27.05.1960
Neðri deild: 89. fundur, 80. löggjafarþing.
Sjá dálk 3229 í B-deild Alþingistíðinda. (1575)
153. mál, dragnótaveiðar í fiskveiðilandhelgi
Frsm. (Birgir Finnsson):
Herra forseti. Þegar þessi umr. hófst, var hv. 2. þm. Norðurl. v. (JPálm) fyrsti ræðumaður, og ræða hans gaf mér tilefni til að gera nokkrar örstuttar aths., en ég skal hvorki þreyta hæstv. forseta né d. með löngu máli.
Hv. 2. þm. Norðurl. v. hefur sjálfur upplýst í umr. þeim, sem fram hafa farið um dragnótamálið, að þekkingu sína á málinu byggi hann eingöngu á því, sem hann hefur á löngum þingmannsferli heyrt hér á Alþ., og öllu því, sem sagt hefur verið gegn dragnótinni, virðist hann treysta eins og biblíunni. Ég ætla ekki að sakast um þetta við hv. þm., en hitt vil ég benda á í þessu sambandi, að hann virðist ekki taka jafnvel eftir öllu, sem fram fer í þessari hv. samkundu. Þannig hóf hann mál sitt í upphafi þessarar umr. með því að lýsa eftir frsm. frá sjútvn. um málið, og hefur það þannig farið fram hjá honum, að frv. á þskj. 399 var alls ekki vísað til n. að lokinni 1. umr. af þeirri einföldu ástæðu, að n, sjálf flutti málið, og engar brtt. lágu fyrir.
Enn fremur virðist hv. þm. ekki hugleikið að fara rétt með ummæli þeirra, sem eru ekki sömu skoðunar og hann í þessu máli. Þannig mistúlkaði hann ummæli mín við 1. umr. þessa máls, þegar hann sagði, að ég hefði sagt, að leggja ætti niður varnir gegn mæðiveiki. Vona ég, að þarna sé um misheyrn eða misskilning að ræða, en ekki vísvitandi mistúlkun, og til þess að hv. þm. þurfi ekki að ráfa áfram í villu um þessi ummæli mín, skal ég endurtaka þau, með leyfi hæstv. forseta. Ummælin voru á þessa leið: „Ég er alveg ósammála hv. 2. þm. Norðurl. v. um þau viðbrögð, sem við eigi að hafa, ef eitthvað ber út af í atvinnurekstri okkar. Við, sem viljum leyfa dragnótaveiðarnar að nýju, viðurkennum, að það hafi komið fyrir, að það hafi verið of langt gengið í veiðunum, það hafi verið veitt meira magn en stofninn þoldi. En hins vegar viljum við ekki draga af þeirri reynslu þá ályktun, að það eigi að banna dragnótaveiðar um tíma og eilífð í kringum landið. Við teljum, að við getum haft fullt gagn af reynslunni og sett samkvæmt henni þær takmarkanir, sem nauðsynlegar eru, til þess að ekki fari aftur í sama horfið. Hv. 2. þm. Norðurl. v. nefndi dæmi af minkaræktinni hér á landi og hvernig þar hefði til tekizt, og hann var harla ánægður með þá niðurstöðu, að minkarækt hefði algerlega verið bönnuð hér á landi eftir þau mistök, sem urðu. Þannig álít ég að við eigum ekki að bregðast við. Við eigum ekki að leggja niður heila atvinnuvegi, sem geta skapað landsins börnum góða atvinnu og þjóðarbúinu miklar gjaldeyristekjur, þó að eitthvað beri út af. Eða hvernig álítur hv. þm., að farið hefði, ef við hefðum dregið sömu ályktun gagnvart sauðfjárræktinni vegna mæðiveikinnar? Ef hv. þm. vildi vera sjálfum sér samkvæmur, þá ætti hann auðvitað að leggja til, að vegna mistaka í sambandi við mæðiveikina ættum við algerlega að leggja niður sauðfjárrækt í landinu.“
Þetta var það, sem gaf mér aðallega tilefni til að svara hv. þm., en ég vil svo bæta því við, að hann lagði á það áherzlu í ræðu sinni á dögunum, að dragnótaveiðin mundi spilla málstað okkar í landhelgismálinu. Um það atriði muna væntanlega hv. alþm., að sjútvmrh. upplýsti snemma á þessu þingi, að slíku væri á engan hátt til að dreifa, og þá skoðun hafa þeir Hans Andersen sendiherra og Davíð Ólafsson fiskimálastjóri staðfest á fundi sjútvn., sbr. grg. með frv. Þá aðila, sem ég nú nefndi, tel ég dómbærari um þetta atriði en hv. þm.
Ég vil svo að síðustu geta þess, að það hefur fjöldi manns talað við mig síðustu daga og spurt, hvað liði afgreiðslu þessa máls í þinginu. Ég hef frétt það úr fleiri en einni veiðistöð, að það er mikill hugur í mönnum að fá að stunda dragnótina í sumar. Menn eru jafnvel farnir að búa sig út í það og birgja sig upp að veiðarfærum og reyna að tryggja sér afsetningu fyrir flatfiskinn, og núna í kvöld barst mér í hendur svo hljóðandi ályktun frá Vestmannaeyjum, sem ég ætla að lesa, með leyfi hæstv. forseta:
„Fjölmennur fundur í Smáútvegsbændafélagi Vestmannaeyja, haldinn 24. maí 1960, gerir svofellda ályktun:
Fundurinn skorar mjög alvarlega á hið háa Alþingi, sem nú situr, að samþ. sem lög frá Alþingi. frv. það, sem nú er til meðferðar um að leyfa litlum fiskiskipum að stunda dragnótaveiðar innan 12 mílna línunnar. Fundurinn telur það lífsnauðsyn hinum minni fiskiskipum, sem ekki geta með góðu móti stundað aðrar veiðar yfir sumartímann, að leyfi þetta verði veitt, svo sem frv. gerir ráð fyrir, ella sé fyrirsjáanlegt meira eða minna atvinnuleysi þeirra, sem slíka útgerð stunda, og verður það afdrifaríkt eftir svo lélega vertíð. Fundurinn telur óhjákvæmilegt, að afgreiðslu málsins verði hraðað svo sem frekast er kostur á, þar sem vinnsla aflans og slík útgerð krefst nokkurs undirbúnings.
Fundurinn samþ., að ályktun þessi yrði send öllum þm. kjördæmisins, svo og frsm., Birgi Finnssyni.
Ályktun þessi var samþ. einróma.“
Undir bréfið skrifar Ágúst Helgason, formaður í stjórn Smáútvegsbændafélags Vestmannaeyja.
Það hefur ekkert komið fram í þeim umr., sem hafa farið hér fram um þetta mál, sem dregur úr þeirri sannfæringu minni, að það sé réttmætt að leyfa dragnótaveiðarnar núna og að við eigum með því móti að reyna að vinna að nokkru leyti upp það gjaldeyristap, sem þjóðin verður fyrir vegna verðfalls á fisk- og síldarmjöli.