09.12.1964
Sameinað þing: 17. fundur, 85. löggjafarþing.
Sjá dálk 598 í D-deild Alþingistíðinda. (3221)
81. mál, innheimta á stóreignaskatti
Lúðvík Jósefsson:
Herra forseti. Þegar hæstv. fjmrh. svaraði á síðasta þingi fsp. varðandi þetta mál, gerði hann nokkra grein fyrir því, hvernig dómur hæstaréttar hefði verið varðandi það, hvort þessi skattur fengi staðizt samkv. stjórnarskránni eða ekki. Og ég minnist þess, að það kom mjög skýrt fram í því, sem hæstv. fjmrh. flutti þá, að hæstiréttur vefengdi ekki á neinn hátt megin grundvöll þessarar skattlagningar, svo að mér þykir það, sem hæstv. fjmrh. segir nú um þetta efni, stangast algerlega á við það, sem hann hafði upplýst áður. Það er hins vegar rétt, að dómur hefur fallið um það, að tiltekin atriði viðvíkjandi mati á eignum manna til skattsins í vissum tilfellum, þau atriði laganna hafa ekki átt lagalegan grunn. Það er vitanlega allt annað, en að halda því fram, að grundvallaratriði að þessari skattlagningu hafi ekki fengið staðizt. En eftir einmitt að hæstiréttur hafði kveðið upp dóm í þessum efnum, álít ég, að úr því hafi ríkisstj. átt að vinna að því að innheimta þennan skatt, eins og aðra skatta, sem á höfðu verið lagðir. En með því að haga innheimtunni á þann hátt, sem nú er gert, er á óbeinan hátt verið að stórlækka hinn álagða skatt hjá þeim, sem ná í þennan mikla frest, því að það er vitanlega ekki sama verðgildi peninganna nú og var, þegar þessi skattur var á lagður.
Nei, mér sýnist, að hér sé ekki um það að villast, að hæstv. núv. ríkisstj, geri mun á því, hvort hún er að innheimta álagða skatta á stóreignamenn í landinu eða á almenna launþega. Eins og hér hefur nokkrum sinnum verið bent á, hefur venjan alltaf verið sú, að álagðir skattar eru innheimtir eftir þar til settum reglum. Takist mönnum að hnekkja því, að viðkomandi skattur hafi átt rétt á sér samkv. stjórnarskránni, þá vitanlega fá þeir sína fjárhæð endurgreidda. En í þessu tilfelli eru sem sagt viðhöfð önnur vinnubrögð.
Við erum ekki einir um það hér að leggja á stóreignaskatt. Stóreignaskattur hefur verið lagður á í löndunum kringum okkur. Og ég álít því, að sá grundvöllur, sem þarna var miðað við, hafi verið réttlátur og eðlilegur og skatturinn sízt of hár. Hitt má svo auðvitað deila um, hvort einstök atriði viðvíkjandi því, hvernig stóreignirnar voru metnar í hverju einstöku tilfelli, hvort þær matsreglur hafa að öllu leyti verið réttlátar eða ekki. Sem sagt, ég tel, að það sem hér hefur komið fram í þessum umr. um það, að dómar hafi fallið um það, að í grundvallaratriðum fái þessi skattur ekki staðizt, standist ekki fyrri upplýsingar, sem hér hafa verið lesnar upp úr dómum um þetta efni.