31.05.1960
Sameinað þing: 56. fundur, 80. löggjafarþing.
Sjá dálk 3410 í B-deild Alþingistíðinda. (1640)
Almennar stjórnmálaumræður
Eysteinn Jónsson:
Herra forseti. Góðir hlustendur. Það er rangt, að till. frá Alþfl. um 20% hækkun á tryggingabótum hafi verið felld í vinstri stjórninni. Það var Framsfl., sem samþykkti alþýðutryggingalöggjöfina með Alþfl. 1936. Þá urðu straumhvörf í þjóðlífi Íslendinga. Menn beri þetta saman við túlkun Bjarna Benediktssonar um afstöðu flokkanna til alþýðutrygginga.
Talsmaður Alþfl., Jón Þorsteinsson, var að tala um ábyrgðarlausar till. í fjármálum af hendi framsóknarmanna. Framsóknarmenn lögðu fram 90 millj. kr. útgjaldatillögur við fjárl. til ýmissa nauðsynlegra framkvæmda, en tekjuáætlun fjárl. er á fjórum liðum 250 millj. kr. lægri en tekjurnar hefðu orðið 1958. Það var tilraun til, að ráðstafað væri hér til þarflegra hluta meira af ríkistekjunum en ríkisstj. vildi.
Í landbúnaðarmálum hefur verið lesin hér afrekaskrá hæstv. ríkisstj. af einum þm. Þar var ekki um auðugan garð að gresja, eins og bezt sést á því, að þar voru til afreka taldar í landbúnaðarmálum brtt. við vegalögin, sem voru ekki samþykktar. Þá er ekki borið á móti því, að stefna ríkisstj. sé þungt áfall fyrir bændur, en það er helzt borið fram, að það sé jafnilla farið með hina. Er ekki hátt risið á þeim málflutningi.
Hæstv. landbrh. telur sér það helzt til gildis, að Sjálfstfl. heyktist á því að fylgja fram til frambúðar brbl. um afurðaverðið. En það var ekki þeirra dyggð, að þeir bognuðu fyrir baráttu Framsfl. og Stéttarsambandsins, og e.t.v. sýnir ekkert betur en einmitt meðferðin á brbl., hversu háskalegt það væri, ef Framsfl. væri ekki til þess að berjast fyrir þeim málefnum og Stéttarsambandið.
Ömurlegt var að heyra til Birgis Finnssonar alþm., þegar hann sagði, að Hermann Jónasson hefði ekki verið heill í landhelgismálinu. Og ástæðan: Að Hermann taldi rangt að farið að flytja í Genf brtt. við bræðinginn um undanþágu fyrir Ísland frá sögulegum rétti, sem fyrirsjáanlegt var að yrði felld með stórfelldum atkvæðamun og viðbúið að bræðingurinn yrði síðan samþykktur á eftir. Sér voru hver óheilindin að vilja afstýra slíku! Svona málflutningur dæmir sig sjálfur og er þeim verstur, sem honum beita og hafa svo á vörunum um leið tal um einingu og frið í landhelgismálinu. Mörgum mun vafalaust finnast, að alþm. úr stjórnarliðinu fyrir Vestfirði og þar á ofan formaður Kaupfélags Ísfirðinga hefði þurft að nota ræðutíma sinn til annars en að flytja slíkar dylgjur.
Í þessum umr. hefur komið fram yfirlit um stjórnarstefnuna og það helzta, sem stjórnin hefur aðhafzt. Er ekki ofsagt, að þessar aðfarir ríkisstj., sem lýst hefur verið, hafa komið yfir þjóðina sem reiðarslag, og það mun sannleikanum samkvæmt, að fáir verða til þess að mæla bót þeim ráðstöfunum, sem ríkisstj. hefur gripið til.
Krónan hefur verið felld um 50%, og jafnframt hafa verið lögfestar meiri nýjar álögur til ríkissjóðs en nokkru sinni áður hafa komið til greina, eða a.m.k. 450 millj. miðað við heilt ár. Allar þessar stórfelldu nýju álögur eru hnitmiðaðar þannig, að þær komi niður á notaþörfum almennings og vörum til nýrra framkvæmda. 3% nýr söluskattur hefur verið innleiddur víðtækari en nokkru sinni fyrr, 8.8% söluskattur innleiddur á aðfluttar vörur og ekki aðeins reiknaður af innkaupsverði varanna, heldur einnig ofan á alla tolla, sem fyrir voru. Skattur á benzín er hækkaður gífurlega, um marga milljónatugi, án þess að nokkur ný átök eigi sér stað í samgöngumálum. Og ofan á þetta hefur verið bætt stórkostlegri vaxtahækkun, bæði á fjárfestingarlánum og eins í almennum viðskiptum, og lánstími fjárfestingarlána styttur. Verklegar framkvæmdir fá tiltölulega minna af ríkistekjum en nokkru sinni fyrr, þótt þær séu hærri en nokkru sinni áður, og munu því dragast saman, á sama tíma og hinum gífurlegu nýju álögum er dembt yfir þjóðina. Vottar ekki fyrir nokkrum ráðstöfunum til sparnaðar, en efnt til stórfelldrar útþenslu í ríkisstarfrækslunni: Nýtt efnahagsmálaráðuneyti stofnað með starfsliði, boðuð ný stofnun með miklu starfsliði til að hafa eftirlit með öllum hinum, og nýjum hersveitum starfsfólks verður að bjóða út á næstunni til að annast flóknari og meiri skattheimtu og uppbótagreiðslur með ýmsu móti en nokkru sinni fyrr. Hverri silkihúfunni er hlaðið á aðra ofan til eftirlits með hinum „frjálsu“ viðskiptum, og þannig mætti lengi telja. Ofan á þetta hafa menn svo fengið fyrirheit fjmrh. í gærkvöld um framhald í haust: að festa þá álögurnar í frambúðarlöggjöf. En til þess að draga úr skattsvikum og gera skattakerfið einfaldara fann ráðherrann upp það snjallræði að innleiða söluskattinn. Framkvæmdalántökur og ríkisábyrgðir til stuðnings uppbyggingar víðs vegar um land eru fordæmdar, en heimilda er aflað til þess að taka gífurleg eyðslulán erlendis. Samvinnusamtök almennings í landinu ofsótt til að reyna að fyrirbyggja, að þangað hafi menn skjóls að leita undan þvingunar- og samdráttarstefnu ríkisstj. Á það að verða einna áhrifaríkast að taka með valdi inn í bankakerfi landsins helming þess fjár, sem almenningur vill leggja í félögin sem rekstrarfé handa þeim í innlánsdeildir.
Við þetta á svo að bæta útsvarslöggjöf, þar sem lögfesta á veltuútsvarsfarganið, sem núv. hæstv. fjmrh. hefur staðið manna mest fyrir að innieiða og legið hefur eins og mara á allri framleiðslu og öllu atvinnulífi í landinu og skapað öryggisleysi og hróplegt misrétti. Úrræði þessa hæstv. ráðh. í tekjumálum sveitar- og bæjarfélaga er að flytja þennan ódrátt með sér upp í stjórnarráðið. Og kerfi þetta á að útfæra meira en nokkru sinni fyrr, og mun því fylgja enn nýr skattur á þúsundir heimila víðs vegar um land. Með nýju útsvarslöggjöfinni á einnig að tryggja, að útsvarslækkun sú, sem verða kann vegna söluskatts til sveitar- og bæjarfélaga, komi nær eingöngu þeim til góða, sem hæstar hafa tekjurnar. Mótmælunum rignir yfir Alþ. út af þessum óskapnaði, og meðal þeirra, sem mótmæla, er sjálft fulltrúaráð Sambands ísl. sveitarfélaga. Það er ekki furða, þótt hæstv. fjmrh. hafi beyg af þessu, enda leyndi það sér ekki í gærkvöld. Gekk þetta svo langt, að ráðh. var að koma því inn hjá mönnum, að tveir framsóknarþingmenn væru mjög við þetta mál riðnir, enda þótt þeir hafi hvergi nærri komið — nema einu atriði málsins ásamt fleiri oddvitum. Var þetta ekki drengilegt af hæstv. ráðh. og ekki hægt að afsaka slíkt, jafnvel þótt hann sé hræddur við málið.
Útsvarsmálið er einnig í samræmi við þá stefnu ríkisstj., að hvergi vottar fyrir minnstu tilraun í öllu þessu álagaflóði til þess, að þeir, sem grætt hafa á verðbólgunni og mest hafa gjaldþolið, greiði nokkurn skapaðan hlut umfram hina. Þvert á móti eru álögur á þá stórlækkaðar.
Álögur og verðhækkanir, sem af ráðstöfunum ríkisstj. leiðir, munu nema a.m.k. 1100 millj. kr. að frádregnum fjölskyldubótum og öðrum uppbótum, sem koma í móti. Gegn þessu er ekki unnt að mæla með neinum rökum. Þessar gífurlegu byrðar er almenningi ætlað að taka á sig, því að ríkisstj. gerir ráð fyrir, að kaupgjald og nettótekjur framleiðenda eigi að standa óbreytt að krónutölu og bannar með lögum nokkrar leiðréttingar miðað við dýrtíð. Er mönnum ætlað að taka þetta á sig ýmist í minni atvinnu vegna minnkaðra framkvæmda eða beinlínis með raunverulegri lækkun á tekjunum sjálfum vegna hækkandi vöruverðs og vaxandi dýrtíðar.
Ríkisstj. talaði í vetur um 14% hækkun á heimilisútgjöldum vísitölubúsins, sem kallað er, en þá var ekki reiknað með neinum aðflutningssöluskatti og ekki heldur tekin með áhrif af 3% almennum söluskatti innanlands og ekkert tillit tekið til hinna stórfelldu áhrifa, sem verða af vaxtahækkuninni. Það er því augljóst mál, að dýrtíðarflóðið verður enn stórfelldara en gert var ráð fyrir.
Auðvitað eru svona „panik“-ráðstafanir, því að það er ekki hægt að kalla þetta annað, alveg óframkvæmanlegar og hljóta að leiða til stórvaxandi verðbólgu og jafnvægisleysis. Hér er gengið svo fávíslega langt, auk þess sem rangt er stefnt.
Í öllum áttum blasa við merki þess, að þetta er að liðast í sundur, enda stendur ekki steinn yfir steini af því, sem ríkisstj. hefur gefið út um þessi mál. Bætt var við á eftir innflutningssöluskatti frá þeirri áætlun, sem ríkisstj. upphaflega birti, og munar þar hvorki meira né minna en 180 millj. kr. á ári. Lýst var yfir, að sjávarútvegurinn gæti búið við jafngóð kjör og áður og greitt 5% í gamlan halla útflutningssjóðs, en allt hefur það reynzt rangt.
Ríkisstj. hefur fallið frá helmingi af útflutningsgjaldinu, en samt fær útgerðin mun lægra verð en heitið hafði verið. Felld var í fyrradag till. frá mér og fleiri þm. að bæta úr þessu nokkuð með því að fella niður nýja útflutningsgjaldið að fullu og hækka verð á sjávarafurðum, sem því svarar, bæði fiski og síld.
Aldrei hefur verið farið svo aftan að þjóðinni sem núv. ríkisstj. hefur gert með öllu þessu. Og þetta hafa þeir flokkar leyft sér að framkvæma, sem háðu alþingiskosningarnar undir kjörorðunum: „Stöðvun dýrtíðar án nýrra skatta“ og „leiðin til bættra lífskjara er að styðja Sjálfstfl.“ Á þessi kjörorð vilja þeir nú ekki minnast, nema Alþfl.-maðurinn Jón Þorsteinsson, sem afgreiddi málið hér áðan með þeirri ályktun, að verðlag hefði í raun og veru ekkert hækkað.
Í staðinn fyrir að standa við þessar margendurteknu yfirlýsingar úr kosningabaráttunni hafa þessir flokkar snúið sér að því að magna dýrtíðina í landinu með öllum hugsanlegum ráðum til að koma fram stórfelldri kjararýrnun almennings og stöðvun framkvæmda. Engum dylst, að allar þessar aðfarir eru beinlínis miðaðar við þetta, enda ekki hægt að leyna því, þar sem lögð hefur verið fram innflutningsáætlun fyrir þetta ár, sem sýnir, að ætlun ríkisstj. er að koma á stórkostlegum samdrætti í framkvæmdum og þrengja svo að mönnum, að innflutningur á neyzluvörum fari mikið niður fyrir það, sem var 1958, enda þótt innflutningur fari vaxandi ár frá ári með fjölgun þjóðarinnar, ef allt er með felldu.
Það sýnir svo yfirdrepsskapinn, sem fylgir þessum aðförum, að ráðh. eru svo samhliða þessu að reyna að klóra yfir þetta með því að slá upp dæmum af því, að raunverulega verði þessar ráðstafanir ríkisstj. ekki til að þrengja kosti heimilanna að neinu ráði, tala jafnvel um 3-4% í því sambandi. En þó nemur sú fjárhæð, sem á að flytja á milli í þjóðfélaginu, um 1100 millj. eða 20% af öllum þjóðartekjunum. Allir þessir útreikningar ráðherranna eru hreinar sjónhverfingar, fram settar af ásettu ráði, eins og sýnt hefur verið fram á og auðsætt er af innflutningsáætlun og öðrum staðreyndum, sem fyrir liggja frá ríkisstj. sjálfri.
Hvert er svo verið að fara með öllu þessu? Ekki þurfti að gera þetta til að stöðva eyðsluskuldasöfnun við útlönd, það er alveg víst. Það hefur verið sýnt fram á, að íslenzka þjóðin er betur sett nú en nokkru sinni fyrr að standa undir lánum sínum út á við. Í því sambandi bjargar það engu fyrir stjórnina, þótt forsrh. taki á sig þau ósannindi, að þjóðin hafi á 5 árum eytt 1050 millj„ sem jafnað hafi verið með óhagstæðum eyðslulánum. Á árunum 1956–58 t.d. telur stjórnin greiðsluhallann við útlönd 627 millj., en þar er um að ræða framkvæmdalántökur, svo sem til Sogsins, sementsverksmiðjunnar, skipakaupa og fleiri slíkra framkvæmda og niðurgreiðslur eldri lána.
Afturhaldssjónarmið þessara manna kemur kannske bezt fram í því, þegar einn af talsmönnum stjórnarinnar, Jón Þorsteinsson, kallar afborganirnar af sementsverksmiðjunni syndagjöld. Hann kallaði afborganirnar af sementsverksmiðjunni syndagjöld. E.t.v. sýnir ekkert betur afturhaldshugsunarhátt þessara manna en einmitt slíkur málflutningur.
Sögurnar um stórfelldan greiðsluhalla á þjóðarbúskapnum út á við eru uppspuni frá rótum, eins og sýnt hefur verið fram á í umr. í allan vetur. Jafnósatt er hitt, að Ísland hefði hvergi getað fengið lán, nema íhaldsstefnan væri tekin upp. Vinstri stjórnin hafði, áður en hún fór frá, lagt grundvöll að 6 millj. dollara framfaraláni í Bandaríkjunum. En óhróður ríkisstj. um þjóðarbúskap Íslendinga, framfarasókn þjóðarinnar og útvegun fjármagns til þeirra framfara undanfarið sýnir, í hvaða öngþveiti menn lenda, þegar þeir vilja leyna því, hvað þeir eru að fara.
Ekki er þetta gert til þess að auka frelsið, því að innleiddar eru nú meiri þvingunarráðstafanir í sambandi við meðferð peninga og lánamála en nokkru sinni hafa áður þekkzt. Eða á að kalla það frelsi að vefja menn fjötrum dýrtíðar, óheyrilegrar skattheimtu, vaxtaokurs og hvers konar þvingunarráðstafana, svo að menn geti sig hvergi hrært?
Ekki er þetta gert til að komast út úr uppbótakerfinu, því að styrkjakerfið verður aukið í mörgum myndum, eins og sýnt hefur verið rækilega fram á, og nú er svo komið, að einn af hæstv. ráðh. var að tala um það hér í kvöld, að með þessu væri verið að draga úr uppbótakerfinu.
Ekki þurfti þessar aðfarir vegna viðskilnaðar vinstri stjórnarinnar. Þessi valdasamsteypa tók við miklum greiðsluafgangi á ríkisbúskapnum, glæsilegri og betri framleiðslutækjum en þjóðin hafði nokkru sinni átt áður og ekki meiri skakka í efnahagskerfinu innanlands en svo, að sérfræðingar Sjálfstfl. töldu hann nema kauphækkun þeirri, sem Sjálfstfl. beitti sér fyrir til að fella vinstri stjórnina.
Ekki þurfti þessar ráðstafanir til að koma á jafnvægi í þjóðarbúskapnum, — ekki þessar ráðstafanir. Það hefur verið margupplýst og játað, að tiltölulega lítið vantaði til, að jöfnuður væri á útflutningssjóði og ríkissjóði miðað við þær gífurlegu fjárhæðir, sem á þjóðina eru nú lagðar með öllum þessum aðförum, og hafði þó sigið á ógæfuhlið hjá Alþýðuflokksstjórninni árið 1959.
Það hefði verið hægt að koma á fullu jafnvægi í þjóðarbúskapnum með tiltölulega smávægilegum ráðstöfunum samanborið við þær, sem nú hefur verið gripið til.
Framsfl. hefur gert glögga grein fyrir sinni leið, engu síður þótt hann sé í stjórnarandstöðu. Flokkurinn vildi uppbyggingarstefnuna áfram, ekki samdráttarstefnuna, ekki búa til kreppu: Jafna skakkann með skattlagningu á eyðsluna fyrst og fremst. Draga í áföngum úr uppbótakerfinu. Draga úr fjárfestingu eftir vali, ef þurfti, en ekki með því að gera allar framkvæmdir almenningi ókleifar.
En hvers vegna hefur ríkisstj. beitt sér fyrir öllum þessum gífurlegu álögum og þvingunarráðstöfunum, þegar hægt var að leysa málin stórátakalaust?
Þessar ráðstafanir eru beint miðaðar við að gerbreyta þeim grundvelli, sem þjóðarbúskapur Íslendinga hefur verið reistur á nú áratugum saman, eins og hæstv. fjmrh. lýsti raunar yfir með miklu yfirlæti hér fyrr í vetur. Hér er ekki um neitt pex að ræða um gengislækkun eða ekki gengislækkun. Hér er verið að ræða um grundvallaratriði þjóðmálastefnanna.
Á undanförnum áratugum hefur þjóðfélag okkar verið byggt upp á þeim grundvelli að gera sem allra flestum fært að verða sjálfstæðir framleiðendur, efnalega sjálfstæðir og eignast eigin heimili. Að þessu hefur verið unnið fyrst og fremst fyrir forgöngu Framsfl. með margvíslegum stuðningi ríkisvaldsins við almenning til að standast stofnkostnað við að setja upp atvinnurekstur í sveit og við sjó og umfangsmiklum stuðningi við fólk til þess að koma sér upp eigin íbúðum.
Þessi stefna, sem hefur verið ríkjandi undanfarna áratugi, hefur haft þau áhrif, að hér á landi munu vera tiltölulega fleiri sæmilega settir og sjálfstæðir efnalega en í flestum öðrum löndum. Það er minna um það hér en nokkurs staðar í nágrannalöndunum, að örfáir stórauðugir einstaklingar og félög auðmanna eigi framleiðslutækin og íbúðirnar. Jafnhliða þessu hafa almannasamtök eins og samvinnufélögin þróazt og stutt einstaklinga til aukinnar velmegunar og efnalegs sjálfstæðis.
Meginatriði hinnar nýju stjórnarstefnu er að snúa þessari þróun algerlega við, draga úr öllum stuðningi hins opinbera við uppbyggingu almennings og þrengja kosti þeirra félaga, sem fólkið hefur stuðzt við í baráttunni fyrir efnalegu sjálfstæði og mannsæmandi lífi. Það er byrjað á því að ofsækja samvinnufélögin, en röðin á auðvitað líka að koma að verkalýðsfélögunum og stéttafélögum framleiðendanna.
Hugsunin er að færa allt 30 ár aftur í tímann, eins og það var, meðan íhaldið hafði meiri hlutann og gat beitt honum. En síðan 1927 hefur íhaldið aldrei haft meiri hluta í landinu fyrr en nú, að það hefur fengið rótslitinn smáflokk, sem alveg virðist búinn að glata stefnu sinni, til fylgis við sig.
Nýja stefnan er fólgin í því að byggja allt á sjónarmiði fjármagnsins einu saman, drepa niður hina pólitísku fjárfestingu, sem þeir kalla. En með pólitískri fjárfestingu er átt við allar þær framkvæmdir, sem ríkisvaldið styður áleiðis. Það er t.d. pólitísk fjárfesting, að stutt sé að bátakaupum og byggingum í landbúnaðinum með lágum vöxtum, sömuleiðis að gera ráðstafanir til að halda niðri vöxtum og útvega fé með tilstuðlan ríkisvaldsins til íbúðabygginga og veita ríkisfé til atvinnuaukningarframkvæmda.
Efnahagsleg fjárfesting á að setjast í öndvegið, en það er sú, sem hinir auðugu telja borga sig bezt fyrir þá að framkvæma eða vilja leggja í. Það er sú fjárfesting, sem ein á að eiga rétt á sér í því þjóðfélagi, sem nú er verið að leggja grunninn að. Almenningur á ekki að vera að bisa við að eignast báta, vélar eða íbúðir með stuðningi þjóðfélagsins að dómi þeirra, sem nú hefur verið hleypt til valda. Með róttækum ráðstöfunum á að stöðva uppbyggingu almennings. Það er það, sem verið er að gera núna: að stöðva. Síðan á hin efnahagslega fjárfesting þeirra ríku að taka við. Meginhugsunin er, að þá komi félagsskapur þeirra í mörgum myndum og eignist atvinnutækin og komi upp íbúðabyggingum, þar sem þeir t.d. geti fengið íbúðir leigðar nógu smáar, sem áður létu sig dreyma um að koma upp sínum eigin íbúðum.
Hér er um tvær gerólíkar stefnur að ræða. Annars vegar er sú stefna, sem Framsfl. hefur fylgt frá öndverðu. Hins vegar er sú stefna, sem Sjálfstfl. hefur nú látið koma fram ógrímuklædda og hann hefur í raun og veru alltaf fylgt, þó að hún hafi ekki komið berlega fram, af því að það hefur ekki þótt henta, þar sem hún gat ekki fengið framgang hvort sem var.
En á því, sem nú er að gerast, sjá menn, hvaða þýðingu það hefur haft á undanförnum áratugum fyrir almenning í þessu landi, að einmitt á því tímabili hefur aldrei verið til lengdar hægt að komast fram hjá Framsfl. Enda hafa sjálfstæðismenn undanfarið lýst yfir því, að það tímabil, 30 ára tímabil eða svo, sem að þeirra dómi átti að ljúka með kjördæmabreytingunni, muni verða kennt við Framsfl. Þar er um að ræða mesta framfaratímabil í sögu þjóðarinnar, og er Framsfl. stoltur af því að láta kenna það við sig. Þessu á nú að kollvarpa og koma hér á aftur líkri skipan og var áður fyrr, þegar íhaldið setti sinn svip á þjóðarbúskapinn.
Mörgum mun nú finnast og ekki ófyrirsynju, að stutt sé síðan hér lék margt í lyndi. Þjóðin var í sókn. Flestir höfðu sínar framfaraáætlanir og þá ekki sízt unga fólkið, ýmist þær, sem átti að ráðast í, eða hinar, sem menn voru önnum kafnir við að koma í framkvæmd. Bátakaup, ræktun og vélakaup, íbúðabyggingar, allt þetta og margt fleira var á döfinni, og þetta var framkvæmanlegt þá.
En svo kom reiðarslagið. Sjálfstfl. og fylgiflokki hans, sem orðinn er, var hleypt í meiri hluta. Og hvernig er svo komið nú allt í einu og svo snöggt, að menn eru rétt að átta sig á því, hvað aðhafzt hefur verið, jafnóðum og menn neyðast til að leggja framfaraáætlanir sínar til hliðar? Breytingin er svo snögg og svo stórfelld, að helzt minnir á, þegar öskufall verður á gróandi jörð. Það hefur verið læðzt að mönnum með þetta. Það hefði verið talinn ótíndur rógur, ef menn hefðu lýst því í fyrra fyrir kosningar, sem nú hefur verið framkvæmt. Allir landsmenn vita, að þessi fullyrðing mín er réttmæt.
Það er með öllu óverjandi og furðulegt, að nokkrum skuli detta í hug að nota meirihlutavald á Alþ., sem fengið er á allt öðrum forsendum, til að framkvæma þá stefnu, sem núv. ríkisstj. beitir sér fyrir. Þúsundir manna um allt land hafa greitt þessum flokkum atkv. til að gera allt annað en það, sem þeir eru nú að aðhafast.
En hvað sem öllu öðru líður, hafa þó línurnar skýrzt. Núverandi stjórnarflokkar hafa tekið upp harðsnúna baráttu gegn þeirri uppbyggingarstefnu, sem framfylgt hefur verið undanfarna áratugi, og vilja nú efla peningavaldið í landinu í öllum greinum, og inngangurinn að því er að búa til kreppu. Gegn þessu mun Framsfl, heyja harða baráttu, og hún mun verða sigursæl. Ekki er víst, hve langan tíma hún tekur né hve mikið tjón hæstv. ríkisstj. verður búin að vinna, þegar hún verður að fara frá. En úrslitin verða ekki nema á eina lund. Þúsundir og aftur þúsundir manna um landið allt munu þar leggja hönd á plóginn. — Góða nótt.