15.04.1958
Efri deild: 78. fundur, 77. löggjafarþing.
Sjá dálk 1516 í B-deild Alþingistíðinda. (1321)
18. mál, umferðarlög
Frsm. (Friðjón Skarphéðinsson):
Herra forseti. Frv. til umferðarlaga er nú komið á ný hingað til hv. d. til einnar umr., sökum þess að hv. Nd. hefur breytt því í ýmsum atriðum, eftir að það var afgreitt hér í hv. deild.
Allshn. hefur á fundi í morgun athugað þessar breytingar, sem hv. Nd. hefur gert á frv., og hún telur, að ýmsar þeirra horfi jafnvel til bóta, og á það einkum við lagfæringar á orðalagi og öðru slíku. Nokkrar tillagnanna skipta ekki verulegu máli. En svo eru fáeinar, sem n, telur að ekki sé unandi við og horfi til spillis og skemmdar á frv. Nefndin hefur því ákveðið að fara þess á leit við hæstv. forseta, að hann leiti afbrigða frá þingsköpum til þess, að heimilað verði að bera fram brtt. við frv. og þær skriflegar, því að ekki hefur unnizt tími til að prenta þær.
Þessar brtt., sem hér er um að ræða, eru að eins fjórar, og ég vil leyfa mér að gera í örfáum orðum grein fyrir höfuðatriðum þeirra,
Í fyrsta lagi er það við 25. gr. frv. Þar leggur allshn. til, að 10. mgr. gr. falli niður, en þessi 10. mgr. er á þá leið, að hverfi ökumaður af vettvangi, eftir að hann hefur átt hlut að umferðarslysi, og náist skömmu síðar undir áfengisáhrifum, skuli talið, að hann hafi verið undir þeim áhrifum við aksturinn.
Allshn. athugaði þetta mál bæði í vetur og í fyrravetur, þegar hún hafði þetta frv, til meðferðar, og mun þá hafa komið fram till. svipaðs efnis og þessi, en n. taldi, að við þetta væri ekki unandi. Greinin, eins og hún er nú, er óákveðin og erfitt að henda reiður á, hvað átt er við. Það er sagt: ef maður náist skömmu síðar, þ.e.a.s. skömmu eftir að hann er horfinn af vettvangi, og það er engin skýring gefin á því, hversu langt tímatakmark þetta er, og það gæti að sjálfsögðu leitt til þess, að það yrði með mismunandi hætti á ýmsum stöðum, og því óheppilegt að halda því. Þess vegna leggur n. til, að það verði niður fellt, enda var ekkert samsvarandi ákvæði áður í frv., eins og það var, þegar hv. Ed. gekk frá því.
Við 28. gr. leggur n. til að gerð verði breyting, á 1. mgr., 3. málslið, og á þann veg, að gr. verði breytt í það horf, sem var samþ. hér í hv. d., þegar málið var afgreitt, að í staðinn fyrir: „Til aksturs dráttarvéla, þegar þær eru notaðar við jarðyrkju- eða heyskaparstörf utan alfaravegar, þarf hæfnisskírteini“ komi: „Eigi þarf ökuskírteini til aksturs dráttarvéla, þegar þær eru notaðar við jarðyrkjustörf utan alfaravegar.“
Í þessari gr., eins og Nd. hefur gengið frá henni, er ekki ákveðið með neinum hætti, hvernig þessi hæfnisskírteini skuli vera. Það eru ekki heldur ákvæði um það, hver skuli gefa þau út né hvaða skilyrði menn skuli uppfylla til þess að fá slík skírteini eða hver eigi að rannsaka hæfni manna. Engin ákvæði eru um þetta, þetta er allt lagt í vald ráðherra. Allshn. telur, að þetta atriði eigi naumast heima í umferðarlögum. Hér er ekki um að ræða akstur á vegum eða akbrautum, heldur utan þeirra, og ef um þetta yrðu settar reglur, þá ættu þær frekar heima annars staðar, en í lögum um umferðarmál. Hitt er annað mál, að n. taldi, að ekki væri rétt að gera þær kröfur til manna, sem aka dráttarvélum utan vega, að þeir þyrftu að hafa ökuskírteini eins og bifreiðastjórar.
Í þriðja lagi leggur allshn. til, að 73. gr. frv., eins og Nd. hefur gengið frá þeirri gr., verði breytt í það horf, sem samþ. var hér í þessari hy. d., þegar málið var afgreitt. En 73. gr., 1. mgr., fjallar um það, að vátryggingarfélögum sé heimilt að endurkrefja þann, sem valdið hefur slysi eða tjóni, um 500 kr. fyrir hvern einstakan vátryggingaratburð, ef bæturnar hafa numið 500–1000 kr., en um 1000 kr., ef þær hafa numið hærri fjárhæð.
Þetta telur allshn. þessarar d. ekki viðhlítandi ákvæði. Að sjálfsögðu getur hver og einn samið við vátryggingarfélag um að haga vátryggingunni eins og gert er ráð fyrir í þessari gr., en gersamlega þýðingarlaust og ástæðulaust er að lögákveða, að þetta sé heimilt, því að það liggur hverjum manni í augum uppi, að þessi heimild er fyrir hendi, enda þótt ekki sé um það ákvæði í lögum. Það er ekki hægt að vita fyrir fram, hvernig þetta ákvæði, eins og það er nú í frv., mundi verka. Það væri eðlilegt að ætla, að iðgjöld mundu eitthvað lækka við þetta, vegna þess að þarna lendir eitthvað af tjóninu á tjónþola, ef vátryggingarfélagið notar þessa heimild. En allshn. sér ekki neina ástæðu til þess að lögákveða þessa heimild eða orða hana í umferðarlögunum, vegna þess að hún er fyrir hendi. Ef einhverjir kynnu að vilja haga sínum vátryggingum með þessum hætti, þá er það opið og heimilt. N. mun því leggja til, að þetta verði fært til sama horfs og var í frv., eins og það var, þegar þessi hv. d. afgreiddi það.
Þá er að lokum ein breyting enn, sem allshn. leggur til að gerð verði, en hana leiðir einungis af þeirri breytingu, sem ég ræddi nú um við 73. gr. Það er breyting við 76. gr., að 4. málsl. 1. mgr. falli niður, en þessi 4. málsl. fjallar beinlínis um þetta atriði, sem n. leggur til að fellt verði niður, sem sagt um heimild vátryggingarfélaga til að endurkrefja um hluta af tjóninu.
Ég ætla ekki að fjölyrða um þetta frekar, en óska eftir því fyrir hönd allshn., að hæstv. forseti leiti afbrigða frá þingsköpum, til þess að þessar till. geti komið til afgreiðslu.