27.10.1953
Neðri deild: 11. fundur, 73. löggjafarþing.
Sjá dálk 367 í C-deild Alþingistíðinda. (2573)
70. mál, skattfríindi sjómanna á fiskiskipum
Flm,. (Lúðvík Jósefsson):
Herra forseti. Ég flyt hér frv. um nokkra skattaívilnun til handa sjómönnum á fiskiskipum, en frv. er á þskj. 93. Aðalefni þessa frv. er það að veita starfandi sjómönnum á íslenzkum fiskiskipum þau sérstöku réttindi, að þeir megi draga frá framtöldum tekjum sínum, þeim tekjum, sem þeir hafa af sjómannsstörfum, 1/3 hluta af brúttókaupi sem frádráttarbæran til skatts. Auk þessa ákvæðis er svo í frv. að finna þá heimild til handa sjómönnum, að þeir megi draga frá framtöldum tekjum sínum til skatts 4 þús. kr. upphæð á ári vegna vinnufatakaupa.
Ástæðurnar til þess, að mér hefur þótt rétt að flytja frv. um þetta efni, eru í aðalatriðum þær, að það ber sífellt meira og meira á því, að erfitt sé að fá sjómenn til starfa við fiskveiðar. Það er greinilega að verða mikið vandamál hér á landi að fá Íslendinga til starfa á fiskiskipum. Kjör þau, sem þeir búa þar við, eru ekki þess eðlis, að þau séu sérstaklega eftirsóknarverð. Í mjög mörgum tilfellum sýnir reynslan það, að kjör fiskimanna eru heldur lélegri en kjör þeirra, sem í landi vinna. Og þá gefur það auga leið, að meðan svo er muni menn frekar leita eftir reglubundnari og hægari vinnu í landi en eftir sjómennskustörfum. Það væri því ekki óeðlilegt, þegar á það er svo aftur lítið, hve þýðingarmikil fiskimannsstörfin eru fyrir þjóðarbúskap okkar, þó að ríkið sjálft hlypi þarna til móts við hagsmuni fiskimanna og byði fram nokkra skattaívilnun þeim til handa til þess m. a. að gera kjör þeirra nokkru betri en þau eru nú og örva menn frekar en nú er til þess að stunda þessi störf. Mér er það alveg ljóst, að þessi skattaívilnun, sem hér er um að ræða, er ekki ýkjastór, og hún ein fær vitanlega ekki ráðið úrslitum í því, að menn mjög almennt gefi sig að sjómannsstörfum. Það þyrftu í rauninni að koma margar aðrar ráðstafanir til og stærri en þessi, en þessi er ein af þeim, sem nokkuð hafa verið ræddar í landinu, og mér þykir full ástæða til, að hún komi hér fram og löggjafinn sýni það, að hann vilji mæta þessum sívaxandi kröfum frá hálfu þeirra, sem að þessum störfum vinna.
Auk þess er svo á það að benda um sjómenn almennt, að tekjur þeirra eru ekki að öllu leyti sambærilegar við tekjur þeirra, sem í landi vinna. Sjómannstekjurnar verða í rauninni þeim miklu ódrýgri en tekjur þeirra, sem í landi eru. Vinnutíminn í landi gefur mönnum venjulega tækifæri til þess að vinna allmikið á óbeinan hátt að heimilisstörfum, og þær tekjur, sem á þann hátt skapast hjá þeim, sem við landvinnu vinna, eru sjaldan taldar fram til fulls og stundum og í mörgum tilfellum alls ekki síður að meta þær til tekna. En aftur á móti verða beinlínis allar tekjur sjómanna að koma að fullu leyti undir skattalagaákvæði, og þeir verða þá aftur að kaupa sér beinlínis aðstoð vegna heimilanna. Þar sem þeir eru oft og tíðum langtímum fjarri heimilum sínum, þá verða þeir að kaupa þessa heimilishjálp, og á þann hátt verða eðlilega tekjur þeirra miklu ódrýgri en hinna, sem vinna heima hjá sér.
Þá er hitt, sem oft hefur verið á bent, að sjómenn, á fiskiskipum sérstaklega, hafa mjög drjúgan útgjaldalið í sambandi við öflun á sínum tekjum, þar sem eru vinnufatakaup, fram yfir það, sem flestir aðrir starfsmenn hafa, því að þótt jafnvel verkamenn og ýmsir aðrir geti bent á það, að þeir hafi nokkuð há útgjöld af kaupum á vinnufatnaði, þá mun engin deila vera um það, að kaup sjómanna í þessu efni á alveg óhjákvæmilegustu vinnufötum eru þau langsamlega mestu, sem um er að ræða hjá venjulegum starfsstéttum hér á landi, og væri af þeirri ástæðu fulleðlilegt að veita þeim nokkra skattaívilnun vegna þessara sérstöku útgjalda.
Ég veit það, að meginefni þessa frv. er öllum það vel kunnugt, að það ætti ekki að vera þörf á því að ræða það hér í löngu máli nú við 1. umr., og sé ég því ekki ástæðu til þess að hafa mitt mál miklu lengra, en vil vænta þess, að sú n., sem fær þetta mál til athugunar, greiði fyrir því, því að þetta er sannarlega réttlætismál, og þetta er mál, sem getur skipt okkur miklu meira, þegar á allt er litið, heldur en margan grunar.
Ég vil svo óska eftir því, að þessu frv. verði að lokinni umr. vísað til fjhn. til fyrirgreiðslu.