08.04.1963
Efri deild: 69. fundur, 83. löggjafarþing.
Sjá dálk 823 í B-deild Alþingistíðinda. (754)
206. mál, tónlistarskólar
Páll Þorsteinsson:
Herra forseti. Frv, þetta hlaut þá afgreiðslu í menntmn., að n. mælir með samþykkt þess, svo sem lýst hefur verið, en nm. áskildu sér þó rétt til að flytja brtt. og fylgja öðrum, ef fram kæmu.
Ég tel tímabært að setja löggjöf um fjárhagslegan stuðning við tónlistarskóla, og ég tel, að frv. þetta stefni í rétta átt. En ég vil með brtt. þeim, sem ég flyt á þskj. 579, ganga nokkru lengra um heimild til fjárframlaga af hálfu ríkis og bæjarfélaga en gert er i frv., þannig að í stað þess, eins og í 2. gr. frv. segir, að tónlistarskólar, sem fullnægja framangreindum skilyrðum, skuli fá allt að 1/3 rekstrarkostnaðar síns greiddan úr ríkissjóði, en þó aldrei hærri fjárhæð en nemur framlagi hlutaðeigandi sveitarfélags til skólans, þá legg ég til, að tónlistarskólar skuli fá allt að helmingi og aldrei minna en 1/3 rekstrarkostnaðar, m.ö.o. tek til í minni brtt. 1/3 sem lágmark í stað þess, að í frv. er það hámark, og þar sem orðalagið er „allt að 1/3“, þá er það algerlega háð fjárveitingu hverju sinni og til hve margra skóla hún dreifist, hve hátt hlutfallið verður. Því fleiri skólar sem koma til greina, þeim mun minna kemur hlutfallslega í hlut hvers. Þetta er í sjálfu sér svo skýrt, að um þetta þarf ekki að hafa fleiri orð. En af því að það er nú eiginlega þegar búið að tala fyrir þessari brtt. á fremur neikvæðan hátt, þá verð ég að bæta við þetta örfáum orðum.
Það kom fram hjá hv. 2. þm. Reykv., að skólastjórar tónlistarskólanna hefðu verið með í ráðum, þegar, þetta frv. var samið, og þeir út af fyrir sig gætu fellt sig við ákvæði frv., eins og þau v æru úr garði gerð. Vel má vera, að þetta sé rétt. En þess ber að gæta, að hér eiga fleiri hlut að máli en skólastjórar tónlistarskólanna. Þetta mál snertir ekki sízt þá, sem tónlistarnámsins ætla að njóta, og hinn almenna nemanda, sem verður að greiða skólagjöld, og ber að sjálfsögðu að skoða þá hlið málsins ekki síður en það, sem beint snýr að skólastjórunum.
Það er að vísu rétt, að hér er um að ræða stuðning til einkaskóla, og það mátti skilja á orðum hv. 2. þm. Reykv., að það væri ekki eðlilegt, að ríkið hlutaðist mjög til um skólastarfið, þar sem hér væri um einkaskóla að ræða. En frv. sjálft gerir ráð fyrir allmiklum afskiptum menntmrn. af þessum skólum. Í 5. gr. frv. segir, að styrkur skuli eigi veittur fyrr en menntmrn, hefur kannað allar aðstæður til að starfrækja styrkhæfan skóla á viðkomandi stað. Og í 9. gr. segir, að það megi gera að skilyrði fyrir styrkgreiðslu, að námsskrá hlutaðeigandi skóla hafi hlotið staðfestingu menntmrn. Hér er vissulega gefin heimild til þess, að menntmrn. hafi allviðtæk afskipti af starfi þessara skóla, enda virðist mér, að þó að ekki sé stigið stærra skref en gert er nú með þessari löggjöf um stuðning við tónlistarfræðslu, muni fyrr en síðar reka að því, að komið verði upp ríkisskóla í þessari gr., einum eða fleiri. Það er alveg í samræmi við aðra þætti skólakerfisins hjá okkur, þar sem allt hnígur meira og meira að því, að ríkið sjái um bæði hina almennu fræðslu í landinu og einnig sérmenntun á sem flestum sviðum, og í frv., sem nú er að ganga gegnum þingið um kennaraskólann, stefnir það einnig i þá átt að færa út verksvið kennaraskólans og taka þar upp fleiri deildir og koma þeirri fræðslu í fast horf undir umsjá rn. og á kostnað ríkisins.
Ég tel, eins og ég tók fram, að þetta frv. stefni í rétta átt, og það má vel vera, að það sé eðlilegt að stíga ekki stærra skref um meginstefnuna heldur en gert er með þessu frv. En ég tel, að frv. yrði betur úr garði gert eða sú löggjöf, sem hér á að setja, ef brtt. þær, sem ég flyt, verða samþykktar.