15.12.1952
Efri deild: 40. fundur, 72. löggjafarþing.
Sjá dálk 1350 í B-deild Alþingistíðinda. (1951)
66. mál, leigubifreiðar í kaupstöðum
Sigurður Ó. Ólafsson:
Herra forseti. Hv. frsm. samgmn. hefur nú lýst þessu frv., hvernig það er til komið og hvaða breytingum það tók í hv. Nd.
Við meðferð frv. í samgmn. kom það fram, eins og hv. frsm. tók fram, að það var ekki fullt samkomulag um afgreiðslu þess eins og það lá fyrir og liggur nú fyrir eftir 3. umr. í Nd. á þskj. 372. Ég og hv. 11. landsk. höfum borið fram brtt. við frv., sem er prentuð á þskj. 452 og hefur það inni að halda að taka aftur upp í frv. þau ákvæði, sem felld voru úr því við meðferð þess í Nd.
Eins og hv. frsm. tók fram, þá er þetta frv. flutt að tilmælum stjórnar bifreiðarstjórafélagsins Hreyfils og vörubílstjórafélagsins Þróttar hér í bænum, og það er flutt, eins og segir í grg., sem fylgir frv. frá formönnum stjórna þessara félaga, eftir að þeir hafa athugað, hvort nauðsyn beri til þess að skipuleggja akstur leigubifreiða hér í bæ og annars staðar að því er snertir leigubifreiðar til fólksflutninga, sem taka allt að 8 farþega, svo og vörubifreiðar, sem leigðar eru almenningi og hafa afgreiðslu á bifreiðastöð, aðallega með það fyrir augum, hvort nauðsynlegt væri að setja löggjöf um takmörkun þeirra. Þetta segir meðal annars í grg., og þeir segja enn fremur að eftir að þessi athugun hafi farið fram, þá hafi þeir sannfærzt um það, að atvinnumöguleikar fyrir leigubifreiðar væru mjög takmarkaðir eins og nú er, miðað við þann fjölda bifreiða, sem notaðar eru nú í Reykjavík eða eru í gangi á bifreiðastöðvunum.
Leigubifreiðar til fólksflutninga, þ.e.a.s. þær bifreiðar, sem taka allt að 8 farþegum í Reykjavík, eru, eftir því sem þessir menn segja, 450, en vörubifreiðar 250, og segja þeir, að svo virðist, að það séu mun fleiri bifreiðar, en nokkur þörf sé fyrir. Einnig segja þeir, að því sé fyrirsjáanlegt, að brýn nauðsyn sé til þess að takmarka fjölda leigubifreiða, ef eigi að vera nokkur möguleiki fyrir þá menn, sem stunda þessa atvinnu að aðalatvinnu, til þess að lifa af henni. Þess vegna sé nauðsynlegt að setja þessi ákvæði eða lögfesta þetta, að í fyrsta lagi allar leigubifreiðar, eins og segir í 1. gr. frv. eins og það kemur frá Nd., skuli vera á viðurkenndum bifreiðastöðvum, og einnig að heimila bæjarstjórnum að fengnu samþykki dómsmrn. að takmarka fjölda leigubifreiða þeirra, er greinir í 1. mgr. Þeir benda á í þessu sambandi einnig, að með því að í þessum greinum séu starfandi miklu fleiri bifreiðar, en nauðsynlegt er, þá sé verið að binda vinnuafl sem óþarfi sé að binda, og einnig, að eftir því sem bifreiðarnar séu fleiri, eftir því verði að koma til innflutningur á meiri rekstrarvörum til bifreiðanna. Þeir benda á það að lokum, að fjöldi manna hafi lagt mikið fé í að kaupa sér dýrar bifreiðar í þeirri von, að akstur vöru- og fólksflutningabifreiða sé mjög arðvænleg atvinnugrein, en margir þessara manna hafi komizt síðar í miklar fjárkröggur, vegna þess að atvinnan hefur brugðizt að töluverðu leyti, vegna þess að of margir voru fyrir í atvinnugreininni, en þetta hafi einmitt meðal annars orðið til þess, að ýmiss konar spilling hafi komizt að þarna, og þarf ég ekki að minnast á það, hvað þeir eiga þarna við, en þeir segja þetta. — Við getum t.d. bent á það atriði. sem mikið er um talað, og það er einmitt fjáröflunarleið bifreiðarstjóra með leynivínsölu. Þetta er opinbert og hefur komið mikið til umr. einmitt hér í hv. Alþ. og ekki ólíklegt, að einmitt þetta, sem þessir menn benda á hér í grg. með spillingu, eigi við þetta meðal annars. Með tilvísun til þess, sem ég hef nú nokkuð rakið hér í þessari grg., eru þessir menn sammála um, að nauðsyn beri til þess, að sett verði löggjöf um heimild til takmörkunar á fjölda leigubifreiða til vöru- og mannflutninga í kaupstöðum landsins og það sem fyrst.
Þessi rök bifreiðarstjóranna virðast vera nokkuð sterk og benda á þá leið, að heppilegt sé að heimila bæjarstjórnum með löggjöf að takmarka fjölda leigubifreiðanna innan viðkomandi kaupstaða. Vegna þessa og með þessi sjónarmið fyrir augum meðal annars er brtt. okkar hv. 11. landsk. á þskj. 452 fram komin.
Enn má benda á það, að ekki virðist hætta á, þó að þetta yrði lögfest, að hrapað yrði að órannsökuðu máli að þessu, vegna þess að það er gert ráð fyrir í 1. gr., að hlutaðeigandi stéttarfélög bifreiðarstjóra geri till. til bæjarstjórnar um þetta, að allar bifreiðar t.d. skuli vera á viðurkenndri bifreiðastöð í viðkomandi kaupstað, síðan verði dómsmrn. að leyfa og þá loks sé heimild fyrir bæjarstjórnina fyrir hendi. Þetta er þannig ekki einföld og bein heimild til bæjarstjórnanna, að þær geti framkvæmt þetta, án þess að athugun hafi áður fram farið.
Ég sé svo ekki ástæðu til þess að hafa þessi orð mín fleiri, en þykist með þeim hafa gert grein fyrir, hvers vegna við hv. 11. landsk. fluttum brtt., sem fyrir liggur á þskj. 452.