11.11.1969
Neðri deild: 13. fundur, 90. löggjafarþing.
Sjá dálk 400 í D-deild Alþingistíðinda. (3171)
45. mál, rannsóknarnefnd vegna Búrfellsvirkjunar
Þórarinn Þórarinsson:
Herra forseti. Ég þarf ekki langan tíma til að segja það, sem mér finnst nauðsynlegt vegna þeirra umr., sem fóru fram í gær. Hæstv. raforkumrh. virtist ekki hafa neitt við þær tölur að athuga, sem ég nefndi, og er þar með fengin staðfesting hans á því, að þær séu réttar. a.m.k. frá hans sjónarmiði. Um það deiluatriði þarf ég ekki að ræða frekar.
En það var aðeins tvennt, sem ég vildi leiðrétta af því, sem kom fram hjá hæstv. raforkumrh. og vafalaust hefur stafað af því, að hann hefur munað rangt, en ekki viljað fara rangt með. Það fyrra var það, að hann hélt því fram, að ríkið hefði ekki innheimt tolla af rafvirkjunum hér, toll eða söluskatt nema fyrstu Sogsvirkjuninni. Þetta er algert rangminni hjá hæstv. ráðh. Ég hef hér með höndum ríkisreikninginn frá 1959, þar sem er sérstakur liður um skatta og tolla innheimta vegna Sogsvirkjunar, og það var seinasta Sogsvirkjunin, og á því ári hafa tollar og skattar, sem þessi virkjun hefur greitt, numið um 15 millj. kr. En það er að vísu ekki nema hluti af þeim sköttum og tollum, sem greiddir hafa verið vegna þeirrar virkjunar, vegna þess að innflutningurinn til hennar dreifðist á fleiri ár. En þetta sýnir, að á þeim tíma hafa verið innheimtir tollar af efni og vélum til virkjana samkv. gildandi lögum, en engar undanþágur veittar. Um söluskatt hefur sennilega ekki verið að ræða þá, vegna þess að hann var ekki til þá í þeirri mynd, sem hann er nú, og hafa þess vegna tollar og skattar sennilega verið samanlagt eitthvað lægri þá en nú, en ekki vegna þess, að um neina undanþágu hafi verið að ræða, heldur vegna þess, hvernig tolla- og skattalögin voru á þeim tíma.
Hitt rangminnið hjá hæstv. ráðh. var það, að hann var að tala um, að einhverjir menn á Alþ. og utan Alþ: hefðu verið á móti stórri virkjun við Búrfell. Ég kannast ekki við þessa menn. Ef hæstv. ráðh. rifjar það upp, sem gerðist á Alþ. á sínum tíma, þá var stórvirkjun við Búrfell samþ. með shlj. atkv. í báðum þd. Og hér var alger samstaða um það, að virkjað skyldi stórt við Búrfell. Hitt má segja, að sé rétt, að þessi stóra virkjun við Búrfell hefði farið fram í mismunandi stórum áföngum, ef álbræðslan hefði ekki verið reist samhliða. En það skiptir engu máli í sambandi við þetta rangminni hæstv. ráðh. Það voru allir þm. sammála um að virkja stórt við Búrfell, og ég minnist þess ekki, eftir að menn voru búnir að athuga allar upplýsingar, sem komu fram í því sambandi, að það væri nokkur andstaða heldur utan þings gegn stórri virkjun við Búrfell.
Ég sé svo ekki ástæðu til þess að fjölyrða meira um þetta mál. En ég vil enn einu sinni minna á, að það hefur komið fram í blöðum hæstv. ríkisstj., sérstaklega Morgunblaðinu, að ríkisstj. virðist ekki hafa neitt sérstakt álit á þeim mönnum, sem flytja þessa till., ekki halda neitt sérstaklega upp á hana, nema síður sé. Og ef hún lítur nú þannig á, að málstaður hennar sé slíkur, að þarna sé tækifæri til þess að klekkja á þessum mönnum og sýna, hvernig málflutningur þeirra er, ætti hún að taka því fegins hendi að samþykkja þessa till. Ef hæstv. ráðh. gerir þetta ekki, held ég, að það verði miklu fleiri en ég, sem taki það sem merki þess, að þeir treysti ekki á þann málflutning, sem hæstv. raforkumrh. og hæstv. iðnmrh. hafa haldið uppi í sambandi við þetta mál.