22.11.1973
Sameinað þing: 23. fundur, 94. löggjafarþing.
Sjá dálk 849 í B-deild Alþingistíðinda. (716)
Umræður utan dagskrár
Sverrir Hermannsson:
Herra forseti. Af nokkrum kunnugleika tel ég mig geta fullyrt, að afgreiðsla hæstv. ríkisstj. á máli þessu sé með allsérkennilegum hætti, að ekki sé meira sagt. Ég hygg, að það muni hafa verið fyrri partinn í okt., sem ríkisstj. tók ákvörðun um það fyrir sitt leyti, að þessi skipakaup skyldu leyfð og þá með þeim hætti, að tekin yrði ábyrgð á lánum allt að 13%, miðað við það, að Fiskveiðasjóður lánaði 67%. Skipakaupendurnir voru í þeirri góðu trú, að þessari ákvörðun ríkisstj. yrði skilað áfram til Ríkisábyrgðasjóðs með þeim hætti, að Ríkisábyrgðasjóði yrði gert að ábyrgjast þessi umtöluðu 13%. Þeir voru látnir hafa hitann í haldinu um þetta mál vikum saman án þess að fá neina niðurstöðu, og við borð lá, að þeir misstu af mjög hagstæðum samningum, miðað við það, sem gerist í dag, af þessum sökum. Svo dró að því, að ríkisstj. eða hæstv. fjmrh. sneri sér til þingflokkanna með beiðni eða athugun um, hvernig þeir mundu snúast við þeim tilmælum að fylgja frv., þar sem ríkisstj. yrði veitt heimild til þess að ganga í umrædda ábyrgð. Í mínum flokki var þessu tekið þann veginn, að alfarið og einróma var samþykkt að verða við þessum tilmælum. Af þessum ástæðum, strax held ég daginn eftir eða tveim dögum síðar, á fundi í Framkvæmdastofnun ríkisins hlaut ég að fylgja því eindregið, að fyrirgreiðsla í þeirri stofnun yrði veitt við þetta mál, eins og hafði gerst um önnur skipakaup.
Annað mál er það, hvort hér þurfi ekki meiri aðgát við um skipakaup yfirleitt. En maður hlýtur að hafa leyfi til að líta svo á, að hæstv. ríkisstj. hafi verið búin að gera sér grein fyrir því, hvort þessi skipakaup væru réttlætanleg í alla staði. Og ég verð að segja það, að ég sé ekki betur en í þessum kaupum geti falist fullkomin byggðastefna. Má ég benda á það, að þetta eru þau skip, a. m. k. í rysjóttri tíð, sem ein hafa þá kosti til að bera að geta flutt loðnu eða annan fisk til bræðslu um langan veg, t. d. til Norðurlandshafna og Vestfjarðahafna.
Það er alveg út í hött hjá hæstv. forsrh. að víkja að því, að afgreiðslan hafi verið mismunandi eftir því, hvaða menn voru mættir á viðkomandi fundum í stofnuninni. Að vísu er það rétt, að við Jón Árnason, hv. 2. þm. Vesturl. og ég, vorum mættir á fyrri fundinum, þar sem þessi sjálfsagða ákvörðun var tekin, en á síðari fundinum hv. bankastjóri Magnús Jónsson og hv. 2. þm. Vestf. Matthías Bjarnason. En þessir menn ráða engum úrslitum um það, hvaða ákvarðanir eru teknar í Framkvæmdastofnuninni, auk þess frábiðja þeir sér alveg að bera ábyrgð á stofnuninni, þannig að þetta réð auðvitað engum úrslitum. Þetta er hringlandaháttur, sem tekur auðvitað engu tali. Mér er rétt sama, þó að flokksbræður mínir eigi í hlut, þetta er vitanlega forkastanleg aðferð í alla staði. Auðvitað hlutu skipakaupendur að geta reiknað með því, eftir þá afgreiðslu, sem fram fór á fundinum 6. nóv., að þeir fengju þessa fyrirgreiðslu, og alveg út í hött hjá hv. 4. þm. Norðurl. v. að halda öðru fram.
Það mætti margt meira segja um þetta mál, en nú óskapast forseti út af umr., og hlýt ég að beygja mig fyrir því.