17.05.1972
Efri deild: 86. fundur, 92. löggjafarþing.
Sjá dálk 1685 í B-deild Alþingistíðinda. (1544)
10. mál, erfðafjárskattur
Auður Auðuns:
Herra forseti. Svo fór mót vonum, að felldar voru þær brtt., sem ég flutti við frv. við 2. umr., en ég vil þó lýsa mikilli ánægju minni yfir jákvæðum undirtektum tveggja hv. þdm., undirtektum við það, að erfðahluti maka yrði skattfrjáls. Ég á þar við hv. deildarforseta og hv. 1. þm. Vestf., sem tjáðu sig báðir sérstaklega vinsamlega um þá hugmynd, og sá síðar nefndi kvaðst raunar mundu beita sér fyrir því, að við endurskoðun laganna yrði þetta atriði tekið til gaumgæfilegrar athugunar. Ég ætla þó að freista þess nú við 3. umr. að flytja brtt. varðandi þetta sama efni. Eins og ég lét getið við 2. umr., er hjá Dönum sú regla gildandi og boðað, að hún muni áfram standa, að fyrstu 100 þús. d. kr. af erfðahluta maka eru þar skattfrjálsar, eða sem svarar u. þ. b. 1200 þús. ísl. kr.
Sú brtt., sem ég hér flyt, er um það, að skattfrjáls verði ákveðinn hluti, sem sé takmarkaður þó, og ég fer skemmra en Danir gera, því að ég miða mína brtt. við, að það verði 1 millj. Þessi brtt. mín er við 2. gr. frv., að aftan við A-lið bætist nýr málsliður, svo hljóðandi: „Ekki skal þó gjalda skatt af fyrstu 1000 þús. af erfðahluta þess hjóna, sem lifir hitt.“ Og í samhengi við hana og í beinu framhaldi af henni flyt ég brtt. við 3. gr. frv., svo hljóðandi: „Á eftir fyrri málsgr. komi ný málsgr., svo hljóðandi: Eftir orðunum „Undanþegið skatti er þó“ í 2. málsgr. 3. gr. laganna komi: „fyrstu 1000 þús. af erfðahluta þess hjóna, sem lifir hitt.“ “
Eins og ég sagði áður, ætla ég að freista þess að flytja þessa till. og ég vona, að henni verði vinsamlega tekið í hv. þd. Ég hefði hins vegar helzt kosið, að fyrri till. mín hefði verið samþ., en um það er ekki að fást. Vonandi ber framtíðin það í skauti sér, að ákvæði um skattskyldu eftirlifandi maka verði fellt niður. En ef þessi brtt. mín um fyrstu 1 millj. kr. verður samþ., getur hún þó minnt á þetta mál, þegar lögin koma til endurskoðunar.
Önnur brtt., sem ég flyt og sem ég reyndar boðaði við 2. umr., er varðandi D-lið 2. gr. Þar segir í frv. eins og það nú liggur fyrir eftir breyt. í Nd.: „Af erfðafé, sem hverfur til kirkna, opinberra sjóða, gjafasjóða, félaga, líknar- og menningarstofnana, skal greiða 10 af hundraði.“ Mér sýnist, að þarna sé nokkuð frjálslega kveðið á um gjafasjóði. Það má segja, að hver sem er geti stofnað sjóð og kalláð hann gjafasjóð og mætti þá um það, sem rynni til slíks sjóðs, gera þá kröfu, að það væri í þessum lága skattflokki. Mér sýnist vera lágmarkskrafa, að slíkir sjóðir starfi samkv. staðfestri skipulagsskrá. Og svo er það orðið, sem á eftir kemur, og það er „félaga“. Það er alveg ótiltekið og nánast hvaða félög sem eru geta krafizt þess að njóta þessara hlunninda, eins og frv. er nú orðað. Brtt. mín er svo hljóðandi, með leyfi hæstv. forseta, að D-liður orðist svo: „Af erfðafé, sem hverfur til kirkna, opinberra sjóða, gjafasjóða, er starfa samkv. staðfestri skipulagsskrá, félaga og stofnana, er vinna að menningar- og líknarmálum, skal greiða 10 af hundraði.“
Þessi brtt. er skrifleg og fyrst fram komin nú við umr. Ég vil leyfa mér að afhenda hana hæstv. forseta með beiðni um, að leitað verði afbrigða til þess, að hún megi koma hérna til meðferðar.