26.03.1973
Neðri deild: 70. fundur, 93. löggjafarþing.
Sjá dálk 2777 í B-deild Alþingistíðinda. (2131)
Umræður utan dagskrár
Stefán Valgeirsson:
Herra forseti. Hér hafa nú farið fram umr. utan dagskrár í tæplega tvær klukkustundir, og margt af því, sem hér hefur verið sagt, hefur í sjálfu sér ekki verið annað en almennar stjórnmálaumr., vegna þess að hér er margt af fólki á áhorfendapöllunum. Og það má segja, að margt af því, sem hefur verið sagt, hafi verið alveg furðulegt, þótt að vísu hafi hv. þm. Gylfi Þ. Gíslason eins og fyrri daginn slegið þar öll met, en hann er nú methafi í flestu hér á Alþ.
Í sambandi við það, sem viðskrh. upplýsti áðan. hvernig á því stæði, að verðlagsgrundvöllur landbúnaðarafurða hefði hækkað um 11.4%, þá tók hann alveg réttilega fram, að vegna hækkaðra launa í landinu væru 7.9%, en sagði síðan, að vegna hækkaðs verðs á erlendum fóðurvörum hafi hækkunin numið, 1.3%, það er líka rétt. En það hefði mátt ætla, að það, sem á vantar, væri ekki vegna þess, að rekstrarvörur almennt hefðu hækkað, og ég vil koma því að og undirstrika það sérstaklega, að öll hækkun umfram þessi 7.9% er vegna þess, að ýmsir rekstrarliðir hjá landbúnaðinum Hafa hækkað, svo sem rafmagn, viðhald og rekstur á vélum, flutningar o. s. frv. Sem sagt, öll talan, þessi 11.4%, er af þessum tvennum toga. Það er vegna aukins tilkostnaðar í framleiðslu landbúnaðarafurðanna og vegna hækkandi launa.
Hv. þm. Gylfi Þ. Gíslason sagði hér áðan, að það væri vegna stefnunnar í landbúnaðarmálum, þessarar óhæfu stefnu að þessar verðhækkanir hefðu orðið. Það hefði verið gaman, ef þessi sami fyrrv. ráðh„ sem var í 15 ár í ráðherrastóli og studdi þessa stefnu, hefði reynt að finna orðum sínum stað áðan í þessum ræðustól. Áttu bændur ekki að fá kauphækkun? Áttu bændur ekki að fá hækkun síns verðlagsgrundvallar, vegna þess að rekstrarvörur landbúnaðarins höfðu hækkað? Er það vegna stefnunnar? Það er náttúrulega ekki réttur samanburður í sjálfu sér að segja að mjólk í Danmörku kosti nú 30 kr., í Noregi 33 kr. og í Svíþjóð 40 kr. lítrinn. Það segir ekki mikið í sjálfu sér. En ég vil fullyrða hitt, að matvörur á Norðurlöndum, bæði í Noregi og Svíþjóð, eru í hærra verði en á Íslandi miðað við launin. Það er ódýrast yfirleitt í Danmörku, en samt sem áður kostar mjólkurlítrinn 30 kr. Og það er fróðlegt og alveg sjálfsagt að fara fram á, að það sé reiknað út, hvað menn á Norðurlöndum og hvað almenningur á Íslandi er margar klukkustundir að vinna t. d. fyrir smjörkg. mjólkurlítra og kjötkg, þannig að það komi greinilega fram, hvernig þessi mál eru af því að við erum alltaf að gera samanburð við aðra.
Ég vil taka undir þau orð, sem hv. 1. þm. Sunnl. sagði áðan, að það er algerlega óréttmætt að beina þessu að bændastéttinni. Ég hef sýnt fram á, að þessi hækkun er öll eingöngu vegna þess, að launin hafa hækkað og vegna þess að framleiðslukostn. hefur aukizt. Ef bændur hefðu ekki fengið þessa hækkun, hefðu bara þeirra laun minnkað. Er það, það, sem húsmæðurnar í Reykjavík ætlast til? Ég veit, að það er ekki. Ég get svarað því sjálfur. En ég efast um, að það hafi verið hugsað nægilega vel, því miður.
Ég verð að segja það, að ég vona það, að það megi ríkja í þessu þjóðfélagi skilningur á milli stétta og menn yfirleitt hugsi málin niður í kjölinn, áður en farið er út í aðgerðir, þannig að það sé engum gerður óréttur í neinu. Ég held, að þau mótmæli, sem hér eru, hefðu átt að snúast að öðru og það hefði átt að upplýsa enn betur en gert hefur verið, til hvers það mui leiða í sjálfu sér, ef almenningur fer að neyta innfluttra vara í staðinn fyrir þær vörur, sem við framleiðum í landinu, hvort sem það eru landb.afurðir eða aðrar framleiðsluvörur.