22.02.1960
Neðri deild: 34. fundur, 80. löggjafarþing.
Sjá dálk 3579 í B-deild Alþingistíðinda. (1750)
Fyrirspurnir um stjórnarráðstafanir ofl.
Landbrh. (Ingólfur Jónsson):
Herra forseti. Ég skal nú vera stuttorður, enda þessar umr. orðnar nokkuð langdregnar.
Hv. 1. þm. Norðurl. v. (SkG) gerði hér að nokkru að umtalsefni frv., sem var útbýtt í Ed. í dag, þar sem farið er fram á, að byggingarsjóði og ræktunarsjóði verði gefin eftir þau lán, sem þessir sjóðir hafa fengið erlendis. Það er nú ekki nema góðra gjalda vert að flytja svona frv. og enn þá betra að samþykkja það. En ég vil benda á, að jafnvel þótt þetta frv. yrði að lögum, vantar fjárfestingarsjóðina eigi að síður fé til nýrra útlána. Það er bent á það í þessu frv., sem ég ætla ekki að fara að ræða hér í Nd., að það mundi spara Búnaðarbankanum næstum 14 millj. kr. að vera laus við þessi lán í greiðslu vaxta og afborgana. En jafnvel þótt bankinn væri laus við þessa byrði, nægir það á engan hátt til þess að gera sjóðina starfhæfa og fullnægja lagaskyldu. Það þarf meira til en jafnvel að samþykkja þetta frv. Það þarf miklu meira til, vegna þess að með vaxandi hækkun byggingarkostnaðar þarf meira fjármagn en áður til þess að fullnægja þörfinni.
Ég vil nú segja, að það sé dálítil hreysti hjá hv. 1. þm. Norðurl. v. að tala um, að byggingarsjóður Búnaðarbankans hafi innt skyldur sínar af hendi til ársloka 1958 og hann hafi algerlega á þeim tímum fullnægt því hlutverki, sem þessum sjóði hefur verið ætlað með lagasetningunni. En hvernig eru nú lögin um byggingarsjóð Búnaðarbankans? Þau gera ráð fyrir því, að sjóðurinn láni allt að 75% af kostnaðarverði íbúðarlána. Í staðinn fyrir að lána allt að 75%, eins og lögin mæla fyrir, hefur sjóðurinn lánað 75 þús. kr. út á hvert hús, einvörðungu vegna þess, að sjóðurinn hefur ekki haft peninga til þess að vera stórtækari. En hvað kostar að byggja íbúðarhús? Hvað kostaði það 1957 og 1958? Það hefur ekki kostað minna en 250–400 þús. kr. En bændur gátu ekki fengið nema 75 þús. kr. til þess að byggja þessi hús, og þess vegna eru þeir vitanlega margir hverjir með víxla, vegna þess að fastalánið var ekki hærra en þetta.
En hvernig fór byggingarsjóður að því að lána þessar 75 þús. kr. á árunum 1957 og 1958? Á það minntist ég nokkuð hér áðan. Það voru tekin bráðabirgðalán í Seðlabankanum, sem eru ógreidd enn og eru gjaldfallin fyrir löngu og seðlabankastjórn hefur krafið ríkissjóð um að greiða. Það er þess vegna ljóst, að það verður núverandi stjórn, sem greiðir úr þessum hnút. Og það var lítil lausn á málinu, þótt núv. stjórn hefði fengið fyrir áramótin eitthvert bráðabirgðalán, sem hefði orðið vanskilaskuld á næstu mánuðum. Það, sem núv. ríkisstj. er að gera, er að útvega Búnaðarbankanum, byggingarsjóði og ræktunarsjóði, peninga, til þess að þessir sjóðir geti lánað út á þær framkvæmdir, sem búið er að vinna, og þær framkvæmdir, sem fram undan eru. Og ég vil taka það fram, að byggingarsjóður hefur á árinu sem leið ekki lánað nema lítið út á nýjar framkvæmdir, en hann hefur lánað út á þær framkvæmdir, sem voru í gangi frá árinu 1958. Nú liggja fyrir beiðnir í Búnaðarbankanum um lán úr byggingarsjóði, og þetta hef ég rætt við bankastjóra Búnaðarbankans. Bankastjóri Búnaðarbankans veit, að úr þessu verður leyst innan tíðar.
Það er einnig sagt í þeirri tilkynningu, sem lesin var upp í útvarpinu í gærkvöld, að þær lánabeiðnir, sem liggja í afgreiðslu í bönkunum, þau lán verða veitt með gömlu vöxtunum. Það er þess vegna ekki rétt, sem hv. 1. þm. Norðurl. v. sagði hér áðan, að bændur, sem byggðu á s.l. ári, muni gjalda þess að hafa ekki fengið lán fyrir áramótin eins og venjulega. En bændur munu spyrja að því: Er það mögulegt, að við fáum meira en 75 þús. kr. út á íbúðarhús, sem kosta 300–400 þús.? Ef hægt væri að svara því játandi, þá mundu bændur segja: Það er betra, að vextirnir hækkuðu eins og gert var og að lánin voru hækkuð, heldur en að vextirnir hefðu vertíð óbreyttir og lánin ekki hækkuð.
Ég tel ekki ástæðu til að ræða þetta meira að þessu sinni. Og sízt af öllu ætla ég við þetta tækifæri að fara að ræða frv., sem útbýtt var í Ed. í dag. En ég vil aðeins benda hv. 1. þm. Norðurl. v. (SkG) á það, að jafnvel þótt það frv. verði samþ., þá nægir það ekki til þess að koma fjárfestingarsjóðum Búnaðarbankans á starfhæfan grundvöll, svo að þeir geti fullnægt skyldu sinni, og að sjóðir Búnaðarbankans muni nú á næstunni fá nægilegt fjármagn til þess að leysa þær lánabeiðnir, sem liggja nú í bankanum frá fyrra ári.