18.02.1974
Neðri deild: 63. fundur, 94. löggjafarþing.
Sjá dálk 2231 í B-deild Alþingistíðinda. (2003)
Umræður utan dagskrár
Þórarinn Þórarinsson:
Herra forseti. Ég skal reyna að verða við þeim tilmælum að vera stuttorður. Ég ætla mér ekki heldur að blanda mér í þær umr., sem hér hafa orðið um þau ræðuhöld og orðaskipti, sem urðu á fundi Norðurlandaráðs í gær. Ég hef ekki haft nema óljósar fréttir af því, sem þar gerðist, og treysti mér þess vegna ekki til að dæma um það, sem þar gerðist. En ég vil hins vegar víkja örfáum orðum að því, sem kom fram í ræðu hv. 12. þm. Reykv. í tilefni af þeim ummælum, sem hún vitnaði til, að utanrrh, hefði viðhaft í sjónvarpsviðtali í gær. En þar greindi hann m.a. frá því, að í viðræðum hans og norska utanrrh., sem hér er staddur nú, verði ekki rætt um varnarmálin.
Þessi yfirlýsing hæstv. utanrrh. er nákvæmlega hin sama og norski utanrrh. gaf, áður en hann fór frá Noregi. S.l. föstudag birtist viðtal við hann í Arbeiderbladet um þessa ferð. Hann tekur skýrt fram, að hann muni hvorki nota för sína til Íslands eða önnur tækifæri til að blanda sér í íslensk-bandarísku viðræðurnar um Keflavíkurherstöðina. Hann tekur jafnframt skýrt fram, að hann áliti það mál Íslendinga einna að ráða fram úr því máli. Enn fremur segir hann í þessu viðtali, að þegar hann varð utanrrh. á s.l. hausti, hafi það verið persónuleg ósk hans, að Ísland yrði fyrsta landið, sem hann heimsækti. Hann hefði hins vegar frestað för sinni í nóv. og des., vegna þess að þá stóð til, að viðræður færu þá fram á milli Íslands og Bandaríkjanna um varnarmálin, og hann hefði ekki viljað koma til Íslands á þessum tíma, svo að ferð hans yrði ekki sett í samband við þessar viðræður. En vegna þess að þessar viðræður hefðu dregist á langinn, kæmi hann hingað nú á þessum tíma og gæti ekki frestað þessari ferð lengur, en hún stæði ekki að neinu leyti í sambandi við varnarmálin eða Keflavíkursamningana, eins og hann reyndar tók strax fram í upphafi máls síns og merkt var greinilega með aðalfyrirsögn í blaðinu, að hann muni ekki skipta sér neitt af Keflavíkurviðræðunum og það sé Íslendinga einna að ráða fram úr því máli.
Sama dag og þetta viðtal birtist við norska utanrrh. í Arbeiderbladet, fór fram umr. í Stórþinginu, sem snerti þessi mál. Einn af þm. Sósíalska kosningabandalagsins hafði borið fram fsp. um það, hvert væri efni þeirrar orðsendingar, sem fyrrv. stjórn Noregs hefði sent stjórn Íslands í sambandi við þessi mál. Bratteli forsrh. tók skýrt fram þar, og það er merkt mjög greinilega með fyrirsögn í Arbeiderbladet, að framtíð Keflavíkur væri mál Íslendinga einna og Norðmenn mundu ekki á neinn hátt blanda sér í þær viðræður, sem fram færu milli Bandaríkjanna og Íslands um þessi mál.
Þetta finnst mér rétt, að komi hér fram, því að það staðfestir fullkomlega það, sem utanrrh. lét hafa eftir sér í sjónvarpinu í gær, að á fundum hans og norska utanrrh. hér í Reykjavík muni varnarmálin ekki bera neitt á góma, heldur verði rædd þar önnur mál, eins og hafréttarráðstefnan, öryggismálaráðstefnan og önnur mál, sem nú eru efst á baugi í samskiptum landanna.
Mér finnst rétt í sambandi við þetta að láta það koma fram, að við Íslendingar metum mikils þá afstöðu norska forsrh. og norska utanrrh., — þó að þeir hafi að sjálfsögðu sínar skoðanir á varnarmálum, — að þeir ætli ekki að blanda sér neitt inn í þær viðræður, sem fram fara á milli Íslendinga og Bandaríkjanna um þessi mál, og þeir árétta það, að það sé Íslendinga einna að ráða fram úr þessum málum.
Hér hefur nokkuð borið á góma, vegna hvers sú orðsending hefur ekki verið birt, sem norska stjórnin sendi íslensku ríkisstj. í sept. s.l. um þessi mál. Það hefur verið farið fram á það, — ég hygg af fulltrúum Sjálfstfl. í utanrmn., — að þessi orðsending yrði birt. Utanrrh. hefur sérstaklega kynnt sér það, að ekkert er til fyrirstöðu af okkar hálfu, að hún verði gerð opinber. En að sjálfsögðu þótti rétt að bera það undir norsku stjórnina, hvort hún teldi rétt fyrir sitt leyti, að þessi orðsending yrði birt, en það svar hefur komið frá norsku stjórninni, að hún óski helst ekki eftir því, að eftir því verði gengið, að orðsendingin verði birt, og að sjálfsögðu er rétt af okkur Íslendingum að taka tillit til þess.