28.11.1960
Neðri deild: 29. fundur, 81. löggjafarþing.
Sjá dálk 49 í B-deild Alþingistíðinda. (76)
4. mál, ríkisreikningurinn 1958
Einar Olgeirsson:
Herra forseti. Það er aðeins stutt athugasemd, fyrst við erum komnir út fyrir ríkisreikningana, en hins vegar er það svo sjaldan, sem við fáum tækifæri til að ræða hér við þm. stjórnarliðsins, að það er ekki nema von, að það sé notað.
Hv. 1. þm. Vestf. svaraði ekki minni spurningu, hvort hann álíti, að pólitík ríkisstj. hefði tekizt eða mistekizt, svo framarlega sem atvinnuleysi yrði, og hvort hann mundi hætta að styðja ríkisstj., svo framarlega sem atvinnuleysi yrði. Hann sagði aðeins, að það væru hreinir órar, að atvinnuleysi sé fram undan. Ef við færum nú saman t.d. fljúgandi til Ísafjarðar á morgun, hvað mundum við þá reka okkur á fyrst, ef við færum að athuga, hve blómlegt atvinnulífið væri þar núna? Ef við gengjum niður að hraðfrystihúsinu, sem Ísfirðingur hefur þar, og sæjum slagbrandana þar fyrir dyrunum sem afleiðingu af pólitík ríkisstj., sæjum atvinnuleysið, sem væri að byrja þar, ef við flygjum svo frá Ísafirði til Siglufjarðar, af því að nefndin, sem bæjarstjórn Siglufjarðar sendi hingað með fulltrúum allra flokka í bæjarstjórninni til þess að tala við ríkisstj., mun víst ekki hafa talað neitt við okkur tvo, — ef við heimsæktum þá og spyrðum, hvernig ástandið væri þar, hvernig skyldi það vera? Ætli það sé ekki að byrja sams konar atvinnuleysi á Siglufirði núna og það, sem þjáði Siglufjörð allan tímann frá 1950 og fram til 1956, þegar menn voru að flýja þaðan burt, lokuðu íbúðum sínum, skildu þær mannlausar eftir og gátu ekki selt þær, eða þegar atvinnuleysi var, eins og hann þekkti bezt og var þá að berjast hér út af sjálfur, eins og það var á Bíldudal á þeim árum, 1952 og þar í kring ? Það er þetta ástand, sem er að byrja aftur úti um land og magnast, ef sú afturhaldspólitík í fjármálum, sem ameríska auðvaldið smeygir hér inn á Íslandi, nær einhverjum tökum á að stjórna hérna. Hv. 1. þm. Vestf. veit eins vel og ég, að þeirri efnahagspólitík, sem nú er tekin upp á Íslandi, er fyrst og fremst stjórnað af einum manni í stjórnarráðinu, sem er efnahagsmálaráðunautur ríkisstj. og beinn útsendari Alþjóðabankans hér á Íslandi, og að þessi efnahagspólitík og framkvæmdin á henni er skilyrði fyrir öllum þeim lánum og öðru slíku, sem stjórnin er að betla um í Ameríku. Og nákvæmlega sama var ástandið eftir 1950, þegar lán voru tekin þar þá, þegar annar efnahagsmálasérfræðingur, sem hét annað, var hér og skapaði það ástand, sem hv. þm. kannast ósköp vel við og hann þurfti sjálfur að vera að berjast á móti, neyðarástandið á Bíldudal, sem þá var.
Það er ekki nóg með, að þetta atvinnuleysisástand sé að byrja úti á landi. Þetta atvinnuleysisástand ér að byrja hérna í Reykjavík núna. Það þarf ekki annað en ganga hér á milli t.d. mannanna, sem hafa með byggingar að gera, til þess að spyrja þá að því, hvað þeir leggi í margar nýjar byggingar núna. Og það endist ekki eilíflega að ljúka þeim gömlu: Það er að byrja hérna líka. Svo framarlega sem hv. 1. þm. Vestf. heldur, að þetta séu órar úr mér, þá er honum farið að fara eitthvað svipað og þeim manni, sem var atvmrh., ef ég man rétt, eða fjmrh. hérna, — ég á við Björn Ólafsson, — í samstjórn Framsóknar og Sjálfstfl. 1951 og neitaði því, að það væri atvinnuleysi í Reykjavík, þannig að það urðu mörg hundruð verkamenn daginn eftir að fara til hans upp í Arnarhvol til þess að sýna honum atvinnuleysingjana í Reykjavík. Ég held þess vegna, að við ættum ekki að deila sérstaklega mikið um þetta.
Togararnir eru ekki bundnir hér núna, nýju togararnir, vegna þess að það fáist ekki neinir menn á þá. Þeir eru bundnir vegna þess, að þeir eru að drepast, þeir sem eiga þá, undir afleiðingum gengislækkunarinnar. Við fórum ekki þannig að, þegar við vorum að hjálpast að við að kaupa togara til Íslands fyrir 15 árum, að við dengdum á þá menn, sem höfðu lagt í það sína peninga að kaupa togara hingað, gengislækkun, þannig að togararnir væru orðnir óstarfhæfir af fjármálalegum ástæðum, þegar þeir kæmu hingað heim. En það er það, sem var gert núna. Þeir togarar, sem kosta núna 40 millj. kr., og menn verða svo að standa undir vöxtum, sem eru kannske upp í 12%, þá þarf ekkí neina manneklu eða neitt slíkt til að leggja þeim í kirkjugarðinn hérna. Við getum gengið saman hér niður í togarakirkjugarðinn til þess að sjá nýjustu togara Íslendinga þar. Og það hefur þó aldrei verið meiningin og hefur aldrei skeð áður, þegar við höfum haft eitthvað með það að gera að reyna að útvega Íslendingum togara, að það sé farið beint með nýjustu og beztu togarana í kirkjugarðinn. Það er afleiðingin af pólitík núv. ríkisstj. Það þarf ekki að kenna neinum verkamönnum um það. Þessi ríkisstjórn hefur fengið mesta starfsfrið sem nokkur ríkisstjórn á Íslandi hefur nokkurn tíma fengið til að sýna afleiðingarnar af sinni pólitík, vegna þess að þessar afleiðingar þurftu að fá að koma í ljós. Þessar afleiðingar eru svo glæpsamlegar gagnvart þjóðinni.
Ég ætla ekki að þreyta þolinmæði forseta meira að sinni. Við fáum hvort sem er alltaf tækifæri til að talast við.