11.03.1960
Efri deild: 40. fundur, 80. löggjafarþing.
Sjá dálk 1447 í B-deild Alþingistíðinda. (351)
41. mál, framleiðsluráð landbúnaðarins
Ásgeir Bjarnason:
Herra forseti. Það frv., sem hér um ræðir, er ný brbl., sem gefin voru út, eftir að þau brbl., sem gefin voru út 18. sept., höfðu fallið úr gildi í desembermánuði síðastliðnum.
Ég ætla mér ekki að fara að ræða upphaflegu brbl., þótt að vísu ástæða væri til, vegna þess að þau voru þó nokkuð rædd hér í vetur og því ekki eins ástæða til að ræða þau nú. En þetta frv., sem hér um ræðir, er ávöxtur af því starfi, sem Stéttarsamband bænda háði á s.l. hausti og í vetur til baráttu fyrir hönd bændanna í landinu. Og þótt Stéttarsamband bænda hafi að vísu ekki enn þá fullkomlega slitið barnsskónum, hefur það sýnt sig nú, að það er fullkomlega starfi sínu vaxið. Það hefur vaxið með hverjum vanda, sem að bændastéttinni hefur steðjað í landinu. Og það þarf enginn að halda það eða halda því fram, að þessi verðlagsmál, sem svo mjög voru um deild á s.l. hausti og allt fram í þennan mánuð, hefðu ráðizt á þennan hátt án samtaka bændanna.
Það er einsdæmi á því 13 ára tímabili, sem Stéttarsambandið hefur starfað, að samningar um verðlag landbúnaðarafurða skuli ekki hafa tekizt fyrr en sex mánuðum eftir að þeir áttu að öðlast gildi. Það er alveg nýtt í sögunni. Það hefur aldrei komið fyrir fyrr en nú. En þrátt fyrir ýmsa örðugleika og ljón á veginum tókst Stéttarsambandinu og þeim, sem þar störfuðu, að leiða þessi mál til lykta á farsælan hátt.
Þetta frv. felur í sér ýmsar breytingar frá eldri lögum, og standa vonir til, að þær breytingar muni verða til bóta og ná tilgangi sínum í framtíðinni. Ástæðan fyrir því, sem hv. 5. þm. Austf. flytur hér brtt. ásamt mér, er sú, að okkur finnst, eins og raunar fjöldamörgum bændum þessa lands og öðrum, sem um þetta mál hafa fjallað, vanta nokkurt öryggi inn í löggjöfina, þegar skapast aðstæður eins og sköpuðust á s.l. hausti, því að þá kom í ljós, að sá yfirdómur, sem á að starfa samkv. lögunum, varð óstarfhæfur. Og ég er sannfærður um það, að þegar þessi lög voru sett upphaflega, hafi ekki verið með því reiknað, og því finnst mér, að nú beri að setja það öryggi inn í lögin, sem vantar, til þess að sá yfirdómur, sem við tekur, þegar sex manna nefndin nær ekki samkomulagi, verði undir öllum kringumstæðum starfhæfur. Brtt. okkar er á þskj. 157, og vænti ég þess, að hv. alþm. samþykki þá till. til þess að tryggja það, að yfirdómurinn, sem við tekur af sex manna nefndinni, verði starfhæfur, þegar á þarf að halda, en bezt væri, að jafnan næðist samkomulag. Ég sé ekki á þessu stigi ástæðu til að fjölyrða meira um þetta atriði, því að mér finnst það svo sjálfsagt, og ég hygg, að þetta hafi mjög komið til umræðu í vetur, meðan samningar um þessi mál stóðu yfir, þótt ekki hafi af samningsaðilum verið frá því gengið, en kannske á bak við verið til þess ætlazt, að Alþingi, sem að sjálfsögðu fengi þetta mál, hefði sína möguleika á að færa það í það rétta horf, sem því fyndist.