04.02.1959
Sameinað þing: 24. fundur, 78. löggjafarþing.
Sjá dálk 260 í D-deild Alþingistíðinda. (2151)
94. mál, Austurvegur
Flm. (Sigurður Ó. Ólafsson):
Herra forseti. Þessir tveir hv. þm., sem tekið hafa til máls í tilefni af þessari till., sem ég mælti hér fyrir áðan, um að hraða lagningu Austurvegar, hafa nú hvorugur mælt á móti því, að þetta væri nauðsynleg framkvæmd, sem þyrfti að ljúka við.
En ég vildi þó aðeins athuga nokkur atriði, sem komu fram hjá hv. 1. þm. Skagf. (StgrSt) um vegamálin hér austur yfirleitt. Hann segir, að nú sé verið að leggja fjórða veginn frá Reykjavík og austur til Suðurlandsundirlendisins. Þetta hefur maður oft heyrt áður, að vegirnir séu nú þrír, en nú sé verið að bæta þeim fjórða við.
Ég vil aðeins minna á það, að vegurinn til Þingvalla, það er vegur frá Reykjavik til Þingvalla, ekki umferðarvegur til Suðurlandsundirlendisins, sem notaður er daglega til flutninga á milli þessara staða. Leiðin frá Reykjavík til Þingvalla gegnir allt öðru hlutverki, þ.e. umferðinni milli þeirra staða. Vegurinn frá Þingvöllum og niður að Sogi er ekki heldur notaður vegna samgangnanna við Suðurlandsundirlendið, svo að það er alls ekki rétt að telja, að sá vegur hafi þýðingu fyrir samgöngur Suðurlandsundirlendisins við Reykjavík.
Þá er það Krýsuvíkurvegurinn. Héðan frá Reykjavík eða frá Hafnarfirði til Krýsuvíkur var kominn vegur, og hann hefði verið lagður jafnt fyrir því, þó að hann hefði aldrei verið notaður sem samgönguleið milli Suðurlandsundirlendisins og Reykjavíkur. Þangað hefði hann verið lagður fyrir því. En að austanverðunni aftur er það vegur um Ölfusið og út í Selvog, sem tilheyrir yfirleitt héraðinu sjálfu. Vegurinn þarna á milli, þ.e. Selvogs og Krýsuvíkur, getum við sagt að hafi verið lagður til þess að verða öryggisleið að vetri til fyrir Suðurlandsundirlendið, þegar Hellisheiðarvegurinn væri lokaður af snjó.
Þannig er þessu háttað um þessa tvo vegi. Aðalvegurinn austur er um Hellisheiði, eins og öllum er kunnugt. En það, sem nú er talað um að ljúka af Þrengslaveginum, er ekki nema svona kringum 12 km. Þessi spotti, sem nú er búið að leggja af Þrengslaveginum, er eingöngu notaður núna, þegar Hellisheiðarleiðin er farin, og styttir leiðina um 11/2 km og kemur þess vegna að miklu gagni strax með því að létta allri umferð af Svínahraunsveginum, sem — eins og ég tók fram áðan — er mjög erfið leið oft og tíðum að vetrinum. Það er því aðeins um 10–12 km spotta að ræða til þess að leysa þetta spursmál, að þurfa ekki að aka lengri leið í hvert sinn, sem Hellisheiðarvegurinn er ófær.
Hv. þm. talaði um, að það væri búið að eyða í mikla vitleysu í þessum vegum. Það má vel vera, að það sé rétt. En ég vil ekki fara út í það mál hér, það er ekki ástæða til þess að gera það, og ég ætla að láta þetta nægja.
Ég skal ekki mæla á móti því, að það sé nauðsynlegt fyrir önnur héruð að fá vegi. Við vitum það ósköp vel, að víða á landinu eru vegasamgöngurnar mjög slæmar og sums staðar engar, og ég skal ekki hafa á móti því, að það sé þörf á vegalagningu viðar og e.t.v. ekki minni, en á þeirri, sem hér um ræðir. Þó verð ég að benda á það og halda því fram, að þarna vantar svo lítið, þarna stendur þetta svo glöggt, að það á ekki að dragast lengur að leggja þennan spotta, sem eftir er þarna, til þess að fá samband austur í Ölfus á þessum stað til þess að losna við Hellisheiðarleiðina.
Hv. 1. þm. Skagf. minntist á það, að þetta væri enn einn aukavegur og það kæmi seinna vegur beint yfir Hellisheiði. Ég hef ekki þau plögg í höndum, ég hef þau ekki hér, sem skýra frá því, að mþn., sem samdi frv. um Austurveg, sem varð síðar að lögum, lét nákvæmlega rannsaka leiðina beint austur yfir Hellisheiði, og að þeirri rannsókn lokinni lagði hún til, að sú leið yrði ekki farin, heldur yrði aðalvegurinn lagður um Þrengslin og þá leiðina áfram að Ölfusárbrú. Ég skal ekki fara út í það að lýsa því, hvernig stendur á þessari ákvörðun nefndarinnar, ég skal ekki tefja málið á því, en þetta er staðreynd.
Ég tók svo eftir, að hv. 1. þm. Skagf, talaði um það, að lántökuheimildin, sem talað er um í till. okkar, yrði einnig látin ná til vegar, sem hann var að tala um í Skagafjarðarsýslu. Lántökuheimildin er eingöngu fyrir Austurveg, er í sjálfum lögunum um þann veg, svo að það er ekki hægt að láta þá lántökuheimild ná til annarra vega nema með því að breyta þeim lögum. Því verður ekki náð með því að flytja brtt. við þessa till., sem við flytjum hér um að hraða lagningu Austurvegar.