01.06.1960
Sameinað þing: 57. fundur, 80. löggjafarþing.
Sjá dálk 177 í D-deild Alþingistíðinda. (2762)
177. mál, skaðabætur vegna endurbóta á vegakerfi landsins
Frsm. (Jón Árnason):
Herra forseti. Fjvn. hefur haft til athugunar till. til þál. um steinsteypt ker til hafnabygginga. Ræddi n. málið á tveimur fundum og leitaði auk þess umsagnar vita- og hafnamálastjóra um málið, Ég tel rétt að lesa svar hafnamálastjóra um efni till., en það hljóðar svo, með leyfi hæstv. forseta:
„Oft hefur um það verið rætt, hvort ekki mundi hagkvæmt að byggja öll þau ker, er til hafnargerðar þarf í landinu, á einum eða tveim stöðum og á þann hátt losna við byggingu kerjabrauta og nýta betur uppslátt og fleira en nú er. Hugmynd þessi er vissulega rannsóknarverð, og í sambandi við þá áætlun um hafnargerðir á næstu tíu árum, sem nú er unnið að, ætti betri grundvöllur að þeim athugunum að vera fyrir hendi en hingað til hefur verið. Í þessu sambandi er margt að athuga, svo sem það, að á mörgum stöðum eru nú þegar fyrir kerjabrautir, vinnuflokkar, og hinn mikli kostnaður við flutninga kerja milli staða. Þá hefur til þessa verið afar erfitt að fá yfirlit yfir þarfir hafnargerðanna á kerjum með nokkrum teljandi fyrirvara, þar sem fjármál þeirra eru og hafa verið með mikilli óvissu og hvergi hægt að leita eftir viðhlítandi lánum, þannig að í tíma væri nokkur vissa um framkvæmdir á einstökum stöðum. Steypuker til hafnargerða er ekki hægt að gera vegna breytilegra aðgerða, án þess að full grein sé fyrir því gerð, hvar þau skuli notuð og hvenær, þannig að ekki er mögulegt að framleiða kerin án fyrirframgerðrar áætlunar um, hvar eða hvernig þau skuli notuð. Þá er nauðsynlegt, að í þeirri höfn, þar sem ker eru framleidd, séu góð skilyrði fyrir geymslu þeirra á öruggum stað á góðum botni, og aðstaða þarf að vera fyrir hendi til að hækka kerin við bryggju, eftir að þau hafa verið sjósett af kerjabraut. Kostir þess að byggja kerin á einum stað eru óneitanlega nokkrir, en staðarvalið verður að vera mjög vandlega undirbúið. Ekki er hægt að telja, að einsýnt sé, að Akranes sé bezt fallið til að verða valið sem byggingarstaður allra kerja til hafnabygginga á landinu, og eru þar á nokkrir annmarkar, svo sem erfiðleikar á geymslu kerja, sem steypt hafa verið, lítið landrými fyrir núverandi kerjabraut og vafasamt, hvort lega er heppileg með tilliti til flutnings til Norður- og Austurlands.“
Svo sem fram kemur í nál. fjvn. á þskj. 583, leggur n. einróma til, að till. verði samþ. svo hljóðandi: „Alþ. ályktar að fela ríkisstj. að láta fara fram athugun á því, hvort hagkvæmt sé að hefja framleiðslu á steinsteyptum kerjum til hafnagerða á einum eða fleiri stöðum á landinu. Verði aðstaðan á Akranesi sérstaklega athuguð í því sambandi.“
Það er augljóst á svari hafnamálastjóra, að hann telur, að hugmynd sú, sem fram kemur í till., sé vissulega rannsóknarverð, og get ég eftir atvikum fallizt á, að ef til vill væri skynsamlegt að byggja slíka aðstöðu, sem hér um ræðir, á tveimur eða þrem stöðum, eftir því sem athugun leiddi í ljós að hagkvæmara væri. En ég vil sérstaklega benda á það í þessu sambandi, að það er engan veginn víst og ekki a.m.k. nein ástæða til þess að slá fyrir fram neinu föstu um, að það eigi endilega að byggja kerin innan einhverra hafna. Það eru vitanlega ýmsir staðir, þar sem hægt væri að byggja kerjaslipp, sem ekki þyrfti endilega að vera í höfnum. Það eru lón og víkur og ýmis slík aðstaða, sem nauðsynleg er, og það eru margir staðir á landinu, þar sem það gæti verið fyrir hendi og vegasamband lægi að, enda þótt það væri ekki inni í höfninni sjálfri. Sannleikurinn er sá, að það er víða svo háttað með hafnirnar, að þær eru ekki svo stórar, að þar geti verið um mikið pláss afgangs að ræða til þess að geyma kannske mörg ker, sem í sumum tilfellum ábyggilega þarf að vera fyrir hendi undir vissum kringumstæðum. Ég tel einmitt, að það séu ýmsir aðrir staðir, bæði á Akranesi og annars staðar, sem fyllilega koma til greina í þessu sambandi, þó að það sé ekki innan hafnanna sjálfra.
Ég tel ástæðulaust að orðlengja frekar um mál þetta. Ég vísa til framsögu minnar um málið, en auk þess, sem ég benti þá á, vil ég nú sérstaklega vekja athygli á því, að nú er unnið að allsherjarathugun á áætlun um væntanlegar hafnarframkvæmdir í landinu á næstu 10 árum, eins og fram kemur í svari vita- og hafnamálastjóra um till. Það er einmitt þess vegna, sem sérstaklega er ástæða til þess nú, að þessi till. verði samþ. og sú athugun. sem hún felur í sér, verði látin fram fara.