til áttfaldan lifeyri, en í brtt. okkar, bæði þeim, sem lágu fyrir við 2. umr., ag þeirri, sem nú liggur fyrir, er gengið út frá þeim samningsgrundvelli, sem fundinn var í n. og upplýst var að 4 nm., það minnsta, hefðu getað sameinazt um, ef ekki hefði komið til andstaða af hálfu ríkisstj. gegn þeirri lausn á málinu. Ég hef því ekki séð ástæðu til að flytja sérstaka brtt., sem sýndi ljósar mínar óskir í þessu máli, heldur hef ég látið nægja að standa með hv. þm. Barð. að þeim grundvelli, sem við gátum til samkomulags fallizt á í nefndinni.
Um málið í heild sinni sé ég ekki, ástæðu til að segja nú margt. Með þessu frv. er verið að leggja 8–9 milljóna nýja skatta á þjóðina í formi nefskatta og hækkaðra útsvara, sem sveitarfélögum er gert að leggja á skattþegnana. Þetta er gert til þess, að allir án undantekningar, sem eiga tvö börn eða fleiri, njóti fjárhagsaðstoðar af opinberu fé, sem þannig er aflað, til uppeldis barna. M.ö.o., það er verið að leggja á jafnvel þá tekjulægstu til þess að veita því fé til þeirra, sem hafa vel lifvænlegar tekjur eða meira en nógar tekjur, jafnvel til þeirra tekjuhæstu. Og á sama tíma er verið að framlengja þau ákvæði tryggingalaganna, sem setja skorður við því, að þeir, sem aðeins hafa elli- og örorkulífeyri til að lifa af, megi ekki hafa nema um 12 þús. kr. tekjur umfram lifeyri til þess að vera þá ekki sviptir lífeyrinum með öllu. En eins og kunnugt er, eru í 7. gr. þessa frv. framlengd þau bráðabirgðaákvæði laganna, sem svipta menn elli- og örorkulífeyri, ef þeir hafa tekjur, sem nema þreföldum lífeyri að honum meðtöldum. Þessa stefnu get ég ekki fallizt á og allra sízt eins og nú er ástatt. Öllum er kunnugt um tekjuskiptingu í landinu og afkomu þeirra, sem lægst laun hafa, og ég get ekki séð, að neinn geti með góðum rökum varið þessar ráðstafanir. Ég vil minna á, að jafnvel hæstv. ríkisstj. hefur til skamms tíma ekki virzt vera á þeirri skoðun, að það bæri að leggja á nýja skatta til þess að auka tekjur þeirra, sem hafa vel lífvænlegar tekjur. Í grg. með frv., sem hún lagði fram til breyt. á tryggingalögunum og var afgr. hér fyrir jólin og er aftur tekið upp í þetta frv., sagði hæstv. ríkisstj., að hún teldi það fráleitt að leggja á iðgjaldagreiðendur nú að greiða iðgjaldahækkun vegna lífeyris til manna með lífvænlegar tekjur. Var hér að ræða um skerðingarákvæðin, sem þá voru framlengd, en áttu samkv. l. frá 1946 að falla niður í árslok 1951 og á nú enn að framlengja með þessu frv.
Ég mun láta þetta nægja um afstöðu mína til þessa máls að þessu sinni. Ég sé sem sagt ekki ástæðu til að koma fram með frekari brtt. við þessa umr. málsins, sem verður víst síðasta umr. í þessari hv. d., þó að ég telji, að ýmis atriði hefðu mátt koma skýrar fram í þessu frv., en við höfum aðeins gert till. um það, sem vitanlega er aðalatriði þessa máls.