08.04.1967
Neðri deild: 61. fundur, 87. löggjafarþing.
Sjá dálk 1282 í B-deild Alþingistíðinda. (1145)
105. mál, orkulög
Fram. 1. minni hl (Skúli Guðmundsson):
Herra forseti. Hæstv. landbrh. sagði á fundi hér í gær um þetta mál, að valdsvið raforkuráðs skv. gildandi l. væri það sama og orkuráði er ætlað nú í því frv., sem hér liggur fyrir, en þessi ummæli hans hljóta að vera byggð á misskilningi, því að verksvið og valdsvið orkuráðs er miklu minna skv. frv. en raforkuráðsins nú. Hins vegar, ef brtt. okkar í 1. minni hl. fjhn. um þetta atriði verður samþ., brtt. um að ákveða starfssvið orkuráðs, eins og þar er lagt til, verður þetta það sama eins og verksvið raforkuráðs er nú. Og ég gat nú ekki skilið ummæli hæstv. ráðh. öðru vísi en svo, að hann vildi, að þetta væri þannig, og ætti hann því að samþykkja okkar till., til þess að þetta verði það sama eins og nú er.
Þá sagði hæstv. ráðh., að bráðabirgðaákvæði, sem við gerum till. um, ætti ekki heima í þessu frv. eða þessum væntanlegu l. Ég fæ ekki skilið þessi ummæli hæstv. ráðh., því að vitanlega á þetta fullkomlega heima í l. Ég get ekki séð aðra skýringu á þessu en þá, að hæstv. ráðh. hafi verið orðinn mjög syfjaður, þegar hann sagði þetta, enda var þá mjög liðið á kvöldið. Bráðabirgðaákvæði okkar er fyrst og fremst um það, að á þessu ári og næstu tveimur árum skuli lokið við að leggja raflínur frá samveitum til allra heimila í landinu, þar sem meðallínulengd milli býla er 2 km eða minni. Þetta er mjög vel framkvæmanlegt að gera á þessum tíma og skylt að bæta úr raforkuþörf fólksins, svo fljótt sem mögulegt er. Í öðru lagi leggjum við til, að rafmagnsveitustjóra verði falið að gera áætlun nú á þessu ári um, hvað kosta muni að leggja línu frá samveitum til býla, þar sem meðalvegalengd milli heimila er 2–3 km. Þetta ætti að vera fljótlegt að gera. Ég vil minna á það, að þegar þessi mál voru til umr. hér í hv. Alþ. 5. febr. 1964, fyrir rúmum þremur árum, og rætt var um slíka áætlunargerð, sagði hæstv. ráðh. þetta, með leyfi hæstv. forseta:
„Hins vegar ætti að vera fljótlegt og það er sjálfsagt að verða við þeirri ósk að gera sér grein fyrir því, hvað það kostaði að miða fjarlægðina við 2½–3 km. Það ætti ekki að vera svo mjög seinlegt og sízt af öllu, þegar það kort, sem ég áður nefndi, er til og bæirnir taldir þar upp.“
Þetta sagði hæstv. ráðh. fyrir rúmum þremur árum og af þessu má sjá, að það er einnig hans skoðun, að mjög auðvelt sé að framkvæma þessa áætlun. En hún er nauðsynleg undirstaða til þess að byggja á ákvarðanir um, að hve miklu leyti raforkuþörf fólksins, sem enn vantar rafmagn, verður fullnægt með línum frá samveitum. Þegar þessar áætlanir liggja fyrir og séð er, hver kostnaður er við þetta, er hægt að taka ákvörðun um það, og verður að taka ákvörðun um það þá þegar á Alþ., hvað eigi að leggja af línum um þessi svæði.
Í þriðja lagi leggjum við til í bráðabirgðaákvæðinu, eins og ég hef áður rakið, að rafmagnsveitustjóri geri áætlun um uppsetningu á dísilstöðvum til þess að þeir, sem verða utan við samveitukerfið, hafi þó eitthvert rafmagn, þó að mjög ófullkomið sé samanborið við raflínur frá samveitum. Þetta eru hlutir, sem þarf að gera nú þegar, því að það er skylt að taka ákvarðanir um þessi mál. Það eitt hefur mjög mikið að segja, að fólkið, sem bíður með óþreyju eftir rafmagninu víðs vegar um landið, fái að vita, hvers það má vænta í þessu lífshagsmunamáli. Þetta er þegar búið að dragast allt of lengi, og það má ekki draga það endalaust á langinn að láta fólkið vita, hvað á að gera. Þess vegna þarf að taka ákvarðanir um þetta, í fyrsta lagi það að ljúka því á þessu ári og næstu tveim árum, eða fyrir árslok 1969, að leggja raflínur um þau svæði, þar sem vegalengdin að meðaltali er 2 km eða minni, og síðar á þessu ári þarf svo að taka ákvörðun um, á hvern hátt verði séð fyrir raforkuþörf hinna, sem þar eru fyrir utan. Og þetta bráðabirgðaákvæði á fyllilega heima í frv.