22.02.1967
Sameinað þing: 24. fundur, 87. löggjafarþing.
Sjá dálk 548 í D-deild Alþingistíðinda. (2703)
211. mál, rekstrarvandamál báta
Guðlaugur Gíslason:
Herra forseti. Umr. um það mál, sem hér Iiggur fyrir, geta að sjálfsögðu ekki orðið eins og eðlilegt og nauðsynlegt er kannske, þar sem við erum hér í fsp. tíma, þar sem ræðutími er takmarkaður.
Í sambandi við skýrslu vélbátanefndarinnar tei ég, að n. hafi haft þar tvíþættu verkefni að gegna: annars vegar að reyna, að finna leið til úrbóta á fjárhagshlið á rekstri vélbáta af stærðinni upp að 120 tonnum og hina vegar að kanna, hvort fyrir hendi væri breyttur og bættur og öruggari rekstrargrundvöllur en nú er. Um hið fyrra atriði skal ég ekki ræða hér. Það hefur verið gert bæði af þeim, sem í n. voru, og svör ráðh. hafa verið gefin hér varðandi þá hliðina. Hin hliðin, um breyttan og öruggari rekstrargrundvöli, hefur hins vegar ekki verið rædd hér að þessu sinni, og tel ég það þó ekki síður mikilvægt en þá hlið málsins, sem hér hefur aðallega og eingöngu verið rædd.
Í erindisbréfi til n, er til þess ætlazt, að hún kanni, hvort auknar heimildir í sambandi við dragnóta- og togveiðar gætu stuðlað að betri rekstrargrundvelli bátanna. Það er annar þátturinn í því, sem ætlazt er til að n. taki til meðferðar. Í sambandi við togveiðarnar kemur niðurstaða n. á bls. 54, þar segir svo, með leyfi hæstv. forseta:
Skoðanir skv. svörum eru mjög skiptar um það, hvort leyfa skuli allt að 120 rúmlesta bátum veiðar með botnvörpu innan landhelgi. Gegn því eru Útvegsmannafélag Reykjavíkur og Útvegsmannafélag Þórshafnar. Meðmælt eru Útvegsmannafélag Snæfellsness, Útvegsbændafélag Vestmannaeyja, Útvegsmannafélag Suðurnesja, Útvegsmannafélag Hafnarfjarðar og Útvegsmannafélag Vestfjarða. Þó eru allir þessir aðilar með þann fyrirvara, að eingöngu komi til greina auknar veiðiheimildir til báta upp að vissri stærð.“
N. treystir sér ekki til að mæla með þessu atriði, en greinilega kemur fram, að það eru aðeins tvö útvegsbændafélög, þ.e. Útvegsbændafélag Reykjavíkur og Útvegsbændafélagið á Þórshöfn, sem mæla gegn því. Í öllum hinum verstöðvunum, sem sendu álit, og það eru aðalverstöðvar landsins, þar eru útvegsbændafélögin meðmælt því, að veitt verði leyfi til aukinna togveiðiheimilda. Ég harma það, að n. skyldi hafa þessa afstöðu í þessu máli, því að ég er sannfærður um, að þar sem það á við og þar sem aðstaða, er til þess, þar er hægt að skapa bátunum öruggari rekstrargrundvöll en nú er, og það er ekki einungis hægt að skapa bátunum öruggari grundvöll, það er hægt að skapa fiskiðjuverunum og þar með atvinnulífinu öllu í þeim sjávarplássum, sem þarna eiga hlut að máli, öruggari grundvöll. Mér er það alveg ljóst, að togveiðar, hvort sem er um báta eða stærri skip að ræða, henta ekki alls staðar við landið, það liggur alveg ljóst fyrir. En þar sem þær henta„ tel ég, að n. hefði átt að fara inn á það að mæla með auknum togveiðum, þar sem það liggur ljóst fyrir, að þetta er ósk útvegsmanna á þessum tilgreindu stöðum, sem hún þar til nefnir.
Hæstv. sjútvmrh. gat þess hér, að það hefði komið í ljós, að andbyr væri mjög mikill gegn auknum togveiðiheimildum. Þetta er alveg rétt. Þetta hefur komið í ljós á þessu hausti. Ef ég hygg, að það sé rétt, að sá andbyr, sem þar kom í ljós, hafi aðallega og langsamlega mest stafað af því, að þar var ætlazt til þess, að stærri togararnir fengju þessar heimildir jafnframt bátunum. Það er mín skoðun, að hefði eingöngu verið rætt um það og hefði n, mælt með því, að auknar veiðiheimildir hefðu verið til handa bátunum eingöngu, hefði afstaða almennings í landinu verið allt önnur og jákvæðari.
Ég endurtek það, að þó að ég telji, að nokkuð af því, sem fram kemur í áliti n., sé til hagræðis, verði það framkvæmt, harma í það mjög, að þessu atriði, sem ég tel grundvallaratriði fyrir því, að vélbátaflotinn fái betri rekstrargrundvöll, var ekki sinnt, eins og ég tel þó að hafi verið ástæða til eftir því áliti og þeim upplýsingum, sem fyrir n. lágu.