16.10.1963
Sameinað þing: 3. fundur, 84. löggjafarþing.
Sjá dálk 2160 í B-deild Alþingistíðinda. (1615)
Olíugeymar í Hvalfirði
Gils Guðmundsson:
Herra forseti. Ég skal nú ekki verða langorður hér utan dagskrár þar sem gera má ráð fyrir, að þetta mál komi mjög bráðlega fyrir hér, þegar þáltill. á þskj. 22 verður tekin til umr. En örfá orð vildi ég þó segja í tilefni af upplýsingum hæstv. utanrrh.
Það er í sjálfu sér mjög gleðilegt, að enn skuli ekki hafa verið gerðir neinir samningar í þessu Hvalfjarðarmáli, að því er hæstv. ráðh. upplýsir. Hann leggur nú á það ríka áherzlu, að það, sem um sé rætt, það, sem verið sé að athuga, sé miklu minna en það, sem hann skýrði frá í vor að væri þá til athugunar. En hann hefur einnig skýrt frá því, og það var raunar vitað áður, að NATO hefur fyrir nokkrum árum farið fram á stórfelldar framkvæmdir í Hvalfirði, og þá mun ekki hafa verið á því nein launung, að það voru hernaðarmannvirki, sem átti að koma upp, og jafnvel stórfelld hernaðarmannvirki. Og gæti það nú ekki verið svo, ef þeir hafa nú mætt nokkurri mótspyrnu, sem ég vona að sé rétt, þeir NATO-menn, þá vilji þeir byrja með kannske tiltölulega lítið, en færa sig síðan fljótlega upp á skaftið. Sérstaklega mundi ég óttast slíkt, ef Alþingi telur, að sá skilningur hæstv. utanrrh. sé réttur, að hann eða ríkisstj. ein geti með slík mál sem þetta farið, algerlega án sámráðs við Alþingi. Ég tel, að samkv. því, sem þegar liggur fyrir um vilja NATO, hinn fyrri vilja í sambandi við Hvalfjörð, þá komi það ekki til mála, að Alþingi geti eða megi una við þennan skilning hæstv. utanrrh. Ég vil því leggja á það áherzlu, að það hljóti að koma nú mjög fljótlega til kasta Alþingis að skera úr um það, hvort það vill una slíkum skilningi, að hæstv. ráðh. og ríkisstj. geti ein og án samráðs við þingið tekið ákvarðanir í þessu stórmáli nú og síðar.
Ég vil aðeins í þessu sambandi minna á það, að ekki alls fyrir löngu birtust mjög svo athyglisverðir hlutir, þar sem voru nokkur meginatriði úr skýrslu sérfræðings ríkisstj. um almannavarnir, um hættu á hernaðartímum og hættu af herstöðvum, og þar var m.a. gerð grein fyrir því, hvað það gæti þýtt, ef herbækistöð væri í Hvalfirði.
Að þessu öllu athuguðu vil ég leggja á það alveg sérstaka áherzlu, að Alþingi hljóti nú bráðlega að skera úr um það, hvort það viðurkennir þann skilning hæstv. utanrrh., að hann eða ríkisstj. án samráðs við Alþingi hafi heimild til þess að fara með þessi samningamál, sem geta þýtt nýjar herstöðvar og mundu þýða það, að því er ráða má af líkum, þar sem vitað er, hvers NATO hefur krafizt í sambandi við Hvalfjörð. Það er því full ástæða til þess, að sú þáltill. á þskj. 22, sem við nokkrir þm. flytjum, komi sem fljótast til afgreiðslu, og það verður að treysta því, að hæstv. ríkisstj. geri ekkert í þessum málum, fyrr en vitað er um vilja Alþingis í því efni.