06.12.1955
Efri deild: 26. fundur, 75. löggjafarþing.
Sjá dálk 266 í C-deild Alþingistíðinda. (1699)
116. mál, Iðnaðarmálastofnun Íslands
Viðskmrh. (Ingólfur Jónsson):
Herra forseti. Hv. þdm. hafa nú víst ekki kynnt sér þetta frv. enn, þar sem verið var að útbýta því fyrst núna í dag, en þeir hafa tækifæri til þess síðar.
Frv. það um Iðnaðarmálastofnun Íslands, sem hér er lagt fram, er að nokkru svipað því frv., sem lagt var fram í Nd. á síðasta þingi. Þetta frv. er þó nokkru fyllra og skýrara en það frv., en hefur þó ekki í neinum verulegum atriðum sérstöðu frá því frv. Í því frv., sem lagt var fyrir hv. Nd. á síðasta þingi, var gert ráð fyrir 8 manna stjórn, en í því frv., sem núna er lagt fram, er gert ráð fyrir 7 manna stjórn. Hv. þdm. hafa vitanlega kynnt sér hið eldra frv., og þarf ég ekki að rekja það að þessu sinni, en vil hins vegar ræða lítils háttar frv. það, sem nú er til umr.
Á s.l. hausti skipaði ég 5 manna n. til þess að endurskoða frv., sem lagt var fram í fyrra, og gera till. til breytinga á því og lagfæringa, ef ástæða þætti til. Í þessa n. voru skipaðir Gísli Jónsson alþm., Harry Frederiksen framkvæmdastjóri, Óskar Hallgrímsson rafvirki, Eggert Jónsson framkvæmdastjóri og Páll S. Pálsson framkvæmdastjóri, og var hann form. n. Nefndin skilaði áliti um miðjan októbermánuð eða upp úr miðjum októbermánuði, en þótt það hafi nú dregizt þetta lengi að leggja frv. fram, er það ekki vegna þess, að frv. hafi ekki að mestu verið tilbúið. Þó vildi ég, áður en frv. væri lagt fyrir, þreifa fyrir mér eða athuga nánar, hvernig hinir ýmsu aðilar, sem sótzt hafa eftir því að eiga aðild að stjórn stofnunarinnar, litu á það, og við nána athugun kom í ljós, að það var ekki hugsanlegt að fá samkomulag um að leggja frv. fram í því formi, sem n. skilaði því frá sér, þ.e., að stjórn stofnunarinnar yrði skipuð aðeins 5 mönnum. Alþýðusamband Íslands vildi ekki sætta sig við að hafa ekki fulltrúa í stjórninni, og Vinnuveitendasamband Íslands vildi ekki heldur sætta sig við að eiga ekki þarna aðild að, enda er það svo, að ef athugað er, hvernig hliðstæðar stofnanir á Norðurlöndum eru byggðar upp, þá eru alþýðusamtökin og vinnuveitendasamböndin beinir þátttakendur að slíkri stofnun. Með því að skipa stjórn stofnunarinnar eins og lagt er til í frv. nú, þá má segja, að þetta frv. sé byggt upp í svipuðu formi og hliðstæðar stofnanir eru á Norðurlöndum. Það er því gert ráð fyrir í þessu frv. að hafa 7 manna stjórn, og verða þeir skipaðir eftir tilnefningu frá Félagi íslenzkra iðnrekenda, iðnsveinaráði Alþýðusambands Íslands, Landssambandi iðnaðarmanna, Sambandi ísl. samvinnufélaga, Verzlunarráði Íslands, Vinnuveitendasambandi Íslands og Alþýðusambandi Íslands. Gert er ráð fyrir, að ráðh. skipi formann stjórnarinnar úr hópi þessara manna. Jafnmargir varamenn skulu skipaðir á sama hátt. Hafa flestir verið sammála um, að sjálfsagt væri að hafa verzlunarsamtökin aðila að þessu, þar sem komið hefur í ljós, að Iðnaðarmálastofnunin hefur það verksvið að vinna að bættri vörudreifingu og lækkuðum tilkostnaði við vörudreifingu. Þá hafa ýmsir sérfræðingar í verzlunarmálum komið hingað til lands til þess að kynna fyrir landsmönnum nýjungar á sviði vörudreifingar. Það er þess vegna eðlilegt, að Verzlunarráð Íslands og Samband ísl. samvinnufélaga hafi aðila að stofnuninni.
Við yfirlestur á frv., eftir að það kom frá n., taldi ég eðlilegt að gera breyt. á 2. gr. Eins og frv. kom frá n., var gert ráð fyrir, að Iðnaðarmálastofnunin færi að nokkru leyti inn á verksvið annarra stofnana, rannsóknaráðs ríkisins og raforkumálaskrifstofunnar. Ég taldi ekki eðlilegt að fara beinlínis inn á svið þessara stofnana, en eins og greinin er nú orðuð í frv., er gert ráð fyrir samvinnu við þessa aðila, og virðist mér það fara betur og ná tilgangi sínum betur en að fara beinlínis inn á það verksvið, sem þessum tilnefndu stofnunum er ætlað. Önnur breyting frá frv., eins og það kom frá n., er að leggja til, að fulltrúar frá Alþýðusambandinu og Vinnuveitendasambandinu eigi aðild að stjórn stofnunarinnar. Ég geri ráð fyrir, að það verði samkomulag um frv. á þeim grundvelli. og ég tel líka eftir atvikum eðlilegt, að þessir aðilar, Alþýðusambandið og Vinnuveitendasambandið, eigi fulltrúa í stofnuninni.
Á s.l. sumri samdi ég starfsreglur fyrir stofnunina, sem stofnuninni voru sendar og öllum stjórnarnefndarmönnum, og eru þessar starfsreglur prentaðar hér með frv. á bls. 9. Það kom í ljós, að það var lítt mögulegt fyrir stofnunina að starfa án laga og án reglugerðar, og þótt ekki væru nein lög til að styðjast við, var samt horfið að því ráði af nauðsyn að semja starfsreglur, sem stjórnin og starfsmenn stofnunarinnar gætu unnið eftir. En enda þótt þetta hafi verið gert, að frumdrög að starfsreglum fyrim stofnunina hafi verið gefin út, starfsreglur, sem ekki styðjast við nein lög, þá er hitt jafnnauðsynlegt að semja lög fyrir þessa stofnun. Stofnunin hefur það mörgum verkefnum að sinna og getur látið svo margt gott af sér leiða, að það er ekki sæmandi að láta hana starfa lengur, án þess að lög um stofnunina séu sett, og ég vænti þess, að það megi takast á þessu þingi.
Það var allgóður undirbúningur að því frv., sem lagt var fram á síðasta þingi. Sjö manna nefnd hafði samið það frv., menn frá ýmsum stofnunum, sem samvinnu hafa við Iðnaðarmálastofnunina, og það frv. var þess vegna að mörgu leyti vel úr garði gert. Eigi að síður var talið eðlilegt að endurskoða þetta frv., eins og nú hefur verið gert af fimm manna nefndinni, sem ég áðan lýsti, og verður að viðurkenna, að frv., eins og það nú er, er betur búið og líklegra til samkomulags en það frv., sem lagt var fram hér á síðasta þingi. Ég vil þakka nefndinni, sem samdi frv., fyrir gott starf. Hún eyddi ekki löngum tíma, en hélt eigi að síður marga fundi um málið. Og ég tel, að árangurinn af starfi þeirrar nefndar sé góður.
Ég vænti þess, að þegar þannig hefur verið búið að málinu með góðum undirbúningi margra mætra manna, verði málið leitt til farsælla lykta á því þingi, sem nú situr. Ég tel ekki ástæðu til að lýsa frv. öllu nánar að þessu sinni. Hv. þingmenn hafa nú fengið það til yfirlestrar, og það gefst þá tækifæri til við 2. umr. málsins að ræða nánar um hverja grein þess og þær aths., sem fram kynnu að koma við frv. Ég vil leggja til, að frv. verði vísað til 2. umr. og hv. iðnn.