20.12.1972
Neðri deild: 33. fundur, 93. löggjafarþing.
Sjá dálk 1592 í B-deild Alþingistíðinda. (1177)
95. mál, almannatryggingar
Sverrir Hermannsson:
Herra forseti. Það fer ekki á milli mála, að mál þetta er komið í allmikið óefni. Ég hef að vísu ekki fréttatilkynningu ríkisstj. frá því í nóv. við höndina, en ég hygg, að ég fari þar rétt með, að hún hafi lýst því yfir gagnvart þingi Landssambands ísl. útvegsmanna, að hún mundi beita sér fyrir breyt. á siglingal. (Heilbr.- og trmrh: Ég lýsti því yfir að ég mundi beita mér fyrir því.) Hæstv. heilbr.- og trmrh. lýsir því yfir, að hann hafi lofað því eða lýst því yfir, að hann mundi beita sér fyrir því.
Um hríð hefur legið hér frammi frv. til l. um breyt. á siglingal. Ég held, að augljóst mál sé, að sú lagabreyting er óframkvæmanleg, án þess að þetta eigi sér aðra stoð í lögum, einmitt þá stoð, sem við höfum verið að vinna að nú hina síðustu daga og ég áleit, að hefði verið komin vel útbúin fram í brtt. þeirri, sem við 4 þm. fluttum hér í dag og hv. 2. þm. Reykn. gerði grein fyrir.
Ég ætla ekki á þessu stigi málsins að hafa í frammi málalengingar um þetta mál, en það liggur sem sagt fyrir, að hæstv. trmrh. hefur lýst yfir ,að hann muni beita sér fyrir þessari lagasetningu, þ.e. breytingu á siglingal., og að sjálfsögðu er litið þannig á, að hann hafi þar talað í umboði ríkisstj. allrar. Og þá er að standa við þetta fyrirheit. Það verður ekki gert, eins og menn sjá, með því einvörðungu að taka til meðferðar og samþykktar þá brtt., sem liggur frammi á þskj. 229. Því er það, að með einhverjum ráðum að mínum dómi og þó allra helzt til þess að hæstv. ríkisstj. standi við orð sín, þarf að gera nú þegar ráðstafanir til þess, að þessi breyting geti átt sér stað.
Það kom fram hjá hæstv, trmrh., þegar hann rifjaði upp aðdraganda þessa máls og rifjaði upp það samkomulag, sem hafði verið gert í þeirri vinnunefnd, sem að hans tilstuðlan hafði verið stofnað til milli samtaka útvegsmanna og sjómanna, að það hefði verið samkomulag um, að Tryggingastofnunin annaðist ein þessar tryggingar. Ég hef hér í höndum það plagg, sem lagt var fyrir á fundi þessara aðila, þegar hann var haldinn, en á honum voru mættir, auk Páls Sigurðssonar ráðuneytisstjóra, Jón Þorsteinsson, Pétur Sigurðsson og Kristján Ragnarsson. Þar segir svo í upphafi:
„Atvinnurekendur skulu eiga þess kost að taka slysatryggingu hjá Tryggingastofnun ríkisins fyrir starfsmenn sína.“
Gái menn að þessu orðalagi, að þeir skuli eiga þess kost að taka slysatryggingu hjá ... (Gripið fram í.) — Ég hef hér plaggið hjá mér vélritað: „taka slysatryggingu hjá Tryggingastofnun ríkisins fyrir starfsmenn sína og sjálfa sig, ef þeir starfa að atvinnurekstrinum.“ Síðan segir: „Taki útgerðarmaður tryggingu af þessu tagi, ber að líta svo á“ o.s.frv. Að því var spurt sérstaklega af formanni L.Í.Ú. á þessum fundi til þess að taka af tvímæli, hvort hér væri átt við, að Tryggingastofnun ríkisins væri hér einkaaðili, en því var neitað. Því var neitað, og formaður L.Í.Ú. hafði enga hugmynd um þessa breytingu, sem kom síðar fram í brtt. hæstv. trmrh., fyrr en það var lagt fyrir þing, þannig að í því samkomulagi, sem gert var, var enginn stafur um einkaaðild Tryggingastofnunar ríkisins að þessu. En hér í 1. lið, þegar miðað er við bæturnar, er aftur á móti tekið fram, að 1 millj. kr. skuli greidd við dauða, þannig að það varð samkomulag um þann lið. Það samkomulag hefur ekki verið haldið, þegar búið er að taka upp í brtt. 1.5 millj. (Gripið fram í.) Á þessum fundi var hv. 10. þm. Reykv. mættur, og það hefur hvergi komið fram af gögnum málsins, að hann hafi í neinu mótmælt því. En ég vil þó taka fram í þessu sambandi, að ég er ekki þar með að segja, að ég sé ekki til þess reiðubúinn að greiða atkv. með þessari hækkun, því að það er ég. En ég bara bendi á, að samkomulag hafði verið gert um annað.
Ég hafði ástæðu til að halda, þegar unnið var að þessu máli hér af nm. í gær, að það væri samkomulag um, að það yrðu bæði Tryggingastofnunin og vátryggingafélögin, sem ættu þess kost að taka þessar tryggingar. En í morgun var blaðinu snúið við. Vitaskuld eiga allir rétt á því að breyta um skoðun, og það hefur rækilega verið gert. En það, sem ég vildi með orðum mínum leggja áherzlu á, er, að þessari mjög svo mikilvægu breytingu á siglingal. verði með einhverjum bætti komið fram þannig að viðhlítandi sé, því að það verður ekki að óbreyttu. Það hafa menn getað kynnt sér og fylgdust rækilega með á haustmánuðum, þegar fyrir var lagt, hvaða áhrif þessi lög, eins og þau nú eru, geta haft eftir þá breytingu, sem á þeim var gerð á síðasta þingi.
Ég vil nú beina því til réttra aðila, að það verði sérstaklega athugað, hvort ekki er hægt að fella inn í frv. til l. um breyt. á siglingal. bráðabirgðaákvæði, sem kvæði á um það meginefni, sem við höfum veríð að fjalla um og í okkar brtt. felast. Ég hygg, að þetta ætti ekki að vera stór vandi, ef menn vilja nú taka höndum saman vegna þeirrar miklu nauðsynjar, sem ég tel á þessu vera. Það er ekkert óeðlilegt við það, að slík ákvæði um tryggingar séu í siglingal., þar sem um er að tefla einvörðungu, eins og nú er komið máli, útgerðarmenn og sjómenn. Ég endurtek þá áherzlu, sem ég legg á það, að hér verði reynt á síðustu stundu að bjarga þessu máli í höfn að þessu sinni, a.m.k. á þann veg að viðunanlegt verði.