28.10.1960
Efri deild: 12. fundur, 81. löggjafarþing.
Sjá dálk 874 í C-deild Alþingistíðinda. (2288)
71. mál, vegalög
Flm. (Sigurvin Einarsson):
Herra forseti. Frv. þetta á þskj. 78, um breyt. á vegalögum, flytjum við þm. Vestf., sem sæti eigum í þessari hv. d. Í hv. Nd. eru einnig fram komnar till. um nýja þjóðvegi frá þeim hv. þm. Vestf., sem þar eiga sæti, þessar till. hvorar tveggja, þær, sem felast í þessu frv., og brtt. þær, sem fluttar eru í hv. Nd., eru efnislega þær sömu og fluttar voru í báðum þd. á síðasta þingl. Hér er lagt til, að nokkrir vegakaflar í Vestfjarðakjördæmi verði teknir í þjóðvegatölu.
Eins og hv. þm. er kunnugt, eru liðin 5 ár, frá því að vegalögunum var síðast breytt. Það var 1955. Ég hef ekki rakið það, hve langur tími hefur liðið milli breyt. á vegalögum langt aftur í tímann, en hitt er víst, að þm. hafa óskir um nýja þjóðvegi, þó að skammt sé liðið frá opnun vegalaga. Á Alþ. 1956, árið eftir að vegalögum var síðast breytt, voru flutt tvö frumvörp um nýja þjóðvegi. Annað þessara frv., sem var flutt í hv. Nd., var flutt af þáv. þm. Skagf., Jóni Sigurðssyni og Steingrími Steinþórssyni. Hitt frv., sem var flutt í þessari hv. d., var flutt af þáv. hv. þm. N-Ísf., Sigurði Bjarnasyni. Árið eftir, 1957, voru enn flutt tvö frv. um nýja þjóðvegi, og þau eru flutt af sömu hv. þm. í báðum deildum. 1958 eru enn flutt tvö frv. um nýja þjóðvegi, í hv. Nd. af þáv. hv. þm. V-Ísf., Eiríki Þorsteinssyni, og í hv. Ed. af þáv. hv. þm. N-Ísf., Sigurði Bjarnasyni. Loks á árinu 1959, síðasta þingi, eru enn flutt tvö frv. um nýja þjóðvegi, í hv. Nd. ef þremur þm. Norðurl. v., þeim Gunnari Gíslasyni, Einari Ingimundarsyni og Birni Pálssyni, og í þessari hv. d. af 2 þm. Norðurl. e., þeim Bjartmar Guðmundssyni og Friðjóni Skarphéðinssyni.
Af þessu er ljóst, að þarfirnar fyrir nýja þjóðvegi hverfa ekki alveg úr sögunni, þó að breytt sé vegalögum. Undireins á næsta þingi á eftir eru þessar óskir uppi frá þm. og síðan á hverju einasta þingi eftir það, fram á þetta þing. Og nú á þessu þingi eru enn komin fram tvö frv. um þetta sama efni: annað þetta, sem hér er til umr. í dag í þessari hv. d., og hitt er flutt i hv. Nd.
Þessar óskir þm. um nýja þjóðvegi eru auðvitað í samræmi við þarfirnar og kröfur héraðanna, sem búa við skarðan hlut í þessum efnum. Þetta er ekkert undarlegt. Vegakerfið er lífæð þessara héraða og því eðlilegur hlutur, að óskir komi um nýja þjóðvegi, þar sem þá vantar. Ekki sízt á þetta við um Vestfjarðakjördæmi; því að hvergi á landinu er í raun og veru verr ástatt um vegakerfi og samgöngur á landi en einmitt þar.
Ég gerði ýtarlega grein fyrir því á síðasta þingi í sambandi við annað frv., sem ég var þá meðflm. að, og skal ekki rekja það hér, hvernig ástandið er í þessum efnum. En hitt vita hv. þm. sjálfsagt, að sýsluvegasjóðirnir hafa ekki fjármagn til þess að byggja þú vegi, sem eru í sýsluvegatölu, og ef þeir gera það ekki, þá er engin önnur leið en ríkið geri það og vegirnir verði teknir upp í þjóðvegatölu.
Þar sem svo almennar óskir hv. þm. hafa fram komið á hverju einasta þingi síðan 1955 um nýja þjóðvegi, þá vænti ég þess, að þetta frv. mæti skilningi þessarar hv. d. og nái fram að ganga. Aðstæður í byggðum landsins breytast ár frá ári, og það getur verið aðkallandi nauðsyn að taka upp þjóðvegi í héraði einhverju og það mörgum jafnvel, sem var ekki nein aðkallandi nauðsyn fyrir 5 árum, þegar vegalögum var síðast breytt. Þessar aðstæður hafa líka breytzt á hinn veginn, þann veg, að sveitabæir eru jafnvel komnir í eyði, sem átti að tengja við þjóðvegakerfið með þjóðvegi, sem upp var tekinn 1955, en að sjálfsögðu verður slík vegalagning ekki framkvæmd, þegar svo er komið. Það má því segja, að það sé árleg nauðsyn á því að endurskoða vegakerfið, og því fyllilega eðlilegt, að fram komi frumvörp um nýja þjóðvegi.
Ég sé ekki ástæðu til að fjölyrða frekar um þetta mál að þessu sinni. Ég endurtek það, að ég vænti þess, að því verði vel tekið hér í hv. d. og að flutningur þeirra frumvarpa, sem flutt hafa verið á undanfarandi þingum, sýni, að þarfirnar eru fyrir hendi, og menu úr öllum flokkum og flestum kjördæmum, ef ekki öllum, hafa flutt slíkar óskir árlega nú undanfarið. Þetta sýnir, að það er ekki að ófyrirsynju, að frv. er flutt.
Ég vil svo leggja til, að málinu sé vísað til 2. umr. og hv. samgmn.